در پنجاه و چهارمین دوره شورای کتاب کودک برنامههای این شورا تشریح و به آثار برگزیده و شایسته تقدیر جوایزی اهدا شد.
به گزارش ایسنا، مراسم پنجاه و چهارمین سالگرد شورای کتاب در تالار شهید بهنام محمدی در محل کانون پرورش فکری کودک و نوجوان با حضور نوشآفرین انصاری، حجتالاسلام محمود دعایی، مدیرمسئول روزنامه اطلاعات، احمد مسجدجامعی، از اعضای شورای شهر تهران و سایر نویسندگان کودک و نوجوان برگزار شد.
در این مراسم نوشآفرین انصاری - دبیر شورای کتاب کودک - گزیدهای از دستاوردهای شورا و فرهنگنامه را در سال ۹۴ ارائه کرد و گفت: این مراسم به نوعی به نام توران میرهادی ثبت شده است. امیدوارم در سال ۱۳۹۶ شاهد وجود فرهنگنامه در بسیاری از کتابخانههای کانون باشیم تا در اختیار مراجعه کنندگان نسل جوان قرار بگیرد.
انصاری به درگذشتگان این شورا اشاره و یادی از آنها کرد و گفت: لحظهای در سوگ عزیزان از دست رفته درنگ کنیم. علی پازوکی که در سال ۱۳۹۳ مارا ترک کرد. آزیتا شرفجهان و توران میرهادی که امسال ما را ترک کردند.
او با بیان اینکه همه آثار توران میرهادی تهیه و عرضه شده است، گفت: کتاب شناسی آثار توران میرهادی تدوین شده است و باید در اختیار نسلی قرار بگیرد که او را از نزدیک نشناختهاند. باید آنها را تشویق کنیم تا آثار میرهادی را بخوانند و سعی کنیم مسیریاب مطالعه آثار میرهادی را تعریف کنیم تا گروه های دیگر راحتتر با اندیشه او آشنا شوند.
دبیر شورای کتاب کودک با اشاره به شهادت آتشنشانان در حادثه پلاسکو گفت: این مسئله در کنار غم عمیقی که برای ما به وجود آمد، مسئولیت دیگری را به ما نشان داد که منجر شد تا طرحی برای مقابله با بحران آماده کنیم و قصد داریم آن را به ثمر برسانیم. یکی از اندرزهای توران میرهادی این بود: انجام کارهای بزرگ در برابر غمهای بزرگ.
او افزود: لوح فشرده ای تهیه شده که در آن کتابهای توصیه شده از سوی شورای کتاب در سال ۱۳۹۲ ،۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ تهیه شدهاست. باید بگویم که فهرست شورا به روز شده است.
او ادامه داد: با بروز شدن فهرست شورا ما بهانه ای نداریم که بدون استفاده از این ابزار کتاب خوب تهیه نکنیم و حرکت برنامهریزی نشده در نمایشگاه کتاب را باید کنار بگذاریم و از این فهرست استفاده کنیم و مراجعه به کتاب فروشی و ناشران را بر اساس فهرست طبقهبندی شده تجربه کنیم. امسال جلد جدیدی از فرهنگنامه نداریم اما نگارش و ویرایش جلد هفدهم جریان دارد و نگارش جلد هجدهم چندی است که آغاز شده. امیدوارم در قسمت مجموعه اصلی فرهنگنامه و روزآمد خبرهای بسیار خوبی برای علاقه مندان در سال آینده داشته باشیم.
انصاری از کسانی که در فرهنگ نامه کار میکنند تشکر کرد و گفت: همچنان فرهنگ نامه با مشکلات مالی و فضای کوچک دست و پنجه نرم میکند و خوشحالیم که پوستر فرهنگنامه چاپ و بروشور آن نیز به روز شده است.
او ادامه داد: امسال ۱۵۰ دوره فرهنگنامه به شکل مختلف به جاهای مختلف ایران سفر کرده است. ضمن رضایت و غرور از این مسئله این سوال مطرح می شود که آیا وجود آن به معنای استفاده از فرهنگنامه است؟ آیا فرهنگنامه ناشناخته نمیماند؟ باید مراقب باشیم تا فرهنگنامه حرکت کند. فرهنگنامه کتاب آزادی است و باید با جدیت به راه های جدیدی فکر کنیم که در بند نماند.
انصاری با اشاره به این مسئله که گروه ترویج کتاب به کمیته تبدیل شده اند، گفت: گروه ترویج در اهداف خود موفق بوده و در اختیار ما قرار گرفته است. سوای روش سنتی ترویج، شاهد اتفاقات دیگری در این حوزه در سال ۱۳۹۵ بودهایم. به طور مثال حضور ادبیات در موزهها به شکل دیجیتال و طرح فراخوان از سوی کودک و نوجوان مطرح شده بود و حضور در مدرسه که این مسائل حائز اهمیت هستند.
او در ادامه افزود: یکی از مجموعه های بزرگی که درش بر روی شورای کتاب بسته است، بیمارستانها و مراکز درمانی هستند که امیدوارم سال آینده درهای این مکان برای ترویج گران باز شود.
دبیر شورای کتاب کودک با اشاره به تشکیل دومین همایش مطالعات کودک گفت: گسترش دیدگاه برای تجربه مهم است و صرف تجربه برای استحکام بخشیدن به دیدگاهها لازم است.
نوشآفرین انصاری با بیان این که پژوهشهای تاریخی برای استحکام اندیشه امروز ضرورت دارد، گفت: پژوهشهای تاریخی مربوط به شورا در دل آرشیو شورا وجود دارد و نظم بخشیدن و سازماندهی آن شروع شده است.
او گفت: خوشحالم که نام ایران در میان ۸۰ کشور دنیا با سربلندی مطرح میشود. او و افرادی چون زهره قائمی از داوران بین المللی، پروین دولتآبادی، فرهاد حسن زاده – نامزد جایزه کریستن آندرسن در سال ۲۰۱۷- و سحر ترهنده که پژوهشی درباره پژمان رهنمازاده دارد، اشاره کرد.
در بخشی دیگری از نشست علیرضا میرفخرایی با بیان این که درکار فرهنگنامه شرکت کردم تا آسودگی خیال توران میرهادی را فراهم کنم گفت: این هدف ادامه دارد و در آینده نیز بر این اهداف پافشاری میکنم تا خیال میرهادی هر جا که هست راحت باشد.
او ادامه داد: بدنه اصلی فرهنگنامه نیروهای داوطلب است و جزو افتخارات ما این است که با کمکهای مردمی به صورت های مختلف (وجوهات نقدی و کار داوطلبانه) به کارمان ادامه میدهیم. خیلی از افراد فکر میکردند بعد از فوت توران میرهادی ادامه کار فرهنگنامه دچار مشکل شود اما اصالتی که کار توران میرهادی داشت، به قدری بود که در ادامه کار دچار مشکل نشدیم.
میرفخرایی همچنین افزود: بعد از فوت میرهادی شاهد بودیم که نیروهای داوطلب شرکت در فرهنگنامه بیشتر شده است و با انرژی بیشتری شروع به کار کردهاند. خیلی از افراد اختلاف تجربههایشان را کنار گذاشته و با جدیت دارند کار توران را ادامه میدهند.
میرفخرایی با بیان این که در تالیف روزآمد جلدهای فرهنگنامه کار گروهی در شورای کودک شکل گرفته است، گفت: ما اهالی فرهنگنامه تلاش خود را به کار میبریم تا اهداف تالیف اجرا شوند. یکی از اهداف طرح روزآمد کردن جلدهای فرهنگنامه است. بازده زمانی تالیف را از سه ما به ۱۵ روز رساندهایم.
او با اشاره به جلد یک روزآمد فرهنگنامه گفت: ۲۳۴ تصویر، ۶۰۰ طرح گرافیکی و ۵۸ نقشه در این جلد وجود داشته است که برای پنج جلد روزآمد برنامه ریزی کردهایم ۶ ماه اول به چاپ برسانیم حدود ۲۰۰۰ تصویر است. بعد از فوت توران میرهادی در سال ۱۳۹۵ حدود ۲۰ هزار جلد فرهنگنامه به فروش رسید و ۵۰۰ مدرسه را مجهز به فرهنگنامه کردهایم که همه این کارها با همت حامیان فرهنگی بوده است.
او با انتقاد از خیرین گفت: افراد خیر تا کار خیر را ببیند مانند ساخت مدرسه و بیمارستان. کمتر خیری به فکر کتاب است. پوران میرهادی خط قرمزی برای کمکها تعیین کرده بود. ما همچنان این خط قرمز را حفظ میکنیم و قبل از دریافت کمک، کمککننده را بررسی میکنیم.
در بخش دیگری از نشست، ناهید جباری گزارشی از وضعیت ادبیات در سال ۱۳۹۴ ارائه کرد.
در این دوره ۱۱۹۹ اثر مورد بررسی قرار گرفت که در بخش های مختلف به این شکل است:
در بخش ادبیات کهن در سال ۱۳۹۴ قصه قومی در گروه الف و ب گردآوری شده است و در ادبیات شفاهی توسط مربیان به گویش و لهجه محلی درآمده بود که توسط کانون پرورش فکری کودک به فارسی ترجمه شده است. همچنین در این بخش نقش زنان در آثار کهن نیز مورد توجه بوده است. کاستیهای بخش ادبیات کهن نداشتن مقدمه و نام نبردن از منابع است.
در بخش داستان و تالیف مجموعه سازی سریالی از کتابها انجام شده و بر افزایش مهارتهای خواندن کودکان مورد توجه قرار گرفت اما آن چه وجود دارد این است که در این بخش هیچ خلاقیتی نیست و فقط جنبه آموزشی دارد. رمانهای تاریخی به ویژه دوران انقلاب نیز در این بخش حضور داشتند.
در بخش داستان -ترجمه بازنویسی جدید از ادبیات کلاسیک وجود داشت. ادامه روند نشر ژانر وحشت نیز حذف شده که این بخش باعث ترویج خشونت و ایجاد هیجان کاذب در کودکان میشود و از بار ادبی بی بهره است.
در بخش شعر نیز از چهارپاره دور شده اما همچنان سرودن شعر سفارشی ادامه دارد. کانون فرهنگی کودک مجموعه شعر نوجوان را منتشر کرده است و امیدواریم زنجیرهای را باز کند برای شاعر کودکان که بتواند از آن الهام بگیرند.
در بخش کتابهای دینی، شخصیتهای امامان به درستی پردازش نشده است و پرداخت به شخصیتها با رویکرد تعلیمی بوده است.
در بخش فلسفه در ترجمه و تالیف کمتر مورد توجه مولفان و ناشران قرار گرفته است.
در بخش خردسال، کمبود کتاب در گروه سنی صفر تا ۲ سال داشتیم و امیدوارم تصویرگران نامآشنا و ناشران معروف دولتی و خصوصی حضور داشته باشند. همچنین به سایر گونههای ادبیات مانند افسانه، شعر، مثل و ترانه کمتر توجه شده است.
در قسمتی از مراسم از هما جدیکار، فاطمه چایکار، شکوه حاج نصرالله، زهرا فرمنی، حسین شیخ رضایی و سحر ترهنده به عنوان یاوران دیرین شورای کتاب تقدیر شد. همچنین جایزه ادبی«عباس یمینی شریف» به شاهین راهنما نویسنده کتاب «یک راه کوتاه تا ماه» اهدا شد.
همچنین برگزیده در بخشهای مختلف شورای کتاب به شرح زیر است:
در بخش تألیف داستان، فرهاد حسنزاده برای کتاب «زیبا صدایم کن»
در بخش ترجمه نیز لوح تقدیر به افراد زیر اهدا شد: نسرین وکیلی برای کتا «وحشی»، کیوان عبیدی آشتیانی برای ترجمه «زیر نور ماه شیشهای؛ یک مرثیه»، رضی هیرمندی برای ترجمه «من مشق شبم را ننوشته ام»، محبوبه نجفخانی برای ترجمه «آۤبشار یخ»، فرزاد فربد برای ترجمه «اقیانوس انتهای جاده»
در بخش شعر شاهین راهنما برای « یک راه کوتاه تا ماه» و محسن طائب مدیر نشر پیدایش
در بخش دانش اجتماعی و زندگی: هانیه فکرو براب ترجمه «خرس کوچولو و درخت آرزوها»
در بخش الکترونیک نیز مدیر کانون فرهنگی پرورش فکری کوک و نوجوان برای عرضه کتابهای استاد محمد پینهدوز با گویش یزدی «زور کی از همه بیشتره» (گویش دلیجانی)
آثار شایسته تقدیر در بخشهای مختلف به شرح زیر است:
در بخش داستان - تألیف: جمشید خانیان «امپراتوری کوتوله سرزمین لیلی پوت» و محسن هجری برای «اقلیم هشتم»
در بخش ادبیات کهن: فرهاد حسنزاده برای «قصه طوطی خانم و آقای بازرگان» و محمدهادی محمدی برای «آرش کماندار»
در بخش داستان- ترجمه: مینا پور شعبان برای ترجمه «بابابزرگ سبز من»، پروین علیپور برای «مادر جون! چرا اسمم یادت رفته؟ » و «روزنامهفروش»، زهره قائنی برای ترجمه «فراتر از یک رویا»، شهلا انتظاریان برای «پسری که تا ماه بالا رفت»، محبوبه نجفخانی برای ترجمه «کی از کتاب بد گنده میترسد» و ناهید معتمدی برای ترجمه «من، من هستم!»
در بخش شعر: اسدالله شعبانی برای کتاب «ای میهن من ایران» و حمیدرضا شکارسری برای کتاب «تلنگر باران»
در بخش تصویر: محمد صادق برای تصویرگری «پسر طبیعت»، غزاله بیگدلو برای تصویرگری« کارت دعوت داری موش موشک» و لیدا معتمد برای تصویرگری «من حرفی دارم که فقط شما بچهها باور میکنید»، سپهر حاجی آبادی برای تصویرگری «دستها بالا گاو مسلح است»، «بفرمایید عینک مادام سوسکه» و «کنسرتهای فیل بیجنبه» و آمنه اربابیون برای تصویرگری «ساندویچساز مو دم اسبی باف»
در بخش دانش اجتماعی و زندگینامه: عباس جهانگیری برای کتاب «پسر نان و نمک» و ابراهیم اصلانی بای کتاب «گاهی زندگی: اندیشهها و رازهای نوجوانی»
بخش بازی هنر و سرگرمی: فرح یزدیفر برای کتاب «نقاشیهای هیچی هیچی!»
در بخش الکترونیک: سهراب احمدی برای برنامه «کرم سه نقطه»