روزنامه آرمان در صفحه سیاست در گفت و گو با رضا صالحی امیری به بررسی عملکرد آینده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مقوله فرهنگ پرداخت و به نقل از وی نوشت: تامین امنیت فرهنگی با امنیتی کردن فرهنگ تفاوتش از زمین تا آسمان است. تامین امنیت فرهنگی که بنده مطرح کردم به معنای حمایت از حقوق مولفان، مصنفان و هنرمندان و تامین آزادی بیان و قلم و خلاقیت درعرصه‌های فرهنگی و هنری در محیط فعالیت فرهنگی قانونمند و شفاف است.
در این گفت و گو که در شماره دوشنبه 10 آبان 1395 خورشیدی با رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی منتشر شد، می خوانیم: دکتر رضا صالحی امیری یک بار و درابتدای دولت یازدهم بخت خود را برای ورود به کابینه در قامت وزیر ورزش و جوانان امتحان کرد. در آن مقطع زمانی ایشان با مجلس اصولگرای باقی مانده از دولت احمدی‌نژاد مواجه بود که با روی کار آمدن آقای روحانی به منتقدان دولت تبدیل شده بودند. دکتر صالحی امیری پس از آن به سازمان اسناد و کتابخانه ملی رفت تا همچنان به عنوان یکی از پشتوانه‌های روزهای سخت دولت به شمار رود. این در حالی است که با تغییر علی جنتی از وزارت ارشاد آقای روحانی از یکی از پشتوانه‌های روزهای سخت خود استفاده کرد و ایشان را به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد جدید به مجلس دهم معرفی کرده است. به همین دلیل و برای تحلیل و بررسی برنامه‌های دکتر صالحی امیری در وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی با ایشان گفت‌وگو کردیم که متن آن را در ادامه از نظر می‌گذرانید.
**نگاه شما به مقوله فرهنگ و چشم‌انداز آینده وزارت ارشاد چیست؟
فرهنگ ابزار تفنن و سرگرمی نیست، بلکه راهی برای شناخت خود و عالم و آدم است. حضرت امام در همین خصوص فرمودند: «بالا‌ترین و والا‌ترین عنصری که در موجودیت هر جامعه دخالت اساسی دارد، فرهنگ آن جامعه است». همین سخن امام جایگاه فرهنگ و اهمیت آن را نشان می‌دهد. در سخنان مقام معظم رهبری نیز در تمامی سال‌های گذشته و اکنون می‌بینید که فرهنگ به عنوان یکی از دغدغه‌های جدی ایشان مطرح است، تا جایی که ایشان می‌فرمایند:«مقوله فرهنگ از نظر تاثیرش در آینده یک ملت و یک کشور، با هیچ چیز دیگری قابل مقایسه نیست.»
اتفاقا خوب است در زمینه فرهنگ نگاهی به گذشته هم داشته باشیم تا بتوانیم آینده را ترسیم کنیم. ایران به‌ویژه در دوران بعد از اسلام جایگاهی کلیدی در توسعه فرهنگ در دنیا داشته است. ما در مقاطع مختلف تاریخی می‌بینیم که ایرانیان سرآمد فرهنگ و تفکر در منطقه بوده‌اند و این دقیقا همان جایگاهی است که حتما باید بازیابی شود.
**یکی از مهم‌ترین مشکلات وزارت ارشاد وجود نهادهای موازی متعدد تصمیم‌گیرنده در زمینه فرهنگی است. چه برنامه‌ای برای کنترل این نهادهای موازی و تجمیع قدرت تصمیم‌گیری در وزارت ارشاد دارید؟این نهادهای موازی در مسیر شما اخلال به وجود نخواهند آورد؟
با این سخن شما درباره تعدد نهادهای فرهنگی و چالش‌های احتمالی پیش رو موافقم. اما باید باور کنیم که همه این نهاد‌ها، مراکز و قوای فرهنگی در «کشتی فرهنگ» استقرار دارند، مقاصد همه آنها واحد بوده و از جوهره فرهنگ آفرین انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی نشات گرفته‌اند. در نتیجه همه همراهیم و هم‌ساز، نه رقیب و هم ستیز. در منظومه منسجم فرهنگی نظام اسلامی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قطعه‌ای از پازل بزرگ نظام فرهنگی است. بنابراین لازم است تا نگاه ما به این دستگاه فرهنگی متناسب با حدود وظایف و اختیارات و در قیاس با سایر نهادهای موثر و سیاستگذار فرهنگ باشد.
**یکی از چالش‌های وزارت ارشاد و اهالی هنر و فرهنگ حوزه نظارت است. به همین دلیل شاید سوال بسیاری از اهالی فرهنگ و هنر نیز همین باشد که آقای دکتر صالحی امیری برای نظارت فرهنگی چه برنامه‌ای دارد؟
خیلی صریح عرض کنم که در حوزه نظارتی باید قانون جای سلیقه‌های اداری و غیرکار‌شناسی را بازپس گیرد و با معیار عدالت، حق فرهنگی نویسندگان و هنرمندان احیا شود. نظارت حق مسلم حاکمیت و مردم است و ذره‌ای تخطی و انحراف از آن، با حق و عدالت منافات دارد، اما از آن طرف با تضییع حقوق فرهنگی مردم و فرهیختگان نمی‌توان اهداف متعالی جمهوری اسلامی را محقق کرد.
نظارت مبتنی بر قانون و فرایندهای قانونی نه تنها ضامن صیانت و سلامت فرهنگی است، بلکه مانعی در برابر خلاقیت و آفرینش‌های فرهنگی و هنری هم محسوب نمی‌شود. امنیت فرهنگی به مثابه تضمین حقوق فرهنگی، آرامش را به حوزه فرهنگ بازمی‌گرداند و این امنیت بیش از هر چیز امنیت خلاقان و فعالان هنر و ادب و فرهنگ باید باشد، نه صرف امنیت دولت. امنیت فرهنگی خلاقان و فعالان فرهنگی همان تحقق حقیقی منافع و مصالح ملی است.
**مهم‌ترین برنامه‌های شما در وزارت ارشاد چه خواهد بود؟ چه چالش‌ها و فرصت‌هایی پیش روی وزارت ارشاد می‌بینید؟
برنامه من جدای از برنامه فرهنگی اعلام شده دولت تدبیر و امید و البته تجربه حاصل از اجرای آن در سه سال گذشته نیست. اصولا در9ماه پیش رو ما با تعدد برنامه‌ها و رویدادهای فرهنگی مواجهیم. به همین دلیل اجرای دقیق و بی‌اشکال این برنامه‌ها مهم‌ترین دغدغه بنده و همکاران در وزارت ارشاد خواهد بود. با این وجود در برنامه‌ای که برای اداره این وزارتخانه تدوین و در اختیار نمایندگان محترم مردم در مجلس قرار گرفته است، به 10 سرفصل اصلی اشاره شده است که شامل صیانت از فرهنگ دینی و ملی، اصلاح ساختار نظام مدیریت فرهنگی، تامین امنیت فرهنگی، توسعه زیرساخت‌های بخش فرهنگ، ایفای نقش فعال در اقتصاد مقاومتی، توسعه فناوری‌های نوین فرهنگی، گسترش نهادهای غیردولتی در بخش فرهنگ، احیای فرهنگ و تمدن ایرانی - اسلامی و تعامل فرهنگی با جهان است.
**آقای دکتر! مخالفان دولت در روزهای اخیر با توجه به سوابق شما مدعی هستند که به دنبال امنیتی کردن فرهنگ هستید و اتفاقا در برنامه شما به تامین امنیت فرهنگی نیز اشاره شده، آیا واقعا به دنبال امنیتی کردن فرهنگ هستید؟
هرگز! تامین امنیت فرهنگی با امنیتی کردن فرهنگ تفاوتش از زمین تا آسمان است. تامین امنیت فرهنگی که بنده مطرح کردم به معنای حمایت از حقوق مولفان، مصنفان و هنرمندان و تامین آزادی بیان و قلم و خلاقیت درعرصه‌های فرهنگی و هنری در محیط فعالیت فرهنگی قانونمند و شفاف است. فضای فرهنگی کشور برای حرکت در مسیر اعتدال و نیفتادن در دام ولنگاری بیش و پیش از هر زمان دیگر به ثبات و آرامش نیاز دارد.
**سوال آخر را با توجه به تاکید شما در دوران مسئولیتتان در سازمان اسناد و کتابخانه ملی مبنی بر دیپلماسی فرهنگی و همچنین اشاره به تعامل فرهنگی با جهان که در برنامه‌های خود برای وزارت فرهنگ و ارشاد عنوان کردید مطرح می‌کنم. برای تعامل فرهنگی با جهان چه برنامه‌ای دارید؟
یکی از نقاط قوت دولت تدبیر و امید دیپلماسی است. دیپلماسی اما امروزه تنها به سیاست محدود نمی‌شود بلکه حوزه‌های مختلفی از اقتصاد تا فرهنگ را در بر می‌گیرد. بدون شک اگرما بتوانیم در عین حالی که دیپلماسی را در حوزه روابط بین‌الملل دنبال می‌کنیم در سایر شئون و از جمله دیپلماسی فرهنگی نیز دنبال کنیم، ممکن است به دستاوردهای بزرگ‌تری دست پیدا کنیم.
اگر تنها انرژی خود را بر حل مسائل سیاسی متمرکز کنیم و از دیپلماسی اقتصادی و دیپلماسی فرهنگی غافل شویم، بهره چندانی از تلاش‌های صورت گرفته در دولت نخواهیم برد. بنده معتقدم برای تعامل فرهنگی با جهان در راستای دیپلماسی فرهنگی باید حضور فعالی در نهاد‌ها، مجامع، رویداد‌ها و بازارهای منطقه‌ای و جهانی داشته باشیم و برای ارتقای جایگاه ایران در نهادهای بین‌المللی فرهنگی، ارتباطی، علمی و آموزشی تلاش کنیم. همچنین گسترش همکاری‌های فرهنگی، آموزشی و پژوهشی در سطح جهان، با اولویت کشورهای منطقه و اسلامی و گسترش گفت‌وگو و تعامل فرهنگی با جهان اسلام و ادیان توحیدی، به ویژه حوزه تشیع می‌تواند به ما برای رسیدن به این مهم کمک کند.
*منبع: روزنامه آرمان
نظر شما
