تداوم بارندگی ها در استان های کشور به ویژه فارس و بوشهر باعث جاری شدن سیل شده است که بنا به گفته مجید حبیبی نوخندان رییس مرکز ملی و پژوهشکده اقلیم‌شناسی این بارش ها نتیجه تغییر اقلیم در ایران است.
روزنامه آفتاب یزد در گزارش صفحه اجتماعی به بررسی دلایل جاری شدن سیل در استان های کشور پرداخت و نوشت: تداوم بارندگی ها در استان های کشور به ویژه فارس و بوشهر باعث جاری شدن سیل شده است که بنا به گفته مجید حبیبی نوخندان رییس مرکز ملی و پژوهشکده اقلیم‌شناسی این بارش ها نتیجه تغییر اقلیم در ایران است.
در ادامه این گزارش می خوانیم: آخرین هفته بهمن ماه هوای بسیاری از استان‌های کشور بارانی بود، بارانی که رودخانهها را پُرآب و مردم را از خانه‌ها بیرون کشاند. شدت باران به حدی بود که بسیاری از استان‌ها از جمله اصفهان، ایلام، خراسان‌رضوی و شمالی، خوزستان، کرمان، کهگیلویه و بویراحمد و هرمزگان تحت تاثیر سیل و آبگرفتگی قرار گرفتند. اما در این میان دو استان فارس و بوشهر به‌خاطر وقوع سیل شرایط بحرانی‌تری را می‌گذرانند. هنوز از حجم آسیب‌ها و خسارت‌های ناشی از وقوع سیل گزارش رسمی منتشر نشده است، اما تا این لحظه بر اثر سیل یک دختر 8 ساله فوت، همچنین یک نفر مفقود شده است.
**شکستن سد محمدآباد جهرم
با تداوم بارندگی‌ها در استان فارس، لوله اصلی انتقال آب شرب به این شهر آسیب دیده و آب بخشی از شهرستان قطع شده است، همچنین فرماندار ویژه شهرستان جهرم از شکستن سد محمدآباد این شهرستان خبر داد. علیرضا صحرائیان گفت: سد محمدآباد این شهرستان شکسته و احتمال خطر آبگرفتگی در مناطق پایین‌دست وجود دارد. صحرائیان اضافه کرد: اهالی فرهنگ‌شهر، زیباشهر و خارقان که در معرض خطر هستند، برای امنیت بیشتر، این منطقه را تخلیه کنند.
**طغیان رودخانهها
در همین حال، معاون خدمات شهری شهرداری شیراز گفت: از ساعت 5 بامداد روز جمعه رودخانه‌های خشک و چنارراه‌دار در شیراز طغیان کرده و مسیرهای کنار گذر این شهر را مسدود کرد. رمضان امینی با بیان اینکه شهرداری شیراز آماده تخلیه اضطراری روستاهای اطراف است، گفت: مکان‌هایی برای اسکان اضطراری شهروندان پیش‌بینی شده است و از این نظر نگرانی نداریم.
معاون شهردار شیراز به مردم هشدار داد که از تجمع در کنار دیواره رودخانه‌های شیراز و در مناطقی که روان‌آب‌های شدید را شاهد هستیم، خودداری کنند و گفت: ممکن است دیواره‌های رودخانهها به دلیل تراکم جمعیت دچار مشکل شود.
**آسیب جدی به سه پل ورودی جهرم
همچنین نماینده مردم جهرم در مجلس شورای اسلامی گفت: به‌واسطه حجم زیاد بارندگی که بیش از 300 میلی‌متر گزارش شده است، سه پل در این شهرستان خسارت‌دیده و 700 ساختمان به شکل 100 درصد تخریب شد. محمدرضا رضائی کوچی اظهارکرد: میزان بارندگی در بخش‌های شهرستان جهرم متفاوت بوده است، در بعضی بخش‌ها، نزدیک به 400میلی‌متر و در خود شهرستان بیش از 300میلی‌متر و این عدد در بعضی مناطق کمتر و زیادتر بوده است.
وی افزود: متاسفانه به‌علت حجم زیاد آب بارندگی، سه‌پل ورودی شهرستان جهرم را از دست داده‌ایم. جاده اصلی جهرم به شیراز به‌علت ریزش پل «کشه برفی» مسدود شده و پل ورودی جهرم از سمت لار تخریب شده است. رئیس کمیسیون عمران مجلس با اشاره به بالابودن حجم خسارات سیل اخیر و اهمیت حضور مسئولان کشوری در جهرم گفت: 700ساختمان روستایی و شهری تخریب صددرصد شده، 5 روستا در شهرستان تاکنون تخلیه و 20روستا ارتباط زمینی خود را از دست داده‌اند.
وی با تشکر از ستاد بحران شهرستان از ستاد بحران کشور و استان درخواست کمک بیشتر برای روستاییان کرد و گفت: بالگرد هلال‌احمر برای کمک‌رسانی به 20 روستایی که ارتباطشان با ما قطع شده وارد جهرم شد، اما متاسفانه به‌علت وضعیت آب و هوا نتوانست به آن منطقه پرواز کند و این مردم حتی از نظر آذوقه نیز در مضیقه‌اند.
رضایی با اشاره به شرایط سخت روستاها گفت: کمک‌های اولیه باید هر چه سریع‌تر انجام گیرد و کمبود نایلون، پتو و موادغذایی در اولویت دستگاه‌های امدادی باشد. عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی از در محاصره سیل قرارگرفتن عشایر شهرستان و دام‌هایشان خبر داد و گفت: باید در اسرع وقت مسئولان کشوری و استانی با سفر به جهرم از نزدیک به بررسی مسائل بپردازند.
**خانه‌هایتان را ترک کنید
از سوی دیگر مدیرکل مدیریت بحران استانداری فارس گفت: با توجه به تذکرها و هشدارهای مکرر داده شده به معدود افراد ساکن در روستای یرج جهرم، با این افراد در خصوص خطراتی که آنها را تهدید می‌کند اتمام حجت شده است و به آنان برای ترک روستا هشدار داده شده است. حسن فیاض افزود: در جلسه هماهنگی ستاد بحران استان که با حضور نماینده دادگستری در استانداری فارس تشکیل شد، تاکید شد که با توجه به هشدارهای داده شده، مسئول جان تعداد انگشت‌شماری از ساکنان این روستا که حاضر به ترک روستا نیستند، خودشان هستند.
وی ادامه داد: طبق برآوردها و محاسبات انجام شده، با آبگیری معادل نصف حجم مخزن که معادل یک میلیون متر مکعب است این روستا به زیر آب خواهد رفت و به همین دلیل طی سال‌های گذشته از سوی سازمان آب، املاک ساکنان این روستا قیمت‌گذاری و بهای آن هم پرداخت شده است. او اظهارکرد: اکثر مردم خانه‌های خود را تخلیه کرده و به جای تعیین شده نقل مکان کرده‌اند، اما عده‌ای انگشت‌شمار به طمع و نیت دریافت خسارت در روستا مانده‌اند، اما باید گفت دریافت مجدد خسارت به هیچ‌وجه امکانپذیر نیست، چراکه پرونده سد سلمان فارسی بسته شده است.
مدیرکل مدیریت بحران در خصوص آخرین وضعیت استان فارس نیز گفت: راه چند روستای منطقه پشت کوه شهرستان داراب که روستاهایی کوچک و دوردست هستند به دلیل شدت بارش بسته شده و در شرایط جوی فعلی امکان کمک‌رسانی حتی به وسیله بالگرد هم ممکن نیست.
**تا پایان بارندگی به روستا بازنگردید
فرماندار داراب نیز گفت: با توجه به بارش‌های روزهای گذشته، همچنین بارش‌های شدیدتر روزهای آینده، شورای هماهنگی مدیریت بحران شهرستان داراب به این دو روستا برای تخلیه اضطراری و دستور اسکان اضطراری داده است. عبدالرضا قاسم‌پور افزود: با توجه به شدت بارندگی‌های روزهای آینده همه اداره‌ها و اعضای ستاد بحران در آمادگی کامل هستند.
وی از ساکنان مناطق شهرک بهار، کوه سفید و پاسلاری نیز خواست تا پایان بارندگی‌ها به روستاهای خود باز نگردند. فرماندار داراب گفت: در بارندگی‌های روزهای آینده خطرات بیشتری مردم را تهدید می‌کند، لذا از مردم داراب می‌خواهیم از تردد غیرضرور و رفتن به سمت سدهای تغذیه مصنوعی جدا خودداری کنند.
نماینده عالی دولت در شهرستان داراب گفت: بارندگی به راه‌ها، جاده‌ها، منازل مسکونی، محصولات زراعی، باغ‌ها، مدارس و شبکه‌های آب، برق و گاز و... زیان رسانده که تمام این موارد در حال جمع‌بندی است و به زودی خسارات وارد شده اطلاع‌رسانی خواهد شد.
**سیل زندگی مردم استان بوشهر را فلج کرد
اما در استان بوشهر بر اثر بارندگی‌های شدیدی که طی هفته جاری این استان را در بر گرفت، تاسیسات شهری و زیرساخت‌های ارتباطی بسیاری از شهرها و روستاهای استان بوشهر از بین رفته است. این بارش‌ها که در نوع خود طی 15سال گذشته بی‌نظیر گزارش شده سبب شد که جنوب استان بوشهر با مشکلات عدیده‌ای همراه باشد. این بارش‌ها سبب شد که 8 شهر استان بوشهر با تعداد انبوهی از روستاهای این استان هم‌اکنون در معرض سیل قرار گیرند به‌گونه‌ای که شهرستان‌های جم، کنگان، دیر، دشتی، تنگستان و دشتستان با مشکلات فراوانی مواجه هستند.
در این راستا حمزه اعتماد، فرماندار شهرستان دیر اظهار داشت: شدت این بارش‌ها به گونه‌ای بوده که سبب شد راه دسترسی این شهرستان از سمت دوراهک به ریز در شهرستان جم با ریزش کوه همراه شود که عوامل راهداری با استقرار در این محل اقدام به بازگشایی مسیر کرده‌اند، اما توصیه می‌شود تا حد امکان از این مسیر عبور و مرور انجام نشود.
وی ادامه داد: آب در سطح بسیار وسیعی وارد شهر «دیر» شده که با پیش‌بینی‌های مناسب تاکنون تلفات جانی نداشته‌ایم، اما سبب قطعی برق و خطوط تلفن شده که همه این مشکلات رفع شده است. وی بدون برآورد خسارات اولیه به تاسیسات شهری و زیرساخت‌های این شهرستان اظهارداشت: مهم‌ترین اولویت ستاد بحران «دیر» کاهش آسیب‌ها به شهروندان و اموال آنهاست.
**نگاه اقلیم‌شناس
در همین حال پرسشی که می‌تواند مطرح باشد این است که چنین سیل‌هایی طبیعی است. مجید حبیبی نوخندان، رئیس مرکز ملی و پژوهشکده اقلیم‌شناسی در این خصوص به آفتاب‌یزد گفت: این بارش‌ها در این فصل سرد سال طبیعی و جزء رفتار بارش‌های زمستانی است، اما چون چندین سال کشور با بارش‌های کم روبه‌رو بوده و بسیاری از حریم‌های رودخانهها تصرف شده و از سوی دیگر در کانال‌ها و خشک رودها ساخت و ساز و روستاها را به حریم رودخانهها نزدیک کردند، آسیب‌پذیری در مقابل این بارش‌ها زیاد شده است. در واقع در این شرایط هنگام چنین بارش‌هایی با پدیده سیل روبه‌رو هستیم.
وی با تاکید بر اینکه چنین بارش‌هایی باید در کشور وجود داشته باشد، اظهارکرد: مسئله‌ای که وجود دارد، این است که در مقوله تغییر اقلیم و با توجه به پیش‌بینی‌هایی که در پژوهشکده و مرکز اقلیم داشتیم، بارش‌ها به اواخر فصل سرد سال (زمستان) گرایش پیدا کرده‌اند، ضمن اینکه چون دما در زمستان افزایش می‌یابد، باعث می‌شود که شکل بارندگی‌ها از حالت منجمد به صورت بارش‌های رگباری گرایش یابند. این بارش‌های رگباری و ضعف زیرساخت‌ها مزید بر علت می‌شود که از این به بعد با چنین بارش‌هایی که جزء رفتارهای فصل سرد سال خواهد بود با معضلاتی مانند آب بردگی، سیل و آبگرفتگی‌های شهری روبه‌رو باشیم.
مجید حبیبی نوخندان در خصوص اینکه در این شرایط چه باید کرد، افزود: سه اصل وجود دارد؛ اول اینکه باید قبول کنیم که با یک اقلیم در حال تغییر مواجهیم. دوم اینکه شرایط محیط را کاملا بشناسیم و حریم آن را رعایت کنیم، یعنی هرکجا که کانال آب یا رودخانه یا آبراهه بوده را برگردانیم و بدانیم که این شریان طبیعی باید در محیط باشد. مثلا در شهر قم «قم رود» چون چندین سال بارندگی اتفاق نیفتاده بود تبدیل به پارکینگ شده بود. این مسئله سبب شد که با یک بارندگی رگباری تمام ماشین‌ها در زیر آب فرو روند.
رئیس مرکز ملی و پژوهشکده اقلیم‌شناسی با بیان اینکه اقلیم در حال تغییر کشور به سمتی می‌رود که بارش‌ها به‌صورت رگباری شوند، گفت: در چنین شرایطی باید با این اقلیم برنامه‌هایمان را تغییر دهیم. مثلا دهانه پل‌ها را تنظیم کنیم. اما اقدام سوم این است که باید به مردم آموزش دهیم. مثلا در بسیاری از شهرها مردم چون دیده‌اند که رودخانه کم‌آب است کنار آن کشاورزی یا ساخت و ساز می‌کنند به همین خاطر هنگام سیل با خسارت‌های فراوانی روبه‌رو می‌شویم. برخلاف تصور هرگونه دخل و تصرف در کنار حریم رودخانه باعث تشدید جریان آب می‌شود، چراکه وقتی آب جمع می‌شود، یک دفعه به راه می‌افتد و قدرت تخریب آن زیاد می‌شود.
*منبع: روزنامه آفتاب یزد، 1395.11.30
نظر شما
