افزایش توان تولید نفت با اتکا به توان داخلی

روزنامه جام جم در صفحه انرژی در گفت و گو با محسن دهانزاده به بررسی شرایط تولید نفت در ایران پرداخت و نوشت: پس از لغو تحریم ها، ایران توانست در فاصله چند ماه، تولید نفت خود را حدود یک میلیون بشکه در روز افزایش دهد و با رساندن آن به حدود 3.8 میلیون بشکه در روز، سهم و جایگاه قبلی اش را در بازار نفت پس بگیرد.

در این گفت و گو که در شماره چهارشنبه 14مهر 1395 خورشیدی با مدیرعامل شرکت بهره برداری نفت و گاز کارون منتشر شد، آمده است: افزایش تولید و صادرات نفت ایران در عرصه اوپک نیز به نفع ایران تمام شد، به طوری که کشورهای رقیب خصوصا عربستان به ناچار در برابر ایران کوتاه آمدند که نتیجه آن، توافق هفته گذشته اوپک بود.

درباره این که چطور کشورمان توانست طی چند ماه، تولید و صادرات نفت خود را افزایش دهد با محسن دهانزاده، مدیرعامل شرکت بهره برداری نفت و گاز کارون که بیش از یک میلیون بشکه در روز نفت ایران را تولید می کند، گفت وگو کرده ایم. در این گفت وگو موضوعاتی ازجمله اجرای اقتصاد مقاومتی و خرید تجهیزات از داخل کشور، افزایش تولید نفت و اثرات رفع تحریم مطرح شد.

**به عنوان سوال اول بفرمایید، در زمینه ساخت داخل و حمایت از سازندگان داخلی در شرکت نفت و گاز کارون چه اقداماتی انجام شده است؟

شرکت نفت و گاز کارون همواره در جهت اجرای محورهای برنامه اقتصاد مقاومتی گام برداشته و توجه و حمایت از سازندگان داخلی و تأمین کالا از تولیدکنندگان بومی و همچنین استفاده از ظرفیت مرکز دانش بنیان داخلی و پارک های علم و فناوری را در دستور کار و سرلوحه امور دارد، به طوری که نیمه نخست سال جاری 48 قلم کالا در شرکت بهره برداری نفت و گاز کارون با اعتبار 5 میلیارد و 350 میلیون ریال توسط سازندگان داخلی بومی سازی شده و بیش از 57 قلم کالای دیگر نیز در دست ساخت است. 

همچنین طرح پژوهشی تولید تلمبه های تزریق پساب با ظرفیت 25 هزار بشکه در روز با آخرین تکنولوژی روز با مشارکت یکی از مراکز دانش بنیان داخلی در دست اقدام است که ظرف دو ماه آینده با سازنده آن که از شرکت های داخلی است، وارد مذاکره می شویم.

**در سال جاری چه میزان از برنامه تولید شرکت بهره برداری نفت و گاز کارون محقق شده است؟

این شرکت در نیمه نخست سال جاری با تولید میانگین روزانه یک میلیون و 20 هزار بشکه در روز، 98.6 درصد برنامه مصوب مناطق نفتخیز جنوب را محقق کرد که پیش بینی می شود با برنامه ریزی لازم و انجام تمهیدات فنی و عملیاتی، این رقم در پایان سال به صددرصد برسد. در نیمه نخست امسال، 217 مورد عملیات فنی درون چاهی و سرچاهی و 147 مورد آزمایش های جریانی در راستای برنامه تولید صورت گرفته است. 

در این مدت 70 حلقه چاه نفت که دچار افت فشار و تولید شده بود، با استفاده از دستگاه های لوله مغزی سیار و انجام عملیات احیا به چرخه تولید بازگشتند و بر اساس تلاش و پیگیری های صورت گرفته برنامه تعمیر چاه های این شرکت به طور کامل انجام شد و هم اکنون چاه تعمیری که از برنامه عقب مانده باشد، در دست اقدام نداریم.

**تولید فعلی نفت خام شرکت نفت و گاز کارون چقدر است و نسبت به دوران تحریم چه تغییری کرده است؟

تولید واقعی نفت خام این شرکت، فروردین سال 1391 و قبل از اعمال تحریم های ظالمانه علیه ایران حدود 995 هزار بشکه در روز بود که پس از اجرای سیاست های کلان وزارت نفت در راستای افزایش تولید در دوران پسا برجام و با اتکا به توانمندی داخلی این رقم امروز به بیش از یک میلیون و 28 هزار بشکه در روز رسیده و این میزان تولید از مخازن تحت راهبری، حدود 33 هزار بشکه در روز افزایش یافته و فراتر از میزان تولید شرایط قبل از اعمال تحریم های ظالمانه است.

**برای تولید روزانه بیش از یک میلیون بشکه نفت چه اقداماتی صورت گرفته است؟ دقیقا چه عواملی در این افزایش تولید موثر است؟

از مهم ترین اقدامات مؤثر در افزایش تولید نفت خام این شرکت می توان راه اندازی فاز توسعه نمک زدایی شماره 2 اهواز بنگستان، راه اندازی و بازگشایی واحد هیبریدی بهره برداری و نمک زدایی میدان نفتی منصوری و افزایش میزان تولید چاه های نمکی این میدان در بخش آسماری به میزان 42 هزار بشکه در روز را نام برد. همچنین انجام 43 مورد عملیات تعمیری توسط دستگاه لوله مغزی سیار با استقرار دستگاه فرآورش سیار (MOT)، اسیدکاری گسترده، مشبک کاری، انجام عملیات های متعدد فنی درون و سرچاهی و آزمایش های جریانی و همچنین افزایش و تثبیت میزان تولید 29 حلقه چاه مجهز به تلمبه های درون چاهی بخش دیگری از اقدامات مؤثر در تحقق افزایش تولید این شرکت به شمار می رود.

**این افزایش تولید چقدر به طول انجامید و مقدمات این افزایش چه بوده است؟

ما از دوران تحریم های ظالمانه و کاهش های تکلیفی نهایت استفاده را بردیم و با برنامه ریزی و انجام حجم وسیعی از تعمیرات اساسی تجهیزات و ماشین آلات فرآورشی طی سه سال گذشته، مقدمه ایجاد شرایط و ظرفیت های لازم جهت بازگشت مؤثر و ایمن به سقف تولید را فراهم کردیم، به گونه ای که طی چهار ماه امکان افزایش تولید روزانه این شرکت از 780 هزار بشکه روزانه در اسفندماه 94 به بیش از یک میلیون و 28 هزار بشکه در اواسط تیرماه 95 فراهم شد.

**آماری از پروژه های مهم و اولویت دار مرتبط با تولید نفت خام دارید؟

مخازن ما در نیمه دوم عمر خود هستند و نگاه ما در تولید، صیانتی است و علاوه بر افزایش تولید، نگهداشت و افزایش کیفیت نفت خام نیز از اهمیت بالایی برخوردار است که در همین ارتباط، نقش مهم نمک زدایی ها در ارتقای کیفیت نفت خام تولیدی، انکارناپذیر است. 

با انجام پروژه های نمک زدایی در شرکت بهره برداری نفت و گاز کارون ظرفیت واحدهای نمک زدایی از مرز 900 هزار بشکه در روز خواهد گذشت و افزایش ظرفیت واحدهای نمک زدایی باعث کیفی شدن نفت تولیدی مطابق با نیاز استانداردهای تعریف شده در این شرکت می شود. واحد نمک زدایی متمرکز اهواز با ظرفیت 220 هزار بشکه در روز که بزرگ ترین کارخانه نمک زدایی کشور است، در حوزه فعالیت شرکت بهره برداری نفت و گاز کارون در حال تکمیل است و مراحل پایانی خود را می گذراند.

**سایر پروژه هایی که در افزایش تولید از اهمیت بالایی برخوردارند، کدامند و شرکت کارون در این زمینه چه فعالیتی داشته است؟

بیش از 11 پروژه توسعه ای در زمینه ظرفیت سازی و کیفیت بخشی نفت خام در شرکت کارون فعال است که یکی از آنها نصب تلمبه های درون چاهی است. 

در چاه هایی که به دلیل افت فشار، تولیدشان به صفر رسیده، با نصب نوع خاصی تلمبه در درون چاه، امکان برداشت مجدد نفت از این چاه فراهم می شود که در شرکت نفت و گاز کارون تاکنون 50 تلمبه درون چاهی نصب شده که موجب افزایش 24 هزار بشکه نفت در روز شده است و تا پایان سال، 8 دستگاه تلمبه درون چاهی دیگر در این شرکت نصب خواهد شد. در بخش چاه های توسعه ای، تعمیری و ترمیمی نیز به میزان 155.8 درصد در نیمه اول سال جاری افزایش داشتیم که این دستاورد مربوط به فعالیت های مهم بالادستی است و افزایش روزانه 107.2 هزار بشکه نفت خام را به دنبال داشته است. 

توسعه بخش بنگستان واحد نمک زدایی شماره 2 اهواز، پیش راه اندازی فاز 2 پالایشگاه شیرین سازی گاز، راه اندازی آزمایشی 6 کمپرسور گاز اسیدی، راه اندازی 7 تجهیزات فرآورشی در واحدهای بهره برداری و نمکزایی و مشارکت در راه اندازی خطوط لوله 36 شرکت نفت و گاز اروندان، 42 کنارگذر رامشیر و 12 گاز اسیدی خروجی فاز 2 پالایشگاه شیرین سازی گاز نیز بخشی از مهم ترین اقدامات این شرکت در پنج ماهه نخست سال جاری به شمار می رود.

**با توجه به اهمیت موضوع محیط زیست آیا در این حوزه هم فعالیتی داشتید؟

با توجه به این که حوزه فعالیت شرکت کارون شهرستان اهواز است و اکثر تاسیسات فرآورشی ما در اطراف این کلانشهر قرار دارد، رسالت ما در تولید نفت و گاز بسیار خطیر و رعایت الزامات زیست محیطی از مهم ترین اولویت های این شرکت بوده و اعتقاد داریم فعالیت های اقتصادی این شرکت باید با فعالیت های زیست محیطی و مسئولیت های اجتماعی همسو باشد. این شرکت تاکنون پروژه های متعدد و کلان زیست محیطی را تعریف و اجرا کرده که مجموع اعتبار پروژه های اجرا شده در حوزه این شرکت، بالغ بر 409 میلیارد تومان است و در همین راستا از سال 85 تاکنون حدود 90 درصد گازسوزی در تاسیسات این شرکت کاهش یافته و همچنین با به کارگیری دستگاه فرآورش سیار یا MOT از هدر رفت یک میلیون و 200 هزار بشکه نفت و انتشار 540 تن دی اکسید کربن در هوا جلوگیری به عمل آمده است. 

در حوزه زیست محیطی، 9 پروژه در زمینه کنترل و کاهش آلودگی هوا در دست اقدام است که پیشرفت فیزیکی همه بالای 90 درصد است. رعایت الزامات زیست محیطی در اقدامات فنی و عملیاتی این شرکت در رأس امور است و اخیراً با اجرای همزمان عملیات PIG TO PIG روی خطوط لوله انتقال گاز واحدهای بهره برداری آبتیمور و بهره برداری شماره 3 اهواز به بهره برداری 2 اهواز رسید همچنین واحد بهره برداری شماره 2 اهواز به پالایشگاه شیرین سازی گازترش راه یافت. مدت زمان اجرای این عملیات یک روز کاهش یافت و از سوزاندن 63 میلیون فوت مکعب گاز جلوگیری شد.

**پیش بینی شما برای افزایش تولید نفت خام شرکت کارون چه رقمی است؟

شرکت بهره برداری نفت و گاز کارون از هفت مخزن در میدان اهواز، منصوری، رامین و آبتیمور نفت برداشت می کند و این مقدار هم اکنون روند افزایشی دارد و امیدواریم با حمایت فنی و عملیاتی شرکت ملی نفت ایران و مناطق نفتخیز جنوب، افزایش تولید نفت خام در شرکت کارون تا پایان امسال با اقدام هایی همچون حفر 10 حلقه چاه توسعه ای و تعمیر 30 حلقه چاه و انجام اقدام های ترمیمی روی چاه ها از مرز یک میلیون و 50 هزار بشکه در روز بگذرد.

*منبع: روزنامه جام جم