روزنامه فرهیختگان در صفحه دانش نوشت: در کمتر از نیم‌قرن گذشته بیش از نیمی از حیات‌وحش جهان نابود شده است. وضعیت بقای سایر گونه‌های زنده زمین از هنگامی که بشر خود را در جایگاه حاکم کره خاکی یافت به انحطاط کشیده شده، اما روند این نابودگری در سال‌های اخیر سرعت کنترل‌ناپذیری به خود گرفته است.
در این گزارش که در شماره شنبه هشتم آبان 1395 هجری خورشیدی به قلم عطیه نوری منتشر شد، می خوانیم: انحطاط زیست‌بوم‌ها، شکار، بیماری و گرم‌شدن زمین به‌عنوان اصلی‌ترین عوامل رخ نمودن انقراض برشمرده می‌شوند و فاعلیت هر یک از این چهار مورد به‌طور مستقیم و غیرمستقیم به ما انسان‌ها برمی‌گردد.
اواسط تابستان امسال با انتشار تازه‌ترین به‌روزرسانی سیاهه قرمز «اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط‌زیست» -که به‌عنوان فراگیرترین و اصلی‌ترین مرجع بررسی وضعیت بقای گونه‌های زنده در جهان شناخته می‌شود- خبرهای امیدوارکننده‌ای درباره سلامت و جمعیت برخی جانداران در معرض خطر انقراض به چشم خورد که نشان از عملکرد موفق حافظان محیط‌زیست داشت. اما با وجود تمامی اخبار خوشی که درباره حمایت از جمعیت حیواناتی همچون پانداهای غول‌پیکر، کل تبتی، موش لانه‌ساز یا کانگورو دم‌سوزنی به گوش می‌رسید، شواهد حاکی از به صدا درآمدن زنگ خطر انقراض برای 23هزار و 928 گونه بود.
** فقر زمین تا 3 سال دیگر به اوج می‌‌رسد
درحالی که ماجرای نابودی حیات‌وحش در نظر اغلب ما مساله‌ای است که هرازگاهی با انتشار آماری سر و صدای کم یا زیادی به پا می‌کند و اندکی بعد به فراموش سپرده می‌شود، تا زمان انتشار آمار بعدی که بغرنج‌تر از بار قبل است دوباره فرابرسد، این بار دو نهاد تحقیقاتی حفاظت از حیات‌وحش آب پاکی را روی دست بشر ریختند.
طبق تحقیقاتv صندوق جهانی حیات‌وحش (WWF) و انجمن جانورشناسی لندن (ZSL)، فعالیت انسان‌ها باعث نابودی بخش اعظمی از حیات جانداران در کره زمین شده است. به گزارش «bbcworld»، فعالیت‌های بشری از سال 1970موجب نابودی 58 درصد حیات‌وحش و به‌طور مشخص سه‌پنجم مهره‌داران، اعم از ماهی‌ها، پرندگان، دوزیستان، خزندگان و پستانداران شده است. طبق این آمار این روند به سرعت ادامه دارد و نابودی حیات‌وحش تا سال 2020 به دوسوم خواهد رسید و این بدان معناست که سالانه دو درصد ذخایر جهانی حیات‌وحش نابود خواهند شد.
در این پایش فراوانی جمعیت سه‌هزار و 706 گونه مهره‌دار مختلف - از پرندگان، ماهی‌ها، پستانداران، دوزیستان و خزندگان- در بیش از 14هزار و 152 منطقه مختلف بررسی شده است، این رقم حدود 6 درصد تعداد کل گونه‌های مهره‌دار جهان را تشکیل می‌دهد. آمار و ارقام نشان می‌دهد که موجودات زنده ساکن آب‌ها از دریاچه‌ها و رودخانه‌ها گرفته تا تالاب‌ها و برکه‌ها بیشترین آسیب را از سوی انسان دیده‌اند.
** مرگ حیات‌وحش تهدیدی برای انسان‌ها
پیش‌تر گزارش دو صندوق جهانی حیات‌وحش و انجمن جانورشناسی لندن در سال 2014 تخمین زده بود که جمعیت حیات‌وحش جهان در 40 سال گذشته به نصف رسیده است و نتیجه کنونی نشان از ادامه «روند نزولی پایدار» دارد. روند نابودی کره زمین به حدی رسیده که دیگر ایستادن در برابر آن از عهده نهادهای حمایتی مردمی خارج شده و تنها تصمیمات اساسی در سطح جهانی می‌تواند رشد آن را متوقف یا معکوس کند. راب فریمن، رئیس واحد شاخص و ارزیابی انجمن جانورشناسی لندن می‌گوید: «روند نابودی طبق گمانه‌زنی‌ها پیش می‌رود و چنانچه فشار ناشی از بهره‌برداری بیش از حد و تجارت غیرقانونی ادامه پیدا کند وضع از این هم بدتر خواهد شد.»
مارکو لامبرتینی، مدیرکل صندوق جهانی حیات‌وحش نیز با اشاره به نرخ غیرمنتظره نابودی موجودات زنده می‌گوید: «با نابودی حیات‌وحش زندگی بشر نیز رو به نابودی می‌رود، چراکه تنوع زیستی پایه و اساس شادابی جنگل‌ها، رودخانه‌ها و اقیانوس‌هاست. بنابراین مقابله با نابودی گونه‌های جانوری و اکوسیستم، فراهم‌‌آورنده آب و هوا و غذای پاک برای انسان‌هاست.»
** تامین تغذیه و انرژی عاملان اصلی مرگ طبیعت
بیشترین جنبه‌های مخرب رفتار انسان با طبیعت برای برطرف ساختن نیازهای روزافزونش در دو زمینه تغذیه و انرژی متمرکز می‌شود. در واقع زیستگاه‌های طبیعی موجودات زنده قربانی تامین این دو نیاز هستند. برای تامین مواد غذایی پوشش یک‌سوم از مساحت کل زمین با احتساب 70 درصد تمام آب‌های شیرین به کشاورزی اختصاص داده شده است.
شکار بی‌رویه نیز از دیگر نابودگران قدرتمند طبیعت است که اگر بخواهیم تنها به یک مورد از آن اشاره کنیم باید از کاهش 66 درصدی جمعیت فیل‌ها در منطقه حفاظت‌شده «میکومی» در تانزانیا آن هم از سال 2009 تا 2014 نام ببریم. از دیگر مسائلی که حیات حیوانات را تهدید می‌کند و این‌بار انسان به‌طور غیرمستقیم در شکل‌گیری آن نقش دارد، تغییرات آب‌وهوایی است که مسائلی همچون تولیدمثل و مهاجرت حیوانات را مختل کرده است.
*منبع: روزنامه فرهیختگان
نظر شما
