«توازن قدرت» یکی از شاخص‌های مهم و تاثیرگذار در سیاست داخلی و روابط بین‌الملل است. همانطور که نظم بین‌المللی در گرو بروز و ظهور حداکثر قدرت بازیگران عرصه جهانی است، در سیاست داخلی کشورها نیز ثبات و امنیت سیاسی در گرو نقش‌آفرینی حداکثری جریان‌های سیاسی است.
روزنامه مردم سالاری در گزارشی نوشت: «توازن قدرت» یکی از شاخص‌های مهم و تاثیرگذار در سیاست داخلی و روابط بین‌الملل است. همانطور که نظم بین‌المللی در گرو بروز و ظهور حداکثر قدرت بازیگران عرصه جهانی است، در سیاست داخلی کشورها نیز ثبات و امنیت سیاسی در گرو نقش‌آفرینی حداکثری جریان‌های سیاسی است.
در این گزارش می خوانیم: در چهار دهه گذشته بارها نظم سیاسی در کشورمان به هم خورده است که حوادث سال 88 آخرین آنهاست. بعد از اتفاقات سال 88 بسیاری از شخصیت‌های اصلاح‌طلب به نحوی حذف شدند اما گروهی که به دنبال بازتولید فضای تک قطبی در جامعه بودند،نتوانستند به اهداف خود برسند. بیان علل شکست جریان تمامیت‌طلب و نقش عناصر مختلف در این مقوله بسیار است .پر واضح است در این بین نقش مرحوم آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی بسیار پررنگ است.
با حذف بسیاری از سران اصلاح‌طلب و اعمال محدودیت‌های فراوان برای رئیس دولت اصلاحات،اکبر هاشمی‌رفسنجانی به عنوان تنها رابط بین بدنه اجتماعی اصلاحات با حاکمیت نقش‌آفرینی می‌کرد.از این رو نقش مرحوم هاشمی در ایجاد «توازن قدرت» غیرقابل چشم پوشی است.پر واضح است بعد از رحلت ایشان یکی از دغدغه‌های اصلی دوستداران امنیت ملی ارائه راهکارهایی برای حفظ توازن قدرت در قالب‌های دیگر است.از این رو غلامعلی رجایی با اشاره به جایگاه سیاسی مهم مرحوم آیت‌الله هاشمی،گفت: ایشان در چند سال اخیر به‌خصوص بعد از وقایع سال 88 بیانش صریح‌تر شده بود و در حد یک منتقد صادق نسبت به‌نظام- با اینکه جایگاه رسمی‌در نظام داشتند و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام بودند- حرف می‌زدند. تصور این بود گاهی به این‌طرف میز و به‌طرف مردم آمده و دارد وضع موجود را مصلحانه و خیر‌خواهانه نقد می‌کند.
مشاور آیت‌الله هاشمی در گفتوگو با جماران خاطرنشان کرد: هاشمی از اولین کسانی بود که می‌گفت احمدی‌نژاد سرمنشأ جریان انحرافی است و ناراحت بود از اینکه بخشی از روحانیت این مسئله را متوجه نیست. آنچه در رفتار و گفتار آقای هاشمی محسوس‌تر از قبل بود، این که ایشان نسبت به نادیده گرفتن حقوق شهروندان به حقوق حاکمیت توجه خاصی داشت و اعتقاد داشت در کنار آن باید به حقوق مردم هم توجه کرد و حاکمیت هم در قبال حقوق مردم وظایفی دارد. نباید صرفاً به تعهد مردم در قبال وظایف حکومت توجه کرد و حقوق شهروندان را نادیده گرفت.
** از آرزوهای ایشان این بود که حصر برداشته بشود
رجایی در ادامه گفت: شاه‌بیت زندگی ایشان توجه به اصل اعتدال است که یک مفهوم قرآنی است. آقای هاشمی از خودش حرف جدیدی نزد و الان هم فکر می‌کنم هم اصلاح‌طلبان و هم اصولگرایان به این رسیده‌اند که تندروی را کنار بگذارند. در انتخابات اخیر مجلس در تهران لیست سی نفرِ را دیدیم که اصلاح‌طلبان قبول کردند اصولگرایان هم به این لیست بیایند و الان هم در مجلس هستند و دارند در کنار هم کار می‌کنند. این‌ها در دیداری پیش‌هاشمی‌آمدند و با ایشان برای تهیه پوستر تبلیغاتی‌شان عکس هم گرفتند و مردم هم پاسخ خوبی به این حمایت دادند.
رأی مردم باعث شد همه آنها رأی آوردند و حتی نایب‌رئیس مجلس قبل رأی نیاورد و همچنین درعین‌حالی که برای بسیاری از اصولگرایان احترام قائل هستم افراد مطرح آنها رأی نیاوردند.وی ادامه داد: آقای‌هاشمی‌در آخر عمرشان یک چشمه رو کردند که اعتدال می‌تواند در عمل بین سلایق مختلف سیاسی محقق شود؛ یعنی ما درعین‌حال که باهم تفاوت دیدگاه داریم چه اصولگرا باشیم و چه اصلاح‌طلب، می‌توانیم در کنار هم باشیم، در یک لیست قرار بگیریم و این خروجی را بگیریم. آقای هاشمی معتقد بود که دو جناح به درد کشور می‌خورند و باید هر دو جناح را حفظ و تعادل ایجاد کرد.
رجایی با بیان اینکه آقای هاشمی بنا نداشتند درباره ملاقات رهبری چیزی بگویند،خاطر نشان کرد: می‌گفتند جز من و ایشان کس دیگری در ملاقات نیست و ضبط هم نمی‌شود. در مورد برطرف شدن حصر به رهبری گفته بود که این‌ها مسن هستند و اگر اتفاقی برای آنها بیفتد پای نظام نوشته می‌شود که باید تصمیمی‌گرفته شود و اطلاعات بیشتری هم درباره وضعیت سلامتی این‌ها به رهبری داده بودند. یک ماه پیش خصوصی به ایشان گفتم آقای‌هاشمی‌حصر هفت‌ساله شد؟ نمی‌خواهید فکری بکنید؟ گفتند من مکرر در این مورد صحبت کردم.سال 92 که برای خداحافظی تعطیلات عید خدمتشان رسیدم گفتم خبر خوشی دارید؟ عیدی ما باشد، گفتند پس از عید خبر خوشی به شما می‌دهم. بعد از تعطیلات پرسیدم نفرمودید خبر خوش چیست؟ گفت بنا بود راجع به رفع حصر اتفاقاتی بیافتد، ولی افرادی نگذاشتند.از آرزوهای ایشان این بود که حصر برداشته بشود.
** آیت‌الله هاشمی حلقه وصل حاکمیت با مردم بود
نایب رییس مجلس ششم نیز در این باره می‌گوید: آیت‌الله هاشمی واسطه مهم و حلقه وصلی بودند بین حاکمیت، جامعه و مردم که در این راه فداکاری‌های بسیاری هم کردند و قطعا نبود چنین فردی درآینده برای ما مشکل ایجاد خواهد کرد.
محمدرضا خاتمی‌در گفتوگو با ایلنا با بیان اینکه این روزها برخی مطرح می‌کنند با فقدان آیت‌الله هاشمی در ائتلاف اصلاح‌طلبان شکاف ایجاد خواهد شد، گفت: اصلاح‌طلبی یک گفتمان بر خرد جمعی است و انسجام آن هیچ‌گاه وابسته به فرد نبوده است و از این به بعد هم نخواهد بود. او در ادامه خاطرنشان کرد: قطعا نبود آیت‌الله هاشمی‌حس خواهد شد زیرا ایشان در عرصه سیاست کشور جایگاهی داشتند که گمان نمی‌کنم شخص دیگری بتواند آن را به دست بیاورد.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با اشاره به اینکه اصلاحات به خاطر نوع نگاهی که دارد در میان مردم اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است، عنوان کرد: اصلاح‌طلبان و جایگاه آنان در جامعه ایران به خاطر وجود چهره‌های سیاسی که در آن حضور دارند نیست بلکه به دلیل نوع بینش و گفتمان آن است. او افزود: در برنامه‌های جریان اصلاحات علی‌رغم کمبود و فقدان آیت‌الله هاشمی‌خللی ایجاد نخواهد شد، آنها با انسجام و تکیه بر عقلانیت و خرد جمعی اهداف خود را پیش خواهند برد.
از نظر بسیاری از مردم سیدحسن خمینی فردی است که بسیاری معتقدند می‌تواند راه آیت‌الله هاشمی‌را ادامه دهد، در همین رابطه محمدرضا خاتمی‌در پاسخ به این سؤال که چقدر احتمال می‌دهید سیدحسن خمینی برای انتخابات خبرگان ورود پیدا کند و آیا جریان اصلاحات از او حمایت خواهد کرد؟ گفت: ورود آیت‌الله سیدحسن خمینی به انتخابات یک تصمیم جدی است اما اگر ایشان بخواهد وارد صحنه شود نه فقط اصلاح‌طلبان بلکه بخش بزرگی از اصولگرایان معتدل نیز از او حمایت خواهند کرد.
او تاکید کرد: سید حسن خمینی مورد حمایت آن بخش از اصولگرایانی خواهد بود که به دنبال بهبود اوضاع کشور هستند. شخصیت مرحوم آیت‌الله هاشمی‌علاوه بر قسمت کاریزماتیک قسمت دیگری هم دارد و آن بخش تاریخی و علمی‌شخصیت ایشان بود.
آیت‌الله هاشمی در زمان حیات، به واسطه کتاب خاطرات سالانه اش، نقل کننده صدها و هزاران خاطره ریز و درشت از عالی‌ترین سطوح تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری در سیر انقلاب اسلامی‌و حاکمیت نظام جمهوری اسلامی ایران بوده است. در واقع می‌توان از آیت‌الله هاشمی(ره) که 22 جلد دیگر خاطراتش به مرور منتشر خواهد شد، به عنوان شخصیتی که یاد کرد که هم «تاریخی» است و هم «تاریخ نگار». بر همین اساس باید منتظر بود که پس از این نیز شاهد حضور پررنگ گفته‌ها و نوشته‌های او باشیم، بخش مهمی از خاطرات آیت‌الله هاشمی مربوط به دیدار‌های ایشان با رهبر معظم انقلاب است.
*منبع: مردم سالاری 1395.11.5
نظر شما
