روزنامه قانون در گزارشی می نویسد: شغل آتشنشانی یکی از مشاغلی است که هر لحظه با خطر دست و پنجه نرم میکند. وقوع حوادث متعدد بهطور روزانه جان آتشنشانان را هدف قرار داده است اما دریغ از حمایتی قانونی که کمی دلگرم کننده باشد.
در ادامه این گزارش می خوانیم: بنیاد شهید، آتش نشانان را جزو شهدا ندانسته و آنها را از حقوق شهید برخوردار نمی داند. آمارها نشان می دهد که بهطور میانگین روزانه 200 حادثه و حریق در تهران اتفاق می افتد که نیروهای عملیاتی اعزام می شوند. یکی از دغدغه هایی که در مصوبه قبلی برای آتش نشانان وجود داشت، شرایط سنی برای در نظر گرفتن حق سختی کار بود. در برنامه پنج ساله ششم، یکی از بحث هایی که وجود داشت این بود که کار آتش نشانان به عنوان مشاغل سخت پیش بینی شود. در سال 1392 مصوبه طرح زیان آوری برای شغل آتش نشانان در هیات دولت به تصویب رسید اما هنوز آیین نامه اجرایی آن به تصویب نرسیده است.
شرایط سختی کار شغل آتشنشانی به حدی است که آتشنشانان در طول این سالها با تجمعهای جسته و گریخته ای که داشته اند، تمایل داشتند تا به عنوان کارگر و با درنظر گرفتن حق سختی کار با شغلشان برخورد شود تا از این طریق اندکی از حق و حقوقشان در این شغل تامین شود. این در شرایطی است که آتش نشانان تهرانی به عنوان کارمندان شهرداری تهران مشغول به فعالیت هستند.
آتش نشانان که شرایط شغلی سختی را سپری می کنند و بعد از هر اعزام نمی دانند دوباره به خانه و خانواده خودشان باز میگردند یا خیر. تجهیزات فرسوده در شغل آتش نشانی از یک سو و حقوق اندک و نبود حمایتهای قانونی از شرایط سخت این شغل از سوی دیگر، باعث شده تا این شغل در حاشیه برنامهریزیهای رفاهی دولتمردان و مدیران شهری قرار بگیرد. مدتی قبل شورای شهر تهران جهت رسیدگی به حق و حقوق آتشنشانان برای در نظر گرفتن شغلشان به عنوان مشاغل سخت و زیانآور، طرح «صعوبت شغل» را به شهرداری تهران ابلاغ کردند. مطابق این طرح مقرر شد علاوه بر افزایش حقوق سالانه آتشنشانان، یک ششم باقیمانده از کل صعوبت شغلی آتش نشانان نیز از اول مهرماه پرداخت شود.
** زیان آور بودن شغل آتش نشانی در پیچ مجلس
سخت و زیانآور بودن شغل آتشنشانی موضوعی است که از سالها پیش مطرح بوده است. در سال 1392 مصوبه این طرح برای آتشنشانهای تهرانی در هیات دولت به تصویب رسید. البته هنوز آیین نامه اجرایی آن به تصویب نرسیده است. در همین زمینه محمد جواد کولیوند، رییس کمیسیون شوراها و امور داخلی به قانون می گوید: در برنامه پنج ساله ششم یکی از بحث هایی که وجود داشت این بود که کار آتش نشانها به عنوان مشاغل سخت و زیان آور پیش بینی شود.
وی با اشاره به اینکه طرح جهت انجام اصلاحات لازم از مجلس به شورای نگهبان رفته است می گوید: منتظر هستیم تا شورای نگهبان این طرح را بازگرداند تا به دولت ارجاع دهیم و بعد در این مرحله دولت باید آیین نامه اجرایی آن را بنویسد و تحویل دهد. کولیوند با اشاره به حادثه ساختمان پلاسکو و تلاش تمامی مسئولین برای رسیدگی به این حادثه میگوید: این حادثه ابعاد بزرگی داشت و درس های مهمی از آن گرفته شد اما طرح سخت و زیانآور بودن شغل آتشنشانی، پیش از این اتفاق در مجلس شورای اسلامی در دست پیگیری بود.
** راه میانبر با «صعوبت شغل» آتش نشانی
در همین ارتباط معصومه آباد، رییس کمیته ایمنی شورای شهر تهران در گفتوگو با قانون میگوید: شرایط کاری آتشنشانان با توجه به بحرانهایی که در حین کار بهوجود میآید بسیار سخت و طاقت فرساست. آمارها نشان می دهد که روزانه بهطور میانگین 200 حادثه و حریق در تهران اتفاق می افتد که نیروهای عملیاتی اعزام می شوند. در واقع همین بازی با جانی که در شغل آتش نشانی وجود دارد باعث شده این شغل به عنوان مشاغل سخت و زیانآور تعریف شود.
وی می افزاید: درهمین رابطه پیگیری های متعددی داشتیم تا شغل آتشنشانی به عنوان مشاغل سخت و زیانآور تصویب شود. با توجه به اینکه مسیر تصویب این طرح در مجلس شورای اسلامی و هیات وزیران بسیار زمانبر است، تصمیم گرفته شد طرح فوری با عنوان «صعوبت شغل» آتش نشانی به شهرداری تهران ابلاغ شود.
رییس کمیته ایمنی شورای شهر تهران با اشاره به ابلاغ طرح صعوبت کار آتش نشانان به شهرداری تهران، می افزاید: شورای شهر با ابلاغ طرح صعوبت شغل آتش نشانی به شهرداری سعی دارد تا حدودی فقدان قانونی موجود در این زمینه را پوشش دهد و در این فاصله نیز طرح تصویب شده در مجلس و هیات دولت به مرحله اجرا در بیاید. در واقع با این کار شاید بتوان اندکی پاسخگوی فداکاری آتش نشانان باشیم.
** بلاتکلیفی شرط سنی در سختی شغل آتش نشانی
یکی از دغدغههایی که در مصوبه قبلی برای آتشنشانان وجود داشت شرایط سنی برای در نظر گرفتن حق سختی کار بود. در مصوبه اخیر طرح شده بود که افراد با 20 سال سابقه کار و 50 سال سن میتوانند از قانون مشاغل سخت و زیانآور برای این حرفه بهرهمند شوند. این در حالی است که حداکثر سن جذب در سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران 25 سال است و به فرض اینکه این افراد در نهایت تا 25 سالگی نیز جذب این سازمان شده باشند، با 20 سال سابقه کار 45 سال دارند. در نتیجه باید پنج سال دیگر برای بهرهمندی از این امتیاز به عنوان آتشنشان فعالیت داشته باشند.
بدون شک آتشنشانها به دلیل فشارهای کاری مایل هستند حداکثر با 20 سال سابقه کار بازنشسته شوند اما با شرایطی که این مصوبه در نظر گرفته است، زمانی که آتشنشانها به سابقه 20 سال میرسند کمتر از 50 سال سن دارند و صبوری برای رسیدن به سن 50 سالگی فشار مضاعفی را برای این قشر بهوجود می آورد. به نظر میرسد با وجود تمام تنشهایی که پیرامون موضوع سختی کار آتشنشانهای تهرانی وجود دارد، بررسی این طرح نیازمند کار کارشناسی و گذراندن مراحل قانونی است.
** بنیاد شهید آتش نشانان را شهید نمی داند!
شرایط شغل آتشنشانی و سختیهای این حرفه فقط در دوران خدمتشان نیست بلکه پس از شهادت نیز دردسرهای خدمترسانیهایشان، گریبان خانوادههای بازمانده از این افراد را میگیرد. اخیرا معاون بنیاد شهید اعلام کرده است که بنیاد شهید برای ارائه خدمات و شهید نامیدن آتش نشانان، هیچ تعهدی ندارد بلکه خود شهرداری موظف به ارائه خدمات به خانوادههای این افراد است. این درحالیست که شورای شهر تهران مصوبهای دارد که آتشنشانان را به عنوان شهید خدمت میداند و براساس آن به خانوادههایشان خدمات ارائه میدهند. درواقع آتش نشانان حادثه پلاسکو شهید خدمت محسوب میشوند، بدون اینکه ارگانی مسئولیت نگهداری از خانواده های این افراد را در نظر بگیرد.
از سوی دیگر م سیدرضا خوشزاد، مدیر عامل سابق آتشنشانی تهران چندی قبل با گلایه از بنیاد شهید گفته بود: نیروهای نظامی اگر حتی در سفر غیرعملیاتی هم در بین دو شهر کشته شوند، شهید محسوب میشوند اما با اینکه در این سالها ما لایحهای در این باره به شورای شهر هم دادهایم، همچنان بنیاد شهید، آتشنشانان را جزو شهدا ندانسته و آنها را از حقوق شهید برخوردار نمی داند.
*منبع: روزنامه قانون، 1395.11.3