روزنامه آرمان در گفت وگویی با آیتالله محسن غرویان استاد برجسته حوزه علمیه قم نوشت: فضای سیاسی ایران همچنان در شوک درگذشت ناگهانی آیتا... هاشمی، یار دیرین امام (ره) و رهبری و یکی از مهم ترین بازیگران سیاسی تاریخ معاصر ایران است.بدون شک فقدان آیتا... هاشمی به عنوان پدر معنوی جریانهای سیاسی کشور و همچنین رهبر جریان اعتدالگرای ایران پیامدهای مختلفی به همراه خواهند داشت.
در ادامه این گفت وگو آمده است: به همین دلیل و برای بررسی این پیامدها با آیتا... محسن غرویان استاد برجسته حوزه علمیه قم گفتوگو کردیم. آیتا... غرویان معتقد است:«متاسفانه خناسان همچنان درباره آیتا... هاشمی خناسی می کنند.مقام معظم رهبری در پیام تسلیتی که برای درگذشت آیتا... هاشمی صادر کردند به خناسانی اشاره کردند که تلاش می کردند در سال های گذشته محبت بین رهبری و آیتا... هاشمی را کم کنند و اجازه ندهند بین بزرگان انقلاب محبت و مودت وجود داشته باشد. به نظر من اشاره مقام معظم رهبری به این مساله بسیار دقیق و موشکافانه بود و از این مطلب می توان چنین برداشت کرد که مقام معظم رهبری نیز وجود این خناسان را احساس کرده بودند. به همین دلیل نیز در پیام تسلیت خود به این مساله اشاره کردند تا مردم نسبت به نیت و اهداف چنین افرادی آگاهی داشته باشند و در دام چنین افرادی گرفتار نشوند.بدون شک پس از رحلت آیتا... هاشمی نیز این افراد وجود دارند و به شکل های مختلف تلاش می کنند بین دلسوزان کشور و مردم فاصله ایجاد و با اقدامات خود فضای سیاسی را به سوی انشقاق و چنددستگی رهنمون کنند». در ادامه ماحصل گفتوگوی «آرمان» با آیتا... غرویان را میخوانید.
** با درگذشت آیتا... هاشمی فضای سیاسی ایران چه تغییراتی پیدا می کند؟ فقدان آیتا... هاشمی به چه میزان بر مسیر حرکت کشور و جریان های سیاسی تاثیرگذار خواهد بود؟
به نظر من عناصر اصلی تفکر آیتا... هاشمی در زیر پوست شهر جاری و نهادینه شده است. اندیشه، منش، روش و نگاه کلان و استراتژیک آیتا... هاشمی به مسائل ملی و بین المللی مدتهاست به شکل یک الگو در بین مسئولان و مردم درآمده و بسیاری از مردم و مسئولان با همین نگاه مسائل سیاسی و اجتماعی را تحلیل و ارزیابی می کنند.به همین دلیل هم هست که در مراسم تشییع آیتا... هاشمی جمعیتی در حدود 5 میلیون از اقشار مختلف مردم شرکت می کنند و یار امام و رهبری را تا خانه ابدی همراهی می کنند. البته این وضعیت تنها در تهران به عنوان پایتخت کشور وجود نداشت و تقریبا همه شهرهای کشور به مناسب درگذشت آیتا... هاشمی سیاه پوش شده بودند و مراسم عزاداری برگزار کردند.این مسائل همگی نشان می دهد که هاشمی هنوز زنده است و اندیشه و تفکر هاشمی همچنان انسانساز و مکتبساز است.اندیشه آیتا... هاشمی در راستای اندیشه حضرت امام (ره)، شهید بهشتی و شهید مطهری است که از بنیان های قوی تئوریک برخوردار است.هنگامی که تفکر و اندیشه یک شخص دارای پایه های محکم نظری و فلسفی باشد با درگذشت آن شخص هیچ گاه آن اندیشه ها از بین نمی رود.به نظر من درگذشت آیتا... هاشمی یک شوک و تلنگر بود تا برخی افراد متوجه شوند که تفکر و اندیشه آیتا... هاشمی در
رگ ها و ریزبافت های جامعه جریان دارد و تاثیرگذار است.ناراحتی و اندوه اقشار مختلف مردم کشور از درگذشت آیتا... هاشمی به بسیاری از افراد این نکته را گوشزد کرد که نمی توان بر افکار و منش آیتا... هاشمی سرپوش گذاشت و آن را از دید مردم پنهان کرد.در شرایط کنونی برخی تلاش می کنند اندیشه آیتا... هاشمی را با قدرت و زور خاموش کنند که به نظر من این مساله امکان پذیر نیست و اندیشه هاشمی تا همیشه همراه و همگام اعتدال گرایان و مصلحان جامعه خواهد بود.
** در سال های اخیرآیتا... هاشمی یک وزنه سنگین برای جریان اصلاحات و یک نقطه کانونی برای اعتدال گرایان به شمار می رفتند. به نظر شما با درگذشت آیتا... هاشمی جریان اصلاحات چه استراتژی را برای پرکردن جایگاه ایشان در نظر خواهد گرفت؟
به نظر من در مرحله اول آیتا... هاشمی یک شخصیت فراجناحی و ملی بودند که نمی توان ایشان را در یک جریان و یا جناح تقسیم بندی کرد.آیتا... هاشمی روح بزرگ و اندیشه وسیعی داشت و هدفی به جز پیشرفت و ارتقای جایگاه کشور در منطقه و جهان نداشت.آیتا... هاشمی همواره به دنبال رفاه و راحتی مردم بود و دوست داشت مانند امیرکبیر کشور را رشد و توسعه بدهد.در نتیجه تقکر سیاسی آیتا... هاشمی فراجناحی و فراحزبی بود. با این وجود اصلاحطلبان با دیدگاه های آیتا... هاشمی احساس قرابت بیشتری می کردند و جریان اصلاحات نسبت به جریان های دیگر سیاسی تلاش بیشتری برای اجرایی کردن اندیشه های آیتا... هاشمی از خود نشان می داد. بدون شک فقدان آیتا... هاشمی برای جریان اصلاحات سخت و دردناک خواهد بود و اصلاحطلبان بیش از همه خلأ وجود ایشان را احساس خواهند کرد.با این وجود اندیشه اصلاحطلبانه آیتا... هاشمی همچنان زنده است و جریان اصلاحات می تواند از اندیشه اعتدالی و عقلایی آیتا... هاشمی برای ادامه فعالیت خود استفاده کند. به نظر من در فقدان آیتا... هاشمی سه شخصیت برجسته یعنی آقایان ناطق نوری، سیدحسن خمینی و حسن روحانی باید تلاش کنند جای آیتا... هاشمی را برای جریان اعتدال گرا و اصلاحطلب ایران پر کنند و اجازه ندهند فقدان آیتا... هاشمی به این جریانات ضربه جدی وارد کند.بدون شک در شرایط کنونی اصلاحطلبان معتدل و اصولگرایان معتدل به دنبال استمرار راه و روش آیتا... هاشمی در فضای سیاسی کشور هستند.
** پس از رحلت آیتا... هاشمی گمانه زنی های زیادی پیرامون جایگزین ایشان در مجمع تشخیص مصلحت نظام به وجود آمده و از افرادی مانند ناطق نوری، ولایتی، محسن رضایی و یا محمد هاشمی به عنوان گزینه های جانشین ایشان نام برده می شود. به نظر شما بهترین فرد برای جایگزینی آیتا... هاشمی در مجمع تشخیص مصلحت نظام چه کسی است؟
همه افرادی که شما نام بردید از جمله افراد باتجربه و دلسوز نظام هستند. با این وجود به نظر من بهترین گزینه برای جایگزینی آیتا... هاشمی در مجمع تشخیص مصلحت نظام آقای ناطق نوری هستند.آقای ناطق نوری از جمله شخصیت های همسو با آیتا... هاشمی هستند که از نزدیکان و همراهان قدیمی مقام معظم رهبری نیز به شمار می روند.آقای ناطق نوری از سابقون انقلاب اسلامی هستند و از همراهان حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری در طول سالیان اخیر بودهاند. از سوی دیگر آقای ناطق نوری علاوه بر دوستی و محبت دیرینه ای که با آیتا... هاشمی داشتند از نظر فکری نیز قرابت زیادی با آیتا... هاشمی دارند و هر دو از مشی و روش اعتدالی و عقلایی برخوردار هستند.نکته دیگر این که آقای ناطق نوری از یک روحیه جوانمردی و بی غل و غشی برخوردار هستند که این مسأله باعث می شود جریان اعتدال گرای ایران به سمت ایشان جذب شود.این در حالی است که اصلاحطلبان و اعتدال گرایان نیز به جایگاه و روش آقای ناطق نوری احترام می گذارند و ایشان را به عنوان یکی از وزنه های تاثیرگذار اعتدال گرای کشور قبول دارند.از سوی دیگر آقای ناطق نوری در گذشته در مسئولیت های خطیری مانند ریاست مجلس حضور داشته و از تجربه کافی برای مدیریت نهاد بااهمیتی چون مجمع تشخیص مصلحت نظام برخوردار است که افراد دیگر فاقد این تجربه هستند.آقای ناطق نوری از افراد معتمد مقام معظم رهبری به شمار می روند و همواره مورد اعتماد ایشان بوده و یک انقلابی اصیل و فرهیخته به شمار می روند. به همین دلیل بنده معتقدم بهترین گزینه برای جایگزینی آیتا... هاشمی در مجمع تشخیص مصلحت نظام آقای ناطق نوری هستند.
** آیتا... هاشمی از بزرگان مجلس خبرگان به شمار می رفتند و یکی از تاثیرگذارترین شخصیت های حاضر در این مجلس بودند. به نظر شما با رحلت ایشان فضای مجلس خبرگان به چه سمتی حرکت می کند؟آیا فقدان آیتا... هاشمی در بزنگاه های مهم و تاریخی در مجلس خبرگان به چشم خواهد آمد؟
بدون شک آیتا... هاشمی در مجلس خبرگان یک وزنه بزرگ بودند و با رحلت ایشان فقدانشان در مجلس خبرگان احساس خواهد شد.آیتا... هاشمی به دلیل سابقه و تجربه زیادی که در مجلس خبرگان داشتند مورد احترام و تکریم اکثریت اعضای مجلس خبرگان بودند و به همین دلیل در مسائل مهم این مجلس از توانایی تاثیرگذاری بالایی برخوردار بودند.در شرایط کنونی جریان اعتدال گرای مجلس خبرگان فقدان آیتا... هاشمی را بیش از سایر اعضا احساس خواهد کرد و به همین دلیل این جریان باید به فکر پیدا کردن یک جایگزین مناسب برای آیتا... هاشمی باشد. به نظر من بهترین گزینه برای جانشینی آیتا... هاشمی در مجلس خبرگان آیتا... سیدحسن خمینی است که تفکری همسو با آیتا... هاشمی دارند و از دوراندیشی و عقلانیت بالایی برخوردار هستند.
نکته جالب این است که در انتخابات مجلس خبرگان با این که شورای نگهبان صلاحیت سیدحسن خمینی را تایید نکرده بود، اما برخی از مردم در پای صندوق های رای نام ایشان را نوشته بودند و به صندوق های رای انداخته بودند. این اقدام خودجوش مردم نشان می دهد که آیتا... سیدحسن خمینی دارای جایگاه رفیعی در بین اقشار مختلف مردم است و مردم برای درایت و عقلانیت ایشان احترام زیادی قائل هستند.به نظر من آیتا... سیدحسن خمینی از بسیاری جهات امتیازات بیشتری نسبت به برخی از اعضای مجلس خبرگان داشتند و در شرایط کنونی به سود مردم، انقلاب و نظام است که آیتا... سید حسن خمینی در مجلس خبرگان حضور داشته باشند تا بتوانند تا حدودی خلأ آیتا... هاشمی را در این مجلس پر کنند.
** پس از رحلت آیتا... هاشمی برخی از افراد همچنان مسائلی را درباره رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام مطرح می کنند که در زمان حیات ایشان نیز مطرح می کردند و همچنان وجهه و شخصیت آیتا... هاشمی را مورد هجمه قرار می دهند. کار به جایی رسید که آیتا... جوادی آملی به این مساله واکنش نشان دادند و عنوان کردند: «هاشمی در زمان حیات و مرگ همچنان مظلوم است». دیدگاه شما در این زمینه چیست؟
متاسفانه خناسان همچنان درباره آیتا... هاشمی خناسی می کنند.مقام معظم رهبری در پیام تسلیتی که برای درگذشت آیتا... هاشمی صادر کردند به خناسانی اشاره کردند که تلاش می کردند در سال های گذشته محبت بین رهبری و آیتا... هاشمی را کم کنند و اجازه ندهند بین بزرگان انقلاب محبت و مودت وجود داشته باشد. به نظر من اشاره مقام معظم رهبری به این مساله بسیار دقیق و موشکافانه بود و از این مطلب می توان چنین برداشت کرد که مقام معظم رهبری نیز وجود این خناسان را احساس کرده بودند. به همین دلیل نیز در پیام تسلیت خود به این مساله اشاره کردند تا مردم نسبت به نیت و اهداف چنین افرادی آگاهی داشته باشند و در دام چنین افرادی گرفتار نشوند.بدون شک پس از رحلت آیتا... هاشمی نیز این افراد وجود دارند و به شکل های مختلف تلاش می کنند بین دلسوزان کشور و مردم فاصله ایجاد و با اقدامات خود فضای سیاسی را به سوی انشقاق و چنددستگی رهنمون کنند.متاسفانه «شیطان» از دهان خناسان شیطنت خود را ادامه می دهد.کار به جایی رسیده است که در مجلس ترحیم آیتا... هاشمی در قم که علما و بزرگانی چون آیتا... جوادی آملی حضور داشتند، سخنران مجلس عباراتی را درباره آیتا... هاشمی به کار می برد که باعث می شود آیتا... جوادی این جمله را به کار ببرند که «آیتا... هاشمی حیا و میتا کان مظلوما» و مجلس را ترک کنند.به نظر من آیتا... جوادی آملی جمله بزرگی عنوان کردهاند و این جمله نیاز به ریشه یابی و آسیب شناسی دارد. اگر این مساله آسیب شناسی نشود به عقده ای از سوی بدخواهان تبدیل می شود که برای مردم و نظام آسیب زننده خواهد بود.یکی از اساتیدی که در کنار آیتا... جوادی آملی در مراسم یادبود آیتا... هاشمی نشسته بود برای بنده نقل کرد که هنگامی که سخنران از برخی عبارات درباره آیتا... هاشمی استفاده می کرد، آیتا... جوادی سر خود را به علامت ناراحتی و نگرانی تکان می دادند و سپس این جمله را به زبان آوردند و مجلس را ترک کردند.
** با درگذشت آیتا... هاشمی، آقای روحانی مهم ترین حامی انتخاباتی خود را از دست دادند. به نظر شما فقدان آیتا... هاشمی چه تاثیری بر فضای انتخابات ریاست جمهوری سال 96 خواهد گذاشت؟
به نظر من خدای آیتا... هاشمی خدای آقای روحانی هم هست.بدون شک مردمی که با حضور میلیونی خود در تشییع آیتا... هاشمی یک معجزه خلق کردند، در انتخابات ریاست جمهوری96 نیز یک معجزه دیگرخلق خواهند کرد و با حمایت از آقای روحانی اندیشه اعتدالی آیتا... هاشمی را اجرایی خواهند کرد. بدون شک مردم در انتخابات ریاست جمهوری سال96 اجازه نخواهند داد جای خالی آیتا... هاشمی احساس شود. آقای روحانی شاگرد مکتب فکری آیتا... هاشمی است و در شرایط کنونی به دلیل هجمه های صورت گرفته مظلوم واقع شده است. مردم ایران نیز همواره در بزنگاه های سیاسی نشان دادهاند که از مظلوم حمایت می کنند و اجازه نمی دهند بدخواهان و خناسان به اهداف پلید خود دست پیدا کنند. مردم باید در انتخابات ریاست جمهوری سال 96 هنگامی که قصد داشتند رای خود را به صندوق ها بریزند، این مساله را به خاطر بیاورند که آیا رایی که می دهند روح بزرگ آیتا... هاشمی را شاد می کند یا خیر. اگر این اتفاق رخ بدهد بدون شک آقای روحانی که ادامهدهنده راه آیتا... هاشمی هستند دوباره به عنوان رئیس جمهور انتخاب خواهند شد.
*منبع: روزنامه آرمان، 1395.10.29