از نابودی 40میلیون اصله درخت 300 ساله شمشاد در جنگل‌های ایران می‌توان به‌عنوان فاجعه بزرگ ملی و بین‌المللی نام برد؛ فاجعه‌ای که به دست انسان‌هایی رقم خورده که بی‌رویه از چوب درخت‌ها برای سود و منفعت خود استفاده کردند و حالا سازمان جنگل‌ها دست به کار شده تا برای ممانعت از تخریب بیشتر طرح استراحت جنگل‌ها را پس از گذشت پنج سال از مطرح کردن آن با توافق هیات دولت و نمایندگان مجلس در سطح کشور اجرایی کند.
روزنامه فرهیختگان در گزارشی طرح استراحت جنگل‌ها را بررسی کرد و نوشت: از نابودی 40میلیون اصله درخت 300 ساله شمشاد در جنگل‌های ایران می‌توان به‌عنوان فاجعه بزرگ ملی و بین‌المللی نام برد؛ فاجعه‌ای که به دست انسان‌هایی رقم خورده که بی‌رویه از چوب درخت‌ها برای سود و منفعت خود استفاده کردند و حالا سازمان جنگل‌ها دست به کار شده تا برای ممانعت از تخریب بیشتر طرح استراحت جنگل‌ها را پس از گذشت پنج سال از مطرح کردن آن با توافق هیات دولت و نمایندگان مجلس در سطح کشور اجرایی کند.
در ادامه این گزارش که به قلم نسرین نیکنام منتشر شد، می خوانیم: هفته گذشته ناصر مقدسی، قائم‌مقام سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری؛ در یک نشست خبری با بیان اینکه در 10 سال آینده در تمام سطوح جنگل‌های شمال بهره‌برداری چوب به شکل تجاری و صنعتی متوقف می‌شود، تاکید کرد: «باید بازسازی ساختاری، اجرایی، سیاستگذاری و مدیریتی در کل بدنه جنگل‌های هیرکانی انجام شود.»
یکی دیگر از نکات قابل‌توجه این است که مسئولان سازمان جنگل‌ها علاوه‌بر نظارت بر توقف بهره‌برداری از جنگل‌ها، در طرح 10 ساله به دنبال تحقق طرحی به‌عنوان آمایش جنگل‌ها هستند. آمایش جنگل‌ها ازجمله اقداماتی است که با اجرای آن مشخص می‌شود از مساحت دو میلیون هکتاری هیرکانی چند درصد باید به‌طور مطلق حفاظت شود و چه بخش‌هایی برای سایر کاربری‌ها خواهد بود.
از سوی دیگر از آنجایی‌که محقق شدن این دستورالعمل نیازمند نیروی انسانی خبره و کارآمد است، از این‌رو مسئولان سازمان از رسانه‌ها خواستند تا درخواسته آنان مبنی‌بر به‌کارگیری نیروی بیشتر را به گوش مسئولان دولتی برسانند.
** نحوه اجرایی‌شدن طرح استراحت مطلق
یکی از پرسش‌هایی که ممکن است برای مخاطبان مطرح شود این است که طرح استراحت جنگل چیست و قرار است با اجرای این طرح چه اتفاقی بیفتد. نخستین نکته قابل‌توجه در طرح استراحت 10 ساله جنگل‌ها این است که در این مدت سنگ‌بنای مدیریت پایدار جنگل‌های شمال گذاشته می‌شود؛ زیرا در حوزه حفاظت در کل منابع طبیعی ضعف‌هایی وجود دارد که بارها مسئولان سازمان جنگل‌ها به دفعات در مورد سطح حفاظت در حد استانداردهای جهانی و ایران صحبت کرده‌اند.
به گفته متخصصان و کارشناسان، اجرای طرح استراحت مطلق در گرو اجرای طرح‌های آمایش سرزمین است؛ یعنی با اجرایی شدن طرح آمایش سرزمین سنگ‌بنای اجرایی شدن طرح استراحت جنگل‌ها هم گذاشته می‌شود، از این‌رو می‌توان در گام اول در هر استان شمالی یک پارک ملی تاسیس کرد تا از قبل آن مدیریت به دست مردم بیفتد و بخش عمده‌ای از مشکلات کمبود نیرو برای اداره مناطق جنگلی حل شود و درنهایت اینکه به خاطر حفظ امنیت ملی کشور نیاز است پوشش‌های گیاهی و جنگلی را برای تنفس بهتر، ذخیره بهتر منابع و دیدن همه کارکردهای مثبت جنگل و طبیعت حفظ کنیم.
محمدرضا مروی‌مهاجر، استاد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران درباره اجرای طرح استراحت جنگل می‌گوید: «باید پیگیر ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی در فهرست میراث طبیعی یونسکو هم بود. مهم است که جنگل‌های باستانی شمال که قدمتی چندین میلیون ساله داشته و به دوران سوم زمین‌شناسی تعلق دارند، ثبت و حفظ شوند.»
** بودجه 300 میلیاردی و زمان 10 ساله
بی‌شک نخستین لازمه اجرای یک طرح آن هم طرح بزرگی به نام استراحت مطلق جنگل‌ها، اعتبار و بودجه است که مسئولان سازمان جنگل‌ها بودجه‌ای 300 میلیاردی را برای اجرای این طرح 10 ساله اعلام کرده‌اند. هرچند به گفته متولیان اجرایی 10 سال برای حفاظت جنگل‌ها زمان زیادی نیست؛ حتی از نظر بسیاری از کارشناسان زمان کمی نیز هست اما اگر اجرای آن با تامین اعتبار گفته شده اجرایی شود؛ شاهد اتفاق‌های قابل‌توجهی در زمینه حفظ و مدیریت جنگل‌ها خواهیم بود.
این نکته هم قابل ذکر است که در نظر گرفتن 300 میلیارد تومان برای طرح استراحت جنگل‌ها در میان بودجه عمرانی کشور رقم زیادی نیست و درحال حاضر در کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی وضعیت اعتبارات درحال بررسی است که در روزهای آینده نوبت به این ماده می‌رسد و مسئولان سازمان جنگل‌ها امیدوارند نمایندگان مجلس تصمیم تحول‌آفرینی به‌منظور نجات کشور با در نظر گرفتن بودجه کافی برای طرح استراحت جنگل‌ها اتخاذ کنند، زیرا تامین سرمایه‌گذاری برای جنگل‌ها عملی نیست که دولت از عهده آن برنیاید.
و درنهایت توصیه کارشناسان جنگلداری به مجریان طرح 10 سال استراحت جنگل‌ها این است که باید استاندارد جدید را براساس توسعه پایدار و اصولی که در گذشته به آن توجه نمی‌شد، پیش برود که ازجمله این استانداردها می‌توان به حفظ اکوسیستم و شاخص‌های پایداری اشاره کرد؛ استانداردهایی که درحال حاضر در همه کشورها توسط متولیان جنگلداری رعایت می‌شود.
منبع: روزنامه فرهیختگان،1395.10.18
نظر شما
