در طول سالهای گذشته یکی از اصلیترین سیاستهایی که وزارت راه و شهرسازی برای عرصه ریلی کشور در نظر گرفته، بحث افزایش توان رقابتی این بخش با دیگر حوزههای حمل و نقل است. موضوعی که با اعلام نرخهای جدید، سفرهای بینالمللی ریلی به نظر میرسد در عرصه عمل نیز رقابت خود را آغاز کرده است.
به گزارش ایسنا، با وجود آنکه دغدغه اصلی بسیاری از سیاستگزاران عرصه حمل و نقل کشور، بالا بردن ضریب نفوذ خطوط ریلی در برنامههای مسافرتی است، اما آمارها نشان از آن دارد که هنوز جاده به عنوان نخستین انتخاب با ثبت چند ده میلیون سفر سالانه میتازد و بخش هوایی نیز توانسته جایگاه خود را حفظ کند.
یکی از اصلیترین مسائلی که حضور ریل در بین انتخابهای نخست مردم را کمرنگ کرده، نرسیدن شبکه راهآهن به بسیاری از مناطق کشور است. در حال حاضر حدود ۱۰ استان از مجموعه ۳۱ استان ایران، از نعمت راهآهن محروم هستند و اتصال کشورهای خارجی نیز در حد برنامهریزیهای کلان و پیگیری طرحهای اجرایی باقی مانده است.
پس از آنکه به دلیل مسائل امنیتی، امکان تداوم حرکت قطارهای مسافربری تهران به استانبول باقی نماند، عملاً حرکت قطارهای بینالمللی ایران به مقصد کشورهای همسایه متوقف شد تا پس از رسیدن ریل به آذربایجان این فرآیند ادامه پیدا کند. در کنار ترکمنستان، که مرزهای ریلیاش با ایران، صرفاً جنبه اقتصادی دارند، منطقه نخجوان در شمال غرب کشور جزو تنها حوزههای بینالمللی است که هنوز حرکت قطارها در آن ادامه دارد.
چند روز قبل حرکت قطار مستقیم مشهد به نخجوان رسماً کلید خورد تا تعداد قطارهایی که از شهرهای مختلف ایران به سمت این منطقه بینالمللی حرکت میکنند به سه شهر افزایش یابد. آنچه بیشترین اهمیت را در این فرایند دارند، قیمت نسبتاً پایین در نظر گرفته شده برای این سفرهاست. در حال حاضر هزینه قطار تهران تا نخجوان ۷۹ هزار تومان معادل ۲۰ فرانک سوییس قیمتگذاری شده و هزینه سفر از مشهد تا نخجوان نیز ۱۵۸ هزار تومان معادل ۴۰ فرانک سوییس قیمت خورده است.
در کنار توان رقابتی این نرخ با عرصه هوایی حتی هزینه سفر با قطار میتواند از رفت و آمد جادهای نیز نرخی پایینتر داشته باشد و از این لحاظ قدرت رقابتپذیری قطارها به حداکثر برساند.
تنها ابهام باقیمانده در افزایش مزیت نسبی قطار در قیاس با دیگر شیوههای حمل و نقل بحث سرعت است. طبق اعلام راهآهن در حال حاضر زمان سفر ریلی به نخجوان حدود ۳۰ ساعت تخمین زده میشود و این مسئله شاید تقاضا برای خرید بلیت آن را کاهش بدهد. در صورتی که با پیگیریهای صورت گرفته این مزیت نیز در کنار دیگر گزینههای موجود بر سر راه قطارهای ایرانی قرار گیرد، میتوان انتظار داشت هدف کلان تبدیل شدن قطار به نخستین انتخاب مسافران ایرانی، محقق شود.