کشت هیدروپونیک یا آبکشت شیوه کشت بدون خاک است. در این نوع کشت متخصصان نیازهای غذایی گیاه را اندازهگیری کرده و به جای خاک با استفاده از آبی که به گیاه داده میشود با افزودن عناصر ماکرو و میکرو نیاز به خاک را منتفی می کنند.
به گزارش تسنیم، کشت هیدروپونیک یا آبکشت شیوه کشت بدون خاک است. در این نوع کشت متخصصان نیازهای غذایی گیاه را اندازهگیری کرده و به جای خاک با استفاده از آبی که به گیاه داده میشود با افزودن عناصر ماکرو و میکرو و نگهداشتن گیاه توسط مواد نگهدارنده بیاثر مانند پرلیت عملاً نیاز به خاک را منتفی میکنند. کشت هیدروپونیک به صورتهای گوناگونی اعمال میشود. در سادهترین و قدیمیترین روش کشت هیدروپونیک گیاهان را در بسترهای از جنس کاه کشت میکنند و مواد غذایی را در اختیار گیاهان کشت شده دراین بسترها قرار میدهند. روشهای جدیدتری نیز بکار برده میشود مانند روش NFT که در آن مواد غذایی به صورت یک لایه نازک در اختیار گیاه قرار میگیرد.
در این نوع کشت نیازی به شخم و آبیاری نیست و مصرف آب به صورت چشمگیری کاهش مییابد. همچنین در این روش ضد عفونی کردن محیط رشد بسیار ساده و کم هزینه است. چون محلول غذایی به صورت مایع است به راحتی میتوان آن را کنترل کرد. در جایی که خاک مناسب ندارد یا خاک دچار بعضی بیماریها است این روش توصیه میشود. کنترل شرایط محیطی از جمله نور، دما، رطوبت و ترکیب هوا در آبکشت بسیار سادهتر است.
کارگری مجانی در گلخانهها برای تجربه اندوزی
داود کریمی، 28 ساله و فارغالتحصیل مهندسی کشاورزی و کارشناسی ارشد صنایع غذایی است. او یکی از برگزیدههای سومین همایش ملی طلایه داران اقتصاد مقاومتی است که با استفاده از علم روز کشاورزی موفقیتهای زیادی به دست آورده و برای 8 نفر اشتغالزایی کرده است.
او درباره چگونگی آغاز به کار در عرصه کشاورزی مدرن، میگوید: «در دوره دانشجویی با هدف فراگرفتن تجربیات عملی در کار کشاورزی مدرن، بعد از پایان کلاسها در گلخانههای شیراز به صورت رایگان کارگری میکردم، بیل میزدم، کود میریختم، فرغون دست میگرفتم و... . هدف اصلیام تلفیق دانش تئوری با تجربه عملی بود و از همان دوره دانشجویی برنامه بلند مدتی برای حضور در عرصه کشاورزی به صورت مدرن و علمی داشتم.»
این فعال اقتصاد مقاومتی میافزاید: «وقتی از دانشگاه فارغ التحصیل شدم هیچ سرمایهای نداشتم تا با آن زمین بخرم یا گلخانه احداث کنم، از طرفی اصلا دلم نمیخواست کارمند دولت و حقوق بگیر باشم. تصمیم گرفتم یک گلخانه اجاره کنم اما حتی پول اجاره گلخانه را هم نداشتم، در یزد برخلاف کرج و ورامین زمین کشاورزی بسیار گران است، در نتیجه با صاحبان چند گلخانه مذاکره کردم و از آنها خواستم گلخانه شان را به من اجاره بدهند اما اجاره بها را بعد از برداشت محصول و فروش در بازار از من بگیرند. خدا را شکر قبول کردند و من هم بعد از اولین فصل برداشت توانستم پول اجاره اولین گلخانه را بپردازم.»
تولید سالانه 500 هزار نشاء
داود کریمی در حال حاضر چندین گلخانه در اختیار دارد و محصولات بسیار متنوعی را بر اساس تکنیکهای روز علم کشاورزی تولید میکند. او در این باره اظهار میکند: «یکی از عرصههای کار من، تولید نشاء استاندارد برای دیگر گلخانهها و کشاورزان است. در گذشته کشاورزان بذر را در زمین میکاشتند اما امروزه ثابت شده که تولید نشاء و کاشت آن بهتر از شیوه سنتی کاشت بذر در خاک است. ما نشاءها را در فضایی استاندارد برای انتقال به زمین کشاورزی آماده میکنیم. سال گذشته بیش از 500 هزار انواع نشاء گیاهانی چون کلم بروکلی، کاهو، کرفس، گوجه، فلفل و به لیمو تولید کردیم و به فروش رساندیم. استفاده از نشاء باعث میشود ریشه گیاه قویتر باشد، رشد آفات کاهش یابد و فصل کشت به خاطر آمادهسازی زمین عقب نیفتد.»
او اضافه میکند: «عرصه دیگر فعالیت من تولید محصولات ارگانیک است. یک گلخانه گوجه گیلاسی، یک گلخانه گوجه سالادی و یک گلخانه شناور در اختیار دارم که متناسب با تقاضای فصل در آن فلفل دلمهای و بادمجان کشت میکنم. در این گلخانهها به هیچ وجه از سموم شیمایی برای مبارزه با آفات استفاده نمیکنیم، در عوض از تکنیکهای ساده علمی بهره میگیریم. واقعیت این است که استفاده از سموم نه به نفع سلامت مصرفکننده است و نه به نفع جیب کشاورز چون قیمت سموم بسیار بالاست. در این گلخانهها با استفاده از تلههای نوری با انواع آفتها مبارزه میکنیم. تلههای نوری ما از جنس سلولهای خورشیدی هستند و در روز نور را جذب میکنند و از برق استفاده نمیکنند. این تلهها در شب طیفی از نور را تولید و انواع آفات را به خود جلب میکنند، در نزدیکی این تلههای نوری هم فن هایی نصب شده که آفات را به درون محلول آب و ریکا میکشد و نابود میکند.»
تولید محصول اختصاصی برای گیاه خواران
داود کریمی خاطرنشان میکند: «متاسفانه این شیوه منحصر به فرد، موفق و بدون هزینه صرفا در گلخانه من اجرا میشود و در سراسر استان یزد نظیر ندارد. علتش این است که در سراسر کشور کشاورزان پیرو یکدیگر هستند و کار مدرن انجام نمیدهند و متاسفانه کارشناسها هم برایشان توضیح نمیدهند. این در حالی است که گلخانههای اطراف با وجود استفاده از سموم باز هم موفق به کنترل آفات نشدهاند.»
برگزیده سومین همایش ملی طلایهداران اقتصاد مقاومتی، اظهار میکند: «رژیم غذایی گیاهخواری و خامخواری در یزد رو به گسترش است. کلم بروکلی برای گیاه خواران و خام خواران ماده غذایی بسیار مهم و پر مصرفی است. به همین دلیل یک گلخانه هم برای تولید کلم بروکلی ویژه این مصرفکنندههای جدید داریم و محصولات را به صورت اختصاصی به آنها میفروشیم. عرصه دیگر فعالیت ما، تولید گیاهان زینتی مانند زرشک زینتی، خرزهره و رزماری است که هر گلدان از آنها بین 10 تا 15 هزار تومان به فروش میرسد. اطلسی، شب بو و گازانیا را هم برای استفاده در فضای سبز شهری و ارائه به مدیریت شهری با نصف قیمت بازار تولید میکنیم هرچند با وجود مزیت اقتصادی محصولات ما، رانتهای موجود اجازه نمیدهد مسئولان شهری این محصولات را جایگزین محصولات گران تولیدکنندههای خاص کنند!»
گلخانه آبکشت در پادگان
او میافزاید: «در سپاه ناحیه یزد هم یک گلخانه هیدروپونیک راهاندازی کردهایم و بدون استفاده از خاک توت فرنگی، گیاهان دارویی، کلم و کاهو تولید میکنیم. از آنجایی که در فصل سرما، تحقق گرمایش گلخانه هزینه بالایی میطلبد، برای حذف این هزینه در فصول سرد گیاهان سردزی چون کلم و کاهو تولید میکنیم. کشاورزی بدون خاک مزیتهای زیادی دارد از جمله از بین رفتن آفات خاک زی، کشت طبقاتی و استفاده از حجم علاوه بر سطح و کاهش 70 درصدی مصرف آب. تحقیقات جهانی نشان از بازده فوقالعاده این شیوه از کشت دارد، مثلا بازده خیار در کشت هیدروپونیک 50 درصد و فلفل 100 درصد بیشتر از کشت سنتی است. البته هزینه تولید محصولات هیدروپونیک 30 تا 40 درصد بیشتر است اما کمیت و کیفیت محصولات افزایش مییابد و در نهایت این هزینه سر به سر میشود.»
داود کریمی با اشاره به برگزاری دورههای آموزشی کشاورزی مدرن در سپاه ناحیه یزد، خاطرنشان میکند: «به درخواست فرمانده محترم سپاه یزد برای فعالان اقتصاد مقاومتی دورههای متعددی نظیر آموزش کشت نشاء، کشت هیدروپونیک خانگی با استفاده از فضای حیاط و پشت بام، کشت گیاهان زینتی و نحوه استفاده از کودها را برگزار میکنم. من به بچههای سپاه ناحیه مدیون هستم و امیدوارم بتوانم محبت آنها را جبران کنم. با استفاده از وام 30 میلیون تومانی آنها توانستم از فشار اقتصادی رها شوم و با خیال راحتتری فعالیت کنم.»