سعد حریری اعتبار سیاسی خود را حفظ کرد

در گزیده ای از این گفت و گو که در شماره شنبه یکم آبان 1395 خورشیدی منتشر شد، می خوانیم: در خصوص دلایل تن دادن سعد حریری به گزینه حزب الله، پیامدهای سیاسی این اتفاق برای حزب الله در دو بعد داخلی و منطقه ای و دورنمای روند تعیین رییس جمهور لبنان با احمد دستمالچیان، سفیر اسبق ایران در لبنان گفت وگویی داشتیم که به شرح زیر است:

**چه مسائلی منجر به پذیرش میشل عون، نامزد حزب الله در انتخابات ریاست جمهوری لبنان از سوی سعد الحریری، رییس جریان المستقبل شده است؟

لبنان مدت هاست که در بن بست سیاسی قرار گرفته و همین مساله موجب شده است تا روال عادی در این کشور نیز با مشکلات عدیده ای روبه رو باشد. براساس میثاق ملی لبنان، رییس جمهور این کشور باید از میان طایفه مسیحیان مارونی انتخاب شود ولی با توجه به ترکیب سیاسی جامعه لبنان، اختلافاتی مبنی بر اینکه چه کسی رییس جمهور شود، وجود داشت و همین مساله نیز سبب شد تا کرسی ریاست جمهوری در لبنان دو سال خالی بماند. جریان مقاومت در لبنان معتقد بود ژنرال میشل عون، بهترین گزینه برای تصدی این سمت است اما برخی از جریانات سیاسی دیگر لبنان افراد دیگری را برای این مسوولیت پیشنهاد می دادند. البته عون در جامعه مسیحیان مارونی مقبولیت بیشتری نسبت به دیگر افراد پیشنهاد شده داشت اما به صورت صددرصدی هم نسبت به او اجماع وجود نداشت. 

مخالفت های قدرت های خارجی بیرون از لبنان به خصوص عربستان سعودی و فرانسه نیز از جمله دلایل اصلی این بن بست ایجاد شده بود. با این حال، بحران لبنان هنگامی ایجاد شد که پرونده های منطقه ای دیگر مانند سوریه وضعیت غیرقابل پیش بینی داشتند اما امروز شاهد هستیم که بسیاری از پرونده های منطقه ای و از جمله سوریه و عراق روند نزولی خود را طی می کنند و در حال پایان یافتن هستند. سیاست های عربستان در سوریه و عراق به بن بست رسیده است. داعش هم در سوریه و هم در عراق در حال شکست خوردن است و موقعیت بشار اسد در حال تثبیت شدن است و جای پای او محکم تر می شود. لبنان نیز زنجیره ای از همین وضعیت و متاثر از شرایط کنونی است و گذشت زمان نیز ثابت کرد که سیاست های عربستان در سوریه، عراق و لبنان راه به جایی نخواهد برد.

از سویی، خالی بودن کرسی ریاست جمهوری لبنان در دو سال گذشته، به چنان بحرانی تبدیل شده و زنجیره دیگری از بحران ها را ایجاد کرده است که اگر حریری با ریاست جمهوری عون موافقت نمی کرد، آبرو و اعتبار سیاسی خود را خراب می کرد. در واقع، من این اقدام حریری را برای حفظ اعتبار سیاسی او می دانم و در این چارچوب، او بسیار عملگرایانه مجبور شد واقعیت های امروز را قبول کند و به ریاست جمهوری میشل عون تن بدهد ولی منطق حکم می کرد تا حریری با پذیرش واقعیت ها برای آینده سیاسی خود کاری بکند و نگذارد شرایط بدتر از این بشود.

**چه اتفاقی افتاد که حزب الله از میشل عون برای گزینه ریاست جمهوری حمایت کرد؟

عون نزدیک ترین متحد حزب الله در میان مسیحیان مارونی است. او از سوابق بسیار درخشانی چه در زمانی که فرمانده ارتش لبنان بود و چه در زمانی که مسوولیت ریاست جمهوری این کشور را برعهده داشت، برخوردار است. او همچنین مواضع بسیار مثبتی درباره اقدامات و خدمات حزب الله و جریان مقاومت دارد. همین پشتوانه و مواضع او موجب شد تا او بهترین نامزدی باشد که حزب الله از او برای ریاست جمهوری حمایت کند و به پای او در دو سال گذشته بماند. البته با مرور زمان در دو سال گذشته، بسیاری از گروه ها و جریان های سیاسی لبنان به این نکته رسیده اند که هیچ گزینه ای برای ریاست جمهوری بهتر از میشل عون وجود ندارد و تنها اوست که می تواند لبنان را از ورطه سقوط و بحران نجات دهد.

**آیا فرد دیگری به غیر از میشل عون وجود نداشت که حزب الله بخواهد از آن فرد حمایت کند؟

میشل عون مقبول ترین فرد در میان جریان های درونی مسیحیت مارونی لبنان است و اگر در این دو سال به ریاست جمهوری نرسید، به آن خاطر بود که جریان ١٤ مارس با او مخالفت می کرد. آنها در این راستا سلیمان فرنجیه را مطرح کردند تا ائتلاف حامی میشل عون را به چالش بکشند. او نیز از کسانی است که مواضع خوبی دارد ولی تدبیر حزب الله و شخص سیدحسن نصرالله موجب شد تا این توطئه آنها نیز خنثی شود. با این وجود، شخصیت میشل عون از همه افراد دیگر از جمله آقای فرنجیه، هم از نظر پشتوانه سیاسی، هم تجربه و هم مقبولیت و وجاهت در میان جامعه مارونی لبنان بیشتر بوده است.

**نگاه گروه های مختلف سیاسی و مذهبی به ریاست جمهوری میشل عون چیست؟

هم اینک بخش اعظمی از جامعه سیاسی لبنان و طوایف مختلف این کشور نسبت به میشل عون نگاه مثبتی دارند. او از پایگاه قدرتمند و پشتوانه بسیاری در میان مسیحیان مارونی برخوردار است. از سویی، متحد حزب الله است و هم اینک ارتباطات قوی ای میان جریان مقاومت در لبنان با میشل عون وجود دارد. هم اینک بسیاری از گروه های لبنانی در ذیل ائتلاف حمایت از عون برای ریاست جمهوری قرار گرفته اند. تنها گروهی که با ریاست جمهوری میشل عون مخالفت می کرد، جریان المستقبل بود که آنها نیز ناچار به پذیرش او شدند.

**آیا این تحول می تواند تسهیل کننده روند تعیین رییس جمهور در لبنان باشد؟

وقتی حریری از ریاست جمهوری عون حمایت و او را به عنوان گزینه ریاست جمهوری به مجلس این کشور معرفی کند، این مساله به معنای آن است که یک چارچوب تفاهمی میان دو گروه متعارض برای ائتلاف و همکاری ایجاد شده است. این کار به معنای حل تنش های موجود و رفع چالش ها برای ایجاد یک همکاری و جبران عقب ماندگی ها است. با حمایت جریان المستقبل از میشل عون و انتخاب او به ریاست جمهوری، لبنان پس از مدت ها روی آرامش را خواهد دید و می تواند از بن بست خارج شود. این مساله، نیاز اصلی و حیاتی لبنان است و هر گروهی که بخواهد مانعی ایجاد کند و چالشی را به وجود آورد، قطعا در میان مردم لبنان منفور خواهد شد.

**آیا می توان حمایت حریری از میشل عون را به نزدیکی وی به جریان حزب الله در داخل لبنان و قدم برداشتن در مسیر کاستن از اختلاف ها تعبیر کرد؟

هنگامی که حریری از جایگاه ریاست جریان المستقبل پذیرفته است که عون رییس جمهور لبنان شود، این کنش در عرصه عملگرایی به معنای آن است که او برخی از واقعیت های لبنان را چه دوست داشته باشد یا نداشته باشد، پذیرفته و می خواهد به جای واگرایی به سمت همگرایی و از اختلاف به سوی همکاری و تفاهم برود. اگر او این اقدام را انجام ندهد در جامعه لبنان بیش از پیش به عنوان یک فرد خطاکار شناخته می شود. حریری مجبور شد تا به ائتلاف یعنی حمایت از میشل عون بپیوندد هرچند که این کار برایش تلخ بود. البته این ائتلاف نیز صددرصدی نیست و مصالح سیاسی موجب این ائتلاف مقطعی شده است.

طبیعی است که طوایف مختلف به خاطر مصالحی با یکدیگر همکاری کنند و وقتی آن مصالح از بین رفت یا نیازها مرتفع شد، از آن ائتلاف و همکاری عقب نشینی کنند. البته این امر، امر جدید در لبنان نیست و پیش از این نیز شاهد آن بوده ایم که چنین اقداماتی در لبنان صورت بگیرد. هم اینک لبنان نیازمند آرامش و جبران عقب ماندگی ها و کاستی ها است و همه جریان ها مشتاق هستند تا مسائل حل شود و همین موجب شد تا حریری و جناح او به پذیرش واقعیت ها تن بدهند. این مساله هرچند می تواند مبنای حل و رفع یکی از اختلاف ها و بحران ها باشد ولی به معنای حل شدن سایر اختلاف ها یا مورد مبنا قرار گرفتن برای نزدیکی نیست.

**تاثیر این اتفاق بر وزن سیاسی حزب الله لبنان در داخل این کشور چه خواهد بود؟

عون از ابتدا نامزد حزب الله بود و از سویی، او متحد حزب الله است و مورد حمایت قرار گرفتن او از سوی جریان های مختلف در لبنان از جمله جریان المستقبل به معنای پیروزی سیاسی حزب الله است که با صبر و استقامت به وجود آمد. حزب الله در این مدت از متهم شدن از سوی برخی جریان های داخلی یا قدرت های خارجی نهراسید و تا آخر، بر گزینه خود اصرار کرد و همین راه را برای موفقیت هموار کرد. با این وجود، باید نکته ای را در نظر گرفت و آن، قدرت اصلی و اختیارات در دست نخست وزیری است اما امور در لبنان براساس تعاملاتی است که میان قوای ثلاث یعنی ریاست جمهوری، ریاست مجلس و نخست وزیر در جریان است.

**با این حمایت چه موانعی هنوز بر سر راه تعیین رییس جمهور در لبنان باقی مانده است؟

نبی بری، رییس مجلس لبنان شروطی را برای انتخاب میشل عون برای ریاست جمهوری مطرح کرده که در این راستا، دیداری میان او و میشل عون صورت گرفت. به نظر می رسد شروط نبی بری نیز به معنای مخالفت جوهری و عمیق با او نیست و با تامین نظر او ادامه راه هموار می شود و دیری نمی پاید که میشل عون در کاخ ریاست جمهوری لبنان مستقر شود.

**شروط نبی برای برای میشل عون چه مسائلی بودند؟

این شروط بیشتر درباره ترکیب کابینه و چگونگی سهم بندی گروه های مختلف و چارچوبی که براساس آن قرار است حریری کابینه را تشکیل بدهد، است.

**نگاه میشل عون به بحران سوریه چیست؟ تا چه اندازه نگاه وی به رویکرد فعلی حزب الله در خصوص مسائل منطقه ای به خصوص سوریه نزدیک است؟

سوریه و لبنان دو بند از یک زنجیره هستند که سرنوشت یکی بر دیگری تاثیر خواهد داشت. در لبنان همه معتقد هستند که بحران سوریه باید هرچه زودتر حل و فصل شود چراکه تداوم بحران در سوریه، می تواند موجب ادامه بحران در لبنان یا تشدید آن شود و به عبارتی، می تواند زمینه آشوب و بحران را در این کشور مهیا سازد. با این وجود، شخص میشل عون از جمله کسانی است که نسبت به سوریه حساس است و در مقاطع مختلف درباره از بین بردن تروریسم در سوریه سخن گفته است. از آنجایی که او متحد حزب الله محسوب می شود، نمی تواند گام های او درباره سوریه از نظر فکری به دور از حزب الله باشد.

**آیا انتخاب میشل عون را می توان به تحکیم سیاست های حزب الله در منطقه تعبیر کرد؟

قطعا همین است. انتخاب او پیروزی سیاسی حزب الله است و او کمک می کند تا حزب الله در عرصه سیاسی نیز بیش از پیش نقش آفرینی کند و وجه سیاسی حزب الله پررنگ تر شود.

*منبع: روزنامه اعتماد