روزنامه فرهیختگان در گزارشی به قلم نسرین نیکنام به بررسی هدررفت انرژی برق در ساختمانهای مسکونی پرداخت و آورد: اجرای طرح اقتصاد مقاومتی که بارها از سوی مقام معظم رهبری به آن اشاره و تاکید شده است، میتواند کلید بازگشایی بسیاری از مشکلاتی باشد که در حال حاضر در بخشهای مختلف وجود دارد؛ بخشهایی مانند انرژی برق که به گفته توکلی سالانه چیزی حدود 2.350.000.000.000تومان به دلیل مصرف بیرویه مردم در ساختمانهای مسکونی و اداری هدر میرود.
در ادامه این گزارش می خوانیم: این در حالی است که اگر این موضوع مورد توجه قرار گیرد، میتوان قدمهای دیگری برای توسعه زیرساختهای کشور در بخش مدرسهسازی و توسعه بیمارستانها برداشت. طبق آخرین آمار ایجاد هر تخت بیمارستانی حدود 700 میلیون تومان هزینه دارد؛ یعنی میتوان با صرفهجویی در بخش انرژی در طول یکسال حدودا چهار هزار و 700 تختخواب بیمارستانی راهاندازی کرد. همچنین به منظور احداث یک مدرسه در کشور برای هر مترمربع دو میلیون تومان اعتبار نیاز است که با صرفهجویی در بخش انرژی میتوان سالانه حدود یک میلیون و 625 هزار متر مربع مدرسه و با 350 میلیون تومان هم میتوان یک مدرسه با پنج کلاس استاندارد احداث کرد.
سالهاست زنگ خطر مصرف بیرویه انرژی و اتلاف آن در بخش برق و گاز بهویژه در ساختمانهای مسکونی به صدا درآمده است اما متاسفانه بیتوجهی مردم و ناظران به مساله ساختوسازهای استاندارد و رعایت نکردن مبحث 19 (مقررات ملی ساختمان مبنیبر بهینهسازی مصرف سوخت) سبب هدررفت چند میلیارد کیلووات ساعت در انرژی در کشور شده است که به گفته کارشناسان اگر این مبحث به درستی اجرا شود، علاوهبر اینکه هزینههای اولیه ساخت ساختمان پایین میآید، میزان بهرهوری و مصرف انرژی ساختمان کاهش پیدا میکند و درنهایت به نفع مصرفکننده خواهد شد.
در ماده 33 قانون نظام مهندسی کشور آمده است که مسئولیت نظارت عالیه بر اجرای ضوابط و مقررات ملی ساختمان در طراحی و اجرای تمامی ساختمانها برعهده وزارت مسکن و شهرسازی است. وزارت مسکن بر مبنای این ماده اقدام به انتشار مقررات ملی در 20 مبحث کرده است که مبحث 19 آن مربوط به صرفهجویی در مصرف انرژی در ساختمان است. این مبحث در سال 1370 به تصویب هیاتوزیران رسید و اجرای آن در ساختمانهای کشور الزامی شد.
احمدرضا توکلی، مجری طرح بهرهوری بخش ساختمان سازمان بهرهوری انرژی ایران در گفتوگو با «فرهیختگان» با اشاره به هدررفت انرژی در بخش سرمایشی، گرمایشی و الکتریکی میگوید: «اتلاف انرژی در بخش ساختمان مسکونی 9.400.000.000 کیلووات ساعت است.» او در این گفتوگو جزئیات بیشتری از این موضوع را توضیح میدهد و از آنجا که دولت برای تولید هر کیلوواتساعت برق دو هزار و 500 ریال هزینه میکند، درنهایت 2.350.000.000.000تومان به دلیل بیتوجهی مردم در مصرف انرژی هدر میرود.
**گفتوگوی خبری
مصرف برق بخش مسکونی 31 درصد
طبق آخرین آمار منتشره 52 درصد انرژی کشور در بخشهای ساختمانی و 40 درصد هم در بخشهای دیگر و غیرساختمانی هدر میرود. توکلی با اشاره به اینکه مصرف انرژی هدررفته در بخش ساختمان، غیرمولد محسوب شده و ارزشافزودهای برای کشور ندارد، میگوید: «در کشورهای صنعتی و توسعهیافته این آمار کاملا برعکس است و بخش عمدهای از انرژی تولیدشده در بخش صنعت مصرف میشود که به دلیل داشتن ارزشافزوده برای کشور سودآوری دارد.» ساختمانها به سه بخش مسکونی، تجاری و اداری تقسیم میشوند که در مصرف برق بخش مسکونی 31، اداری 12 و تجاری هفت درصد مصرف انرژی دارد.
مجری طرح بهرهوری بخش ساختمان سازمان بهرهوری انرژی ایران با اشاره به اینکه برنامههای زیادی برای کنترل و کاهش مصرف انرژی در کشور انجام شده است، میگوید: «اقدامها و برنامههای انجام شده کافی نبوده و بخش عمدهای از انرژیهای مصرفی در ساختوسازها هدر میرود زیرا اصول اولیه بهینهسازی در طراحی و ساخت همه ساختمانها رعایت نمیشود.» توکلی، مبحث 19 مقررات ملی ساختمانسازی را مورد اشاره قرار میدهد و میگوید: «به گفته معاون وزیر مسکن و شهرسازی تنها 13 درصد از سازندگان ساختمانها مبحث 19 را در ساختوساز رعایت میکنند، در حالی که این مبحث 10 سال پیش تدوین و اجرای آن اجباری شد و این یعنی ضعف نظارت در نظام مهندسی و مهندسان ناظر در شهرداریها و سازمانهای متولی که باید بیشتر روی این موضوع کار کنند.»
**مصرف برق 2600 کیلووات توسط هر مشترک
بخش عمدهای از انرژی سرمایشی و گرمایشی در ساختمانها از جدارهها و پنجرهها هدر میرود. مجری طرح بهرهوری بخش ساختمان سازمان بهرهوری انرژی ایران با بیان اینکه در حال حاضر 23 میلیون مشترک برق در کشور وجود دارد که هر مشترک سالانه دو هزار و 650 کیلو وات برق مصرف میکند، تاکید میکند: «این میزان مصرف که بالاتر از استانداردهای جهانی است سبب میشود سالیانه چهارهزار میلیون کیلو وات ساعت انرژی تلف شود.»
او به مصرف 27 میلیارد کیلووات ساعت برای تولید روشنایی در کشور اشاره میکند و میگوید: «در این قسمت هم با اتلاف پنجهزار و 400 میلیون کیلو وات ساعت در سال روبهرو هستیم که باید برای کنترل و ممانعت از این حجم از هدررفت دنبال راهکارهای اجرایی بود.»
توکلی یادآور میشود: «بخش عمدهای از این هدررفت به دلیل بیتوجهی مسئولان در ساختمانهای اداری به نحوه استفاده از وسایل گرمایشی و سرمایشی برمیگردد در حالی که با استفاده از تجهیزات بهروز و هوشمند میتوانند مانع این هدررفت شوند.»
این مقام مسئول میافزاید: «اگر مدیران ادارههای دولتی و خصوصی مجاب شوند تا از تجهیزات هوشمند استفاده کنند در طول دو سال میتوانند از بخش صرفهجویی انرژی هزینه تجهیز کردن امکانات را جبران کنند.»
**آمارها چه میگویند
اگر میزان مصرف انرژی در کشور همچنان روند صعودی داشته باشد تا 14 سال دیگر 15.3 میلیون تن معادل نفت خام به هدر میرود.
محمدرضا نوروزی، مشاور وزیر بهداشت در امور بیمارستانهای خصوصی چندی پیش اعلام کرد که برای ایجاد هر تخت بیمارستانی حدود 700 میلیون تومان باید هزینه کرد؛ یعنی میتوان با صرفهجویی در بخش انرژی در طول یکسال حدودا چهار هزار و 700 تختخواب بیمارستانی راهاندازی کرد.
احداث یک مدرسه در کشور برای هر مترمربع دو میلیون تومان اعتبار نیاز دارد که با صرفهجویی در بخش انرژی میتوان سالانه حدودی یک میلیون و 625 هزار متر مربع مدرسه ساخت.
*منبع: روزنامه فرهیختگان، 1395.11.27