از هر ۴ خانوار یک خانوار ایرانی مستاجر است

معاون آخوندی میگوید: سهم مسکن از بودجه خانوار به رقم نامطلوب ۳۳ درصد رسیده . یعنی به طور متوسط هر خانوار ۳۳ درصد درآمدش را صرف مسکن می‌کند که این رقم برای دهک‌های پایین خیلی بالاتر است

مقایسه قیمت مسکن در ایران با کشورهایی که در گذشته بحران مسکن را تجربه کرده‌اند، نشان می‌دهد که قیمت مسکن ایران و مخصوصا شهر تهران یکی از بالاترین نرخ‌ها در جهان را به خود اختصاص داده است. هزینه مسکن در سبد هزینه‌های خانوار ایرانی به قدری بالا رفته که بسیاری از مستاجران هر سال مجبور می‌شوند نسبت به تبدیل مسکن خود به یک مسکن بی‌کیفیت‌تر و ارزان‌تر اقدام کنند. معضل تهیه مسکن در حالی گریبانگیر خانواده‌های ایرانی شده که دیگر هزینه‌های مصرفی خانواده‌ها از میزان درآمدشان بالا زده‌است. گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد که در سال ۱۳۹۴ کالاهای خوراکی و آشامیدنی و مسکن 58.4  درصد از کل سبد هزینه خانوار شهری را به‌خود اختصاص داده که در مقایسه با سال ۱۳۸۴ رشدی 1/7 درصدی داشته است.

معاون وزیر راه‌و‌شهرسازی در این خصوص گفته است: سهم مسکن از بودجه خانوار به رقم نامطلوب 33 درصد رسیده است. یعنی به طور متوسط هر خانوار 33 درصد درآمدش را صرف مسکن می‌کند که این رقم برای دهک‌های پایین خیلی بالاتر است و به اقتصاد خانوارها ضربه می‌زند. همچنین با نقشی که مسکن در اقتصاد کلان دارد و چهره‌نمایی از وضعیت موجود که 23 میلیون خانوار در برابر 22 میلیون مسکن داریم، نشان می‌دهد که در حال حاضر با کاهش یک میلیون واحدی مسکن برای خانوارهای کشور روبه‌رو هستیم.

مظاهریان معتقد است: در حال حاضر به ازای هر 100 خانه ما 104 خانوار داریم. اگرچه پس از انقلاب کار بزرگی صورت گرفت و میزان هر 100 خانه در برابر 127 خانوار در اوایل انقلاب به این رقم رسید اما باید این نکته را نیز مدنظر قرار دهیم که الگوها تغییر کرده‌اند و با اینکه رشد جمعیت کاهش داشته اما در بعد خانوار با افزایش قابل توجهی مواجه بودیم‌ زیرا به عنوان نمونه با هر طلاقی که در کشور رخ می‌دهد به تعداد خانوارها نیز افزوده خواهد شد.طبق گفته این مقام مسوول آمار سال 1390 نشان می‌دهد، یک میلیون و 600 هزار خانه خالی داریم (یک میلیون و 200 هزار واحد مسکونی در محدوده شهری و 400 هزار واحد مسکونی در محدوده روستایی) که این میزان، کمبود مسکن را برای افراد نیازمند به واحد مسکونی تامین نمی‌کند و اینها واحدهای خالی گرانقیمتی هستند که برای سفته‌بازی ایجاد شده‌اند. به این ‌معنا، عملا نتوانسته‌ایم برای مازاد جمعیت‌ نیازمند و متقاضی مسکن تهیه کنیم.

گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد کل هزینه ناخالص خانوار شهری 3/7 درصد رشد داشته است. در شرایطی که میانگین رشد درآمد ناخالص خانوارهای شهری در سالی که گذشت 3/12 درصد برآورد شده است. براساس گزارش رسمی بانک مرکزی، میانگین هزینه‌ ناخالص سالانه یک خانوار شهری در بخش مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها در سال 1394 نسبت به سال 1393 بالغ بر 4/12 درصد رشد کرده که بیشترین رشد را نسبت به سایر کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای شهری پس از رستوران و هتل با رشدی 13 درصدی نشان می‌دهد.بررسی‌های مستند به آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد که در سال 1394 کالاهای خوراکی و آشامیدنی و مسکن 4/58 درصد از کل سبد هزینه خانوار شهری را به‌خود اختصاص داده که در مقایسه با سال 1384رشدی 1/7 درصدی داشته است. نکته مهم در روند تغییرات ایجاد شده در سبد هزینه‌های خانوار شهری ایران این است که سهم مسکن در هزینه خانوار شهری از 6/27 درصد در سال 1384به 35 درصد در سال 1394رسیده که افزایش 4/7 درصدی را تایید می‌کند.

در این شرایط نگرانی‌ها و هشدارهای کارشناسان بر این پایه استوار شده که رکود در ساخت‌وساز مسکن، ممکن است بار تامین مسکن در سبد هزینه‌های خانواده‌ها را در سال‌های آینده افزایش دهد. بانک مرکزی در گزارش خود تاکید دارد که 65 درصد از خانوارها در سال گذشته در مسکن شخصی زندگی‌کرده‌اند و مالک بوده‌اند و 2/25 درصد از خانوارهای ایرانی همچنان اجاره‌نشین هستند. افزون بر این 1/9 درصد خانوارها در مسکن رایگان و تنها اندکی بیش از 7/0 درصد هم در مسکن در برابر خدمات سکونت داشته‌اند. بانک مرکزی نتیجه گرفته که در سال 1394 در مقایسه با سال 1393، درصد سکونت خانوارهای شهری ایرانی در مسکن شخصی افزایش داشته و سهم سکونت در مسکن اجاره‌ای، رایگان و در برابر خدمات کم شده است.