شوک نفتی در بازار سهام

 روزنامه دنیای اقتصاد در صفحه بورس نوشت: نماگر بورس تهران با افت 417 واحدی در معاملات دیروز به کف 79 هزار واحدی نزدیک‌تر شد. رفتار متفاوت قیمت کالاها در معاملات پایان هفته بازارهای جهانی، به وضوح در نوسانات روز گذشته قیمت سهام مشهود بود.

در این گزارش که در شماره یکشنبه 16 آبان به قلم فاطمه اسماعیلی منتشر شده است، می خوانیم: گرچه رشد قیمت فلزات و مواد معدنی از سهام گروه‌های فعال در این حوزه حمایت کرد، اما ریزش سنگین قیمت نفت باعث افت قابل توجه قیمت سهام صنایع وابسته شد. سهم بالای گروه‌های پالایشی و پتروشیمی در بورس تهران، افت سنگین شاخص سهام را رقم زد.

نماگر بورس تهران معاملات روز گذشته را با افت 417 واحدی به پایان رساند و تا سطح 79‌ هزار و 253 واحد نزول کرد. شاخص کل بازار سهام در حالی با ریزش 0.5 درصدی همراه شد که شاخص کل هم‌وزن رشد حدود 0.1 درصدی را تجربه کرد. موضوعی که حکایت از تداوم توجه معامله‌گران به نمادهای کوچک‌تر بازار سهام دارد. با وجود اینکه در این روزها شاهد رشد قیمت‌ها در بازارهای کالایی به موجب افزایش ریسک انتخابات آمریکا هستیم، اما ریزش قابل توجه بهای نفت در بازارهای جهانی با غلبه بر عامل ذکر‌شده به افت قابل توجه بورس تهران انجامید.

**نفت بهانه‌‌ای برای افت پالایشی‌ها

بر این اساس، دیروز شاهد تاثیرگذاری منفی نماد معاملاتی شرکت‌های پالایش نفت بندرعباس، پالایش نفت اصفهان، صنایع پتروشیمی خلیج فارس، گسترش نفت و گاز پارسیان و پالایش نفت تهران بودیم که در مجموع تاثیر منفی 289 واحدی بر این نماگر گذاشتند. این در حالی است که پیش از این، شاهد رشد قیمت قابل توجه نمادهای پالایشی بودیم. دو عامل افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی و همچنین ابلاغ نرخ‌های جدید محصولات ویژه شرکت‌های پالایشی بهانه‌ای برای این رشد شده بود. 

عواملی که در چند روز اخیر با افت بیش از 10 درصدی قیمت نفت تاثیرگذاری خود را از دست دادند. بر این اساس، اواخر هفته گذشته بخشنامه جنجال‌برانگیز تعیین نرخ برخی محصولات پالایشی که در سوم آبان ماه از سوی شرکت ملی پالایش و پخش ابلاغ شده بود، ازسوی وزیر نفت لغو شد. بیژن زنگنه در بیانیه‌ای خطاب به مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش اعلام کرد که وزارت نفت مسوولیتی در قبال تعیین نرخ تسعیر ارز پالایشگاه‎های غیردولتی در فروش فرآورده‎های ویژه تولید آنها ندارد؛ بنابراین این بخشنامه فورا لغو و کان‌لم‌یکن اعلام شود و فروش داخلی محصولات یاد‌شده به روال معمول ادامه یابد. این موضوع سبب کاهش توجه معامله‌گران به نمادهای پالایشی شد.

در کنار این موضوع، روز جمعه هر بشکه نفت خام آمریکا به قیمت 44.7 دلار معامله ‌شد تا بیشترین افت هفتگی قیمت از دی‌ماه (ژانویه) ثبت شود. بر این اساس بهای جهانی نفت خام طی معاملات هفته گذشته با ریزش 10 درصدی همراه شد. پیش از این خوش‌بینی‌هایی نسبت به انجام توافق برای تثبیت میزان تولید زمینه‌ساز رشد 18 درصدی این محصول در 5 هفته شده بود، اما عدم تمایل عراق به همکاری برای کاهش سطح تولیدات عامل فشار بر نفت شد. وزیر نفت عراق اعلام کرد به دلیل درگیری‌های داخلی، این کشور تمایل دارد از توافق اوپک برای کاهش سقف تولیدات در کنار ایران، لیبی و نیجریه مستثنی شود. 

این موضوع در کنار تداوم نگرانی‌های ناشی از مازاد عرضه نفت خوش‌بینی‌های موجود را کمرنگ کرد تا بازارهای جهانی شاهد افت نزدیک به 13 درصدی بهای نفت خام طی دوهفته اخیر باشد. این افت بهانه‌ای دیگر برای ریزشی شدن نمادهای پالایشی شد. این در حالی است که کارشناسان تغییرات قیمتی نفت را دلیل محکمی برای پایداری رشد قیمت نمادهای پالایشی نمی‌دانند. به اعتقاد این کارشناسان، با توجه به رشد همزمان قیمت مواد اولیه و محصولات شرکت‌های پتروشیمی، نمی‌توان رابطه مستقیمی را میان اثرگذاری رشد قیمت نفت بر حاشیه سود این شرکت‌ها در نظر گرفت. با این حال بازار به این تغییرات قیمتی حساس است و در مقاطع مختلفی نیز نسبت به این موضوع واکنش نشان داده است.

**اقبال خوش فلزی‌ها

سقوط شاخص دلار به سطح 97.65 واحدی (افت 1.5 درصدی در یک هفته) در مقطع فعلی با توجه به انتخابات آمریکا و افزایش ریسک انتخاب ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور (کاهش خوش‌بینی‌ها برای تغییر نرخ بهره آمریکا) تا حدودی منجر به رشد کامودیتی‌ها در سطح جهانی شد و بازارهای کالایی را مثبت کرد. بر این اساس، موج افزایش قیمت زغال‌سنگ، به بازار فولاد تسری یافت و این موضوع باعث شد تا قیمت سنگ آهن با رشد 3.5 درصدی به سطح 65.3 دلار برسد و فولاد نیز رشد حدود 7درصدی را تجربه کند. 

در همین حال قیمت اوره نیز با رشد یک‌ درصد همراه شد و به 215 دلار (در هر تن) رسید. قیمت هر تن روی به مرز 2500 دلار نزدیک شد، البته در میان بازارهای کالایی رشد قیمت کاتد مس محسوس‌تر بود. قیمت کاتد مس طی روزهای اخیر به واسطه نزولی شدن موجودی انبارهای لندن از 4600 دلار (در هر تن) به مرز 5 هزار دلار نزدیک شد. رخدادی که روزهای مثبتی را برای نمادهای حاضر در گروه فلزات اساسی رقم زد. بر این اساس روز گذشته شاهد تاثیرگذاری مثبت (بیش از 55 واحدی) نماد معاملاتی شرکت ملی صنایع مس ایران بر شاخص کل بودیم.

**بورس از دریچه آمار

نماگر بورس تهران معاملات روز گذشته را با افت 417 واحدی به پایان رساند و شاخص این بازار در عدد 79 هزار و 253 واحدی قرار گرفت. بورس تهران در پایان معاملات روز گذشته (با احتساب معاملات بلوکی و اوراق مشارکت)شاهد دادوستد 626 میلیون سهم در حدود 69هزار نوبت معاملاتی بود تا ارزش کل معاملات اولین روز از هفته جاری به 168میلیارد و 190 میلیون تومان بالغ شود.در این میان می‌توان به رشد قیمتی نماد معاملاتی شرکت سرامیک‌های صنعتی اردکان نیز اشاره کرد. این نماد روز گذشته پس از برگزاری مجمع عمومی فوق العاده مبنی بر تصویب افزایش سرمایه بدون محدودیت نوسان قیمت با استفاده از مکانیزم حراج تک قیمتی به تابلوی معاملات بازگشت و با رشد حدود 14.3 درصدی همراه شد. 

عنوان بیشترین افزایش قیمت در این روز نیز به ترتیب به نام نماد معاملاتی شرکت‌های سرامیک‌های صنعتی اردکان، بیمه دانا، معدنی دماوند، قند مرودشت و ماشین‌سازی نیرو محرکه ثبت شد. در مقابل نماد معاملاتی شرکت‌های پالایش نفت اصفهان، پالایش نفت تهران، پالایش نفت تبریز، نفت بهران و صنایع ریخته‌گری ایران بیشترین کاهش قیمت این روز را به خود دیدند.

همچنین دیروز سهامداران برای خرید سهام شرکت‌های ملی سرب و روی ایران، صندوق سرمایه‌گذاری پارند پایدار سپهر و آسان پرداخت پرشین بیشترین تقاضاها را به ثبت رساندند. در مقابل خروج گروهی از سهامداران از اوراق صکوک فولاد کاوه کیش، سرامیک‌های صنعتی اردکان، صندوق سرمایه‌گذاری پارند پایدار سپهر و پالایش نفت تبریز سبب شد تا سنگین‌ترین صف‌های فروش در این نمادها شکل گیرد.نماد معاملاتی شرکت آسان پرداخت پرشین روز گذشته در صدر توجهات بازار قرار گرفت و عنوان پرببیننده‌ترین نماد این روز بازار سهام را از آن خود کرد. همچنین دیروز سهامداران شرکت آسان پرداخت پرشین بیشترین ارزش معاملات بازار روز شنبه را در این نماد رقم زدند. معامله‌گران «آپ» در چهاردهمین روز از حضور این نماد در تابلوی معاملاتی بورس تهران با صف خرید یک‌میلیون سهمی مواجه شدند. این نماد تاکنون بازدهی بیش از 64 درصدی نصیب سهامداران خود کرده است.

**نگاهی به آمار معاملات فرابورس

فرابورس ایران در نخستین روز از سومین هفته معاملاتی آبان (با احتساب معاملات بلوکی و اوراق مشارکت) شاهد نقل و انتقال نزدیک به 181 میلیون ورقه بهادار به ارزش بیش از یک هزار و 365 میلیارد ریال بود. بر این اساس در پایان معاملات این روز آیفکس پس از تجربه افت و خیزهای متوالی، به افت 4 واحدی (معادل 0.5 درصد) تن داد و در پایان در ارتفاع 838.6 واحدی ایستاد.روز گذشته بخش عمده‌ای از ارزش بازار فرابورس به معاملات انجام شده در بازار اوراق با درآمد ثابت اختصاص داشت. 

در این بازار تعداد 877 هزار ورقه بهادار به ارزش بیش از 814 میلیارد ریال مورد مبادله قرار گرفت که سهم نزدیک به 60 درصدی از ارزش کل معاملات فرابورس ایران را شامل می‌شد. در این بازار نماد اسناد خزانه اسلامی مرحله دهم شاهد نقل و انتقال 100 هزار ورقه به ارزش 193 میلیارد ریال بود. پس از آن نماد اخزا5 و 8 نیز بالاترین حجم و ارزش معاملاتی را در اختیار گرفتند.در همین حال اعلام شد نماد معاملاتی اسناد خزانه اسلامی مرحله چهارم در نماد «اخزا4» نیز به منظور پرداخت مبالغ اسمی این اسناد، در پایان معاملات روز دوشنبه 17 آبان ماه متوقف می‌شود. 

در بازار ابزارهای نوین مالی نیز روز گذشته شاهد نوسان قیمت اوراق تسهیلات مسکن در سطح 75 تا 80 هزار تومان بودیم. به نظر می‌رسد پایان فصل رونق مسکن (تابستان) در کنار افزایش عرضه این اوراق به افت 13درصدی تسه‌ها از ابتدای مهر تاکنون منتهی شده است. البته باید در نظر داشت چشم‌انداز عبور از رکود در بازار مسکن عامل حمایتی این بازار است.

*منبع: روزنامه دنیای اقتصاد