«رخ نمایی سکه در قالب ابزارهای جدید»، «انتظار اصلاح طلبانه»، «نیمه تاریک اقتصاد»، «آتش منتظر نمی ماند» و «فلسفه به پایان رسید؟» از مهم ترین موضوع های اختصاصی روزنامه ابتکار در شماره سه شنبه 19 بهمن است.
**رخ نمایی سکه در قالب ابزارهای جدید
حامد سلطانی نژاد مدیرعامل بورس کالا در گفت و گو با ابتکار گفت: معمولا در شرایط رونق بازار، بیشتر معاملات به سمت معاملات نقدی میرود. الان که بازار خودرو با رکود مواجه است، نحوه فروش متنوع میشود، معمولا در شرایط رکود، فروش نقدی نیست. ازطرفی وقتی شرکت میخواهد محصولی را اعتباری بفروشد، مطمئن نیست که این کالایی را که تحویل میدهد، آیا پول در آینده بازمیگردد یا خیر. بورس یک بستر خوبی است برای اینکه از ضمانتهای بانکی هم برای رونق تولید استفاده شود. همین الان اکثر معاملاتی که فولاد مبارکه انجام میدهد، در قالب ال سیهای بانکی انجام میشود. هم اکنون در مورد گندم با بانک ملت همین بحث را پیش میبریم. از یک طرف یکسری آمار داریم که این شرکتها چه سابقه ای در خرید از بورس کالا داشتند (بهداشت اعتباری شان در چه سطحی است)، بعد ازطرفی یکسری مجوز که از وزارت صنعت دارند را بررسی میکنیم. وقتی میخواهیم به آنها کد بدهیم، صورتهای مالی شان را بررسی میکنیم و اظهارنامههایشان را دریافت میکنیم.
**انتظار اصلاح طلبانه
زمان زیادی به انتخابات ریاستجمهوری 96 باقی نمانده و اعلام کاندیداتوری حسن روحانی پس از کسب نظر مقامات عالی نظام، سوت آغازی بود بر رقابتهای این دور از انتخابات. جریان رقیب کماکان سکوت اختیار کرده و به نظر میرسد که اجماع بر سر کاندیدای واحد اصولگرایان به مثابه خواب و خیال باشد. با این حال تحرکات انتخاباتی کاندیداهای این جریان بر ناظران پوشیده نیست. در سوی دیگر اما اصلاحطلبان که پیشتر سال 92 نیز بر سر ائتلافی از سوی دو جناح اصلاحطلب و اعتدالگرا و به پشتیبانی آیتالله هاشمی رفسنجانی و سید محمد خاتمی، رای خود را به نفع حسن روحانی به صندوق ریخته بودند، امروز نیز کماکان بر سر عهد خویش مانده و حسن روحانی را کاندیدای 100درصدی جناح اصلاحطلب معرفی کردهاند تا جایی که حتی انتخاب نامزدی در سایه و به عنوان نیروی کمکی رییس دولت یازدهم هم از سوی برخی از احزاب اصلاحطلب مردود شمرده شده است. حسن روحانی پیش از سرکار آمدن و در شعارهای انتخاباتی خود ترکیبی از مطالبات اصلاحطلبی و اعتدالگرا به دست داد، با این حال با گذشت حدود 3 سال برخی از این برنامه و وعدهها به سر منزل مقصود نرسیده و ناکام مانده است.سران جناح و احزاب اصلاحطلب نیز قبلتر تاکید کرده بودند که در صورت اعلام رسمی کاندیداتوری حسن روحانی در انتخابات 96، آنها بار دیگر مطالبات خود از وی را بیان کرده و خواستار تعامل بیشتر میان اصلاحطلبان و اعتدالیون خواهند شد؛ تعامل و پیوندی که پس از درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی بناست محکمتر شود.
**نیمه تاریک اقتصاد
اطلاعات مالی غیر شفاف در اقتصاد ایران طی سال های گذشته سبب بروز مشکلات فراوانی شده است. فساد و عدم شفافیت دو وابسته اساسی و اثرگذار در کند شدن رشد و تولید کشور بوده است. به طور قطع استفاده از رانت و به وجود آمدن فساد اقتصادی همواره ذهن افکار عمومی را به خود مشغول کرده است. از طرف دیگر موضوع فرار مالیاتی پدیده ای است که طی سال های گذشته با اصلاح نظام دریافت سعی شده تا هم عدالت در مورد آن اجرا شود و هم بخشی از درآمد های پایدار کشور را تامین کند. در این میان اما شرکت ها و نهادهایی وجود دارند که به دلیل عدم نظارت دقیق و همچنین نبود شفافیت در صورت های مالی شان بخشی از اقتصاد خرد و کلان کشور را تحت الشعاع قرار می دهند. این نهادها که اکثراً عمومی و غیر دولتی هستند به دلایل مختلف از زیر ذره بین نظارت خارج می شوند. پیش از این اما رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس تاکید کرده بود: تمام نهادهایی که در حوزه فعالیتهای عمومی هستند، باید اطلاعات و صورتهای مالیشان را افشا کنند که متولی افشای آن سازمان بورس است که اگر این کارها را نهادها انجام ندهند، حسابهای بانکی آنها محدود خواهد شد. در حالی که روز گذشته حسین میرشجاعیان، معاون امور اقتصادی وزارت اقتصادبا بیان اینکه اطلاعات ما از فعالیت اقتصادی ارگانهای نظامی، نهادهای عمومی غیر دولتی و موسسات خیریه، بسیار محدود و جسته و گریخته است. اظهار کرد: «البته از آن دسته از شرکتهاییکه در بورس حضور دارند، اطلاعات داریم اما اشکال این موضوع این است که این شرکتها لایه لایه هستند و دارای شرکتهای زیرمجموعه مختلفیاند. زیرمجموعه آن شرکتها نیز شرکتهای زیرمجموعه دیگری دارند و سهم این مجموعهها از اقتصاد ایران هنوز مشخص نشده و معلوم نیست چه میزان از کیک اقتصاد ایران مربوط به این شرکتها میشود.»
**آتش منتظر نمی ماند
از سوختن و فروریختن پلاسکو هنوز یک ماه نمیگذرد. با توجه به این موضوع که شهرداریها وظیفه تامین سازمان آتشنشانی را به عهده دارند، تجهیزات در کنار آموزش آتشنشانها حرف اول را میزند. با توجه به فیلم منتشر شده تجهیزات دو آتش نشان حاضر در صحنه که در پشت ساختمان حضور داشتند، تنها یک نردبان(که ارتفاع آن به محل آتش سوزی نمی رسید) و یک شلنگ آتش نشانی که گویا هنوز آب در آن جریان نداشت، بود. به جرات میتوان گفت تمام سخنگوها و روابط عمومیهای آتش نشانی در آتش سوزیهای کشور، مدعی هستند که در کمترین دقیقه به محل آتشسوزی رسیده اند، اخبار منتشر شده در رسانهها گواه این موضوع است. به طور مثال در آخرین آتشسوزی فاجعه آمیز کشور که در شهر تهران و در ساختمان پلاسکو صورت گرفت، ملکی، سخنگوی آتش نشانی عنوان کرده بود که آتش نشانها در کمتر 3 دقیقه به محل حادثه رسیدند.هرچند با توجه به اینکه در بسیاری از آتشسوزی ها تجهیزات کافی به همراه آتشنشانها نیست، گروه اعزامی اولیه تنها سعی در تخلیه ساختمان دارند و این امر که در همان ابتدا بتوانند آتش را اطفاء کنند وجود ندارد؛ مانند آنچه در آتشسوزی شهر رشت میتوان دید. به عبارت دیگر سرعت عمل تحسین برانگیز آتشنشان ها در حضور به موقع در محل حادثه به انتظار چندین دقیقهای برای رسیدن تجهیزات تبدیل میشود. هرچند آتش زبان انتظار را نخواهد فهمید و زبانه کشیدن را ادامه میدهد تا همه چیز را تبدیل به خاکستر کند.
**فلسفه به پایان رسید؟
جامعه جهانی در عصر حاضر روزبهروز به سمت و سویی میرود که هر دم با پدیدهها و مفاهیم تازه و بدیعی روبرو میشود. از جمله این مفاهیم تازه که میتواند تاثیرات شگرفی بر ساختار زندگی نوع بشر در ابعاد مختلف آن بگذارد، مفهوم نوظهور پست ـ مدرن است. این مفهوم تابعی از متغیرهای فراوانی است که بعد از مدرنیته در جوامع مختلف ظهور کرد و فضاهایی تازه را فراروی انسان گشود.اصطلاح «پست - مدرن» در حوزه فکری و فرهنگی گوناگون از معماری، ادبیات، سینما و نقد هنر گرفته تا جامعهشناسی، مردم شناسی، سیاست و فلسفه به کار گرفته شده است. پسامدرنیته به عنوان جنبشی فلسفی خود متضمن صورتی از تشکیک و شکاکیت نسبت به مفاهیم متافیزیکی، مقبولات فرهنگی و سیاسی و رهیافتهای آن است. پسامدرنیته این نکته را مدنظر خود قرار داده است که فلسفه را از دوران یونان باستان تا به اکنون مورد بنیانفکنی قرار دهد.شاید بتوان گفت که پسامدرن در رویکرد فلسفی تمام مبانی و شالودهها و میزانهای پذیرفته شده فلسفه را با شکاکیتی اساسی مورد بن فکنی قرار میدهد؛ یعنی تمام ارزشهای والای متافیزیکی و به طور کلی فلسفی را به سنجش وامیدارد. نیچه اولین فیلسوف در عصر جدید بود که با طرح آموزههای ارزیابی ارزشها، مفاهیمی چون حقیقت، اخلاق و معرفت را به داوری گذاشت. در واقع نیچه راه را برای اندیشمندان بعدی همواره کرده است. تامل پیرامون آینده فلسفه از دوران سقراط همواره ذهن فیلسوفان را به خود مشغول کرده است اما در دوران جدید نیچه، هایدگر و بعدها فیلسوفان پسا ساختارگرا چون لیوتار از پایان فلسفه سخن گفتهاند و بنابراین امکان تکوین گفتمان فلسفی پسامدرن را به صورت یک معضل حاد درآوردهاند.