«اینبار پای یک زن در میان است»، «پیرمرد در هزارتویش»، «آتش گلستان نشد»، «جنگ، چهره زنانه ندارد» و «اصلاحطلبی «در سایه»» مهمترین موضوع های اختصاصی روزنامه شرق در شماره پنجشنبه 30 دی است.
**اینبار پای یک زن در میان است
ته دلشان راضی به آمدن یک زن نیست، اما دوراندیشی به آنها میگوید شاید روزی ناچار شوند تن به یک نامزد زن بدهند؛ برای همین برخیشان ترجیح میدهند فعلا نه ایجابی صحبت کنند نه سلبی. چهرههای شناختهشدهشان سابقه ناکامی دارند و چهرههای ناشناختهشان رأیآور نیستند. اصولگرایان اگر واقعا برای بردن در ٩٦ و شکست قطعی روحانی آمده باشند، احتمالا چارهای جز این ندارند که ناجیشان یک زن باشد و آن زن کسی نیست به جز مرضیه وحید دستجردی، پزشک متخصص زنان، نماینده سابق مجلس، وزیر بهداشت برکنارشده احمدینژاد و سخنگوی «جبهه مردمی نیروهای انقلاب»؛ جبهه نوظهوری که یکباره چند ماه مانده به انتخابات در اردوگاه اصولگرایی سبز شده است و احزاب و جریانها و جبهههای قدیمیتر یکبهیک در حال پیوستن یا اعلام حمایت از آن هستند.
**پیرمرد در هزارتویش
روزنامه شرق در گزارشی به مناسبت سالگرد درگذشت مهدی بازرگان، نوشت: دو سال از همراهی بازرگان با مصدق نمیگذشت که کودتای ٢٨ مرداد سال ٣٢ روی داد. دو، سه روزی از سقوط دولت مصدق بیشتر نمیگذشت که جزء مؤسسان نهضت مقاومت ملی شد. بازرگان که تا پیش از کودتا، بیشتر به امور اجتماعی و صنفی توجه میکرد، کمکم به منتقد تند و تیز عالم سیاست بدل شد. اوج اعتراضاتش در این مقطع، به بهمن سال ٣٢ برمیگردد که در نامهای انتخابات مجلس شورای ملی را غیرقانونی اعلام کرد. بهواسطه این اعتراض هم از خدمات دولتی و استادی دانشگاه تهران محروم شد.
یک سال بعد از کودتا هم که چاپخانه مخفی نهضت مقاومت ملی کشف شد، بازرگان دستگیر و به هشت ماه زندان محکوم شد. او معترض ماند. دیدگاهش هم منسجمتر میشد و هم خاص خودش؛ به همین دلیل هم مبارزات سیاسیاش شکل و قالب ویژهتری یافت. بهمن ٥٧ که آمد، بازرگان تمام تلاشش را برای انتقال آرام قدرت به کار گرفت. هنوز شیرازه رژیم سلطنتی به طور کامل متلاشی نشده بود که او از سوی امام(ره) حکم نخستوزیر گرفت.
**آتش گلستان نشد
انتهای روستای ملکآباد، جایی در وسطهای جاده قزلحصار، از همان جایی که چهارباغ، محله پولدارهای قزلحصار که پر است از باغهای عروسی، تمام میشود، رخساره و گلپری، مادرهای ٢٣ و ٢٥ساله احد و صمد، توی اتاقی کوچک با دیوارهای آبی رنگ و رورفته، به پشتی تکیه دادهاند و دیوار روبهرو را نگاه میکنند. احد و صمد، برادرهایی که زاده دو دخترعمو هستند؛ دخترعموهایی که هر دو زن بسمالله شدهاند؛ بسمالله که حالا در بیمارستان الغدیر با ٥٥ درصد سوختگی روی تخت خوابیده و نمیداند بچههایش زندهزنده در آتش سوختهاند.
از سهشنبه شب بود که خبرهای کشتهشدن دو برادر ١٠ساله افغانستانی در آتش، روی خروجی خبرگزاریها قرار گرفت؛ بچههایی که با پدرشان برای جمعآوری ضایعات به یافتآباد رفته بودند و در لحظهای با انفجار کپسول زندهزنده در آتش سوخته بودند.
**جنگ، چهره زنانه ندارد
هانیه توسلی، بازیگری که کارش را با بازی روی صحنه تئاتر آغاز کرد، این شبها دوباره با بازی در «نامههای عاشقانه از خاورمیانه»، به کارگردانی کیومرث مرادی، بعد از دو، سه سال به صحنه بازگشته است. وی درباره این نمایش و اثر جنگ بر زنان می گوید: من نمیفهمم بشری که به این تمدن رسیده و هرروز رو به پیشرفت است، چطور نمیتواند صلح برقرار کند. صلح جهانی آرزوی همه است و امیدوارم روزی به این صلح برسیم. مشخصا زنها، در جنگ بسیار آسیبپذیرترند و نمایش ما هم روایت زنهایی است، آواره از جنگ. با اینکه مشخصا درباره جنگ نیست، اما موقعیت زنان در مواجهه با جنگ و جبر جغرافیایی را نشان میدهد. نمایش، روایت زنهایی است از خاورمیانه که جوی مردسالارانه دارد و این مردسالاری در این نمایش هویداست. ویژگی دیگر این نمایش گروه موسیقی است که به فضاسازی اپیزودهای ما خیلی کمک میکند.
**اصلاحطلبی «در سایه»
زمامداری باراک اوباما در قامت نخستین رئیسجمهور رنگینپوست ایالات متحده به پایان رسید. اوباما با وعده «تغییر و امید» بسیاری را (حداقل) در ایالات متحده به آیندهای روشن امیدوار کرده بود. اما امروز - گذشته از استدلال منتقدان و حامیانش - یک چیز مشخص است: جهان عمیقا ناامنتر از زمانی به نظر میرسد که اوباما برای نخستینبار پشت میز کار خود در دفتر بیضی نشست. همه تلاش اوباما در ماهها و هفتههای پایانی ریاستجمهوریاش دفاع و تأکید بر میراثی است که هیچ تضمینی برای بقای آن نیست.
شاید آنطور که رابرت ساموئلسون در واشنگتنپست نوشته، هنوز برای قضاوت درباره تأثیر و جایگاه باراک اوباما در تاریخ ایالات متحده و تحولات بینالمللی زود باشد، اما همینحالا هم میتوان نتایج برخی از سیاستهای او را در بخشهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی (و سیاست خارجی) مشاهده کرد. روزنامه شرق دو نظر متفاوت را درباره میراث چهلوچهارمین رئیسجمهور ایالات متحده منتشر کرده است.