مدیرعامل بانک تجارت می گوید، پیش از اجرای برجام، ارتباطات بانکی در عمل قفل و حساب بانک های ایرانی مسدود بود که نتیجه آن کند شدن روابط بانکی و افزایش هزینه نقل و انتقاللات پول بود.
گشایش و تسهیل روابط بین المللی بانک های ایرانی با نظام پولی و مالی جهان از بزرگترین دستاوردهای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به شمار می رود.
با لغو تحریم ها، علاوه بر متصل شدن دوباره بانک مرکزی و بانک های ایرانی به سوئیفت، نقل و انتقال منابع بین اشخاص حقیقی، حقوقی خارجی و ایرانی مجاز شد و مشارکت و روابط کارگزاری بانکی مشترک بانک های ایرانی و خارجی گسترش یافت.
همچنین در سایه برجام، فعالیت های متعارف بانکی همچون گشایش اعتبار اسنادی و صدور ضمانت نامه بانکی که از اقدام های کلیدی برای امور تجاری به شمار می رود، نیز امکان پذیر شد.
* حتی حساب های خالی هم مسدود بود
«محمد ابراهیم مقدم نودهی» روز شنبه در گفت و گو با ایرنا با برشمردن دستاوردهای یکساله برجام برای شبکه بانکی کشور اظهار داشت: تا پیش از برجام همه حساب های بانک های ایرانی نزد کارگزاری ها چه حساب های دارای موجودی و چه حساب های خالی، همگی مسدود بود.
وی افزود: در آن زمان کارگزاری ها اجازه هیچ نوع نقل و انتقالی را به بانک های ایرانی نمی دادند و هیچ نوع گشایشی در حوزه اعتبارات اسنادی (ال - سی) انجام نمی شد و حتی بانک ها امکان انجام حوالجات ارزی نداشتند.
مقدم ادامه داد: در آن زمان بانک ها از طریق صرافی ها و یا بانک هایی که تحریم نبودند، بخشی از نیازهای خود را برای نقل و انتقال پول انجام می دانند اما همین کار سبب کندی فرآیند انجام کار و تحمیل هزینه های اضافی به شبکه بانکی بود.
مدیرعامل بانک تجارت تصریح کرد: در آن دوره به نقطه ای رسیده بودیم که بابت هر دلار 10 درصد هزینه می کردیم که اکنون این میزان به حدود 2 تا 4 درصد افت کرده است.
مقدم افزود: در دوره تحریم حتی برای واردات دارو از کشورهایی چون ترکیه باید 5 تا 6 درصد هزینه بابت هر دلار پرداخت می کردیم. اما اکنون با برجام هزینه ها پایین آمده و کارگزاری ها، حساب های بانک های ایرانی را باز کرده اند به نحوی که امکان صدور حواله های ارزی و گشایش ال سی برای بانک ها وجود دارد.
این مدیر بانکی با یادآوری اینکه اکنون با مجوز بانک مرکزی امکان صدور یوزانس های 6 ماهه برای بانک ها وجود دارد، گفت: گفته شده که بانک مرکزی به زودی امکان صدور یوزانس های یکساله را فراهم می کند که در این صورت مراودات مالی و تجاری بازرگانان بیش از پیش تسهیل می شود.
یوزانس نوعی اعتبار اسنادی است که در آن خریدار کالا یا خدمات مبلغ پرداختی را به صورت نسیه به فروشنده کالا پرداخت میکند و هنگامی که فروشنده کالا (ذینفع اعتبار اسنادی) نسبت به حمل کالا اقدام و اسناد را بدون مغایرت به بانک ذیربط ارایه می کند از تاریخ ارایه سند و پس از خاتمه یوزانس مبلغ کالای خودرا از بانک مربوطه دریافت خواهد کرد.
مدیرعامل بانک تجارت گفت: در صورت ابلاغ یوزانس های یکساله از سوی بانک مرکزی به شبکه بانکی، تولیدکنندگان می توانند مواد اولیه مورد نیاز خود را به کشور وارد کرده و یکسال دیگر مبلغ آن را پرداخت کنند.
**لزوم رعایت استانداردهای بین المللی برای ارتباط با بانک های بزرگ
این مدیر بانکی درباره علت اینکه چرا بانک های بزرگ در یک سال گذشته اقدام به همکاری با ایران نکرده اند، اظهار داشت: علت اولیه آن در ارتباطاتی است که این بانک ها با آمریکایی ها داشتند که بر اساس آن حق معامله دلاری با ایران از آنها سلب شده بود.
مقدم با بیان اینکه در یکسال گذشته گفت و گوهای بسیاری برای رفع این مشکل انجام شد، گفت: عاملی که اکنون سبب می شود نتوانیم با بانک های بزرگ جهان ارتباط کارگزاری داشته باشیم، رعایت نشدن استانداردهای مالی روز دنیاست.
مدیرعامل بانک تجارت تاکید کرد: رعایت استانداردهای گزارشگری بین المللی (IFRS)، مقررات کمیته بال و نیز قوانین مرتبط با مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم از مواردی است بانک های خارجی بر آن تاکید دارند.
مقدم در عین حال گفت: البته بانک های ایرانی نرم افزارهای مورد نیاز برای مبارزه با پولشویی و شناسایی مبدا پول و افراد ممنوع المعامله را نصب کرده اند و ردیابی پولشویی به طور دقیق در حال انجام است.
مقدم با اشاره به تاکید بانک مرکزی بر رعایت استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی در بانک ها ابراز امیدواری کرد که با اجرای این مقررات، بهانه بانک های بزرگ در همکاری با ایران سلب شود.
* ایجاد ارتباط با 110 کارگزاری
مدیرعامل بانک تجارت از ایجاد روابط کارگزاری با 110 بانک پس از برجام خبر داد و گفت: در یکسال گذشته معاملات ارزی بانک تجارت از نظر تعداد رو به رشد بوده اما از نظر حجم معاملات، اندک است.
مقدم درباره علت آن توضیح داد: از آنجا که مردم به نقدینگی بیشتر نیاز دارند، در زمان گشایش ال - سی ترجیح می دهند تا 20 درصد را به صورت مبلغ اولیه پرداخت کنند و بقیه را در زمان ورود کالا بپردازند و به همین خاطر حجم معاملات در مقایسه با تعداد آنها زیاد نیست.
** استقبال از گشایش اعتبارات اسنادی با دلار 36 هزار ریالی
مدیرعامل بانک تجارت در ادامه گفت و گو با ایرنا به بخشنامه جدید بانک مرکزی مبنی بر انجام گشایش های ارزی بر مبنای دلار 36 هزار ریالی اشاره کرد و گفت: البته این کار همیشه بوده است و در گذشته نیز کار گشایش اعتبارات اسنادی بر همین شیوه انجام می شد که نرخ ارز در روز معامله مبنای محاسبات قرار می گرفت.
مقدم ادامه داد: در هیچ کجای دنیا رسم نیست محاسبات را بر مبنای روز اول قرارداد انجام دهند، بلکه همیشه نرخ روز ارز مبنای معامله قرار می گیرد.
بانک مرکزی در بخشنامه ای اعلام کرد به منظور تسهیل در واردات کالاهای مورد نیاز واردکنندگان دارای ثبت سفارش با نوع تامین ارز متقاضی و نوع عملیات بانکی برای کلیه گروه های کالایی، با توجه به وضعیت اعتباری متقاضی دریافت معادل ریالی حداقل 10 درصد از مبلغ اعتبار اسنادی بر مبنای نرخ هر دلار معادل 36000 ریال به طور علی الحساب توسط آن بانک الزامی است.