چرخش لیدر ها در بورس تهران

بورس اوراق بهادار تهران کماکان با رکودی مزمن و پایدار دست و پنجه نرم می کند. این وضعیت در روزهای اخیر با سقوط ارزش معاملات به کمتر از 90 میلیارد تومان وارد فاز عمیق تری شد. این موضوع که حاکی از عدم ورود نقدینگی جدید به بازار سهام و بی تحرکی معامله گران است، به دغدغه مهم بسیاری از فعالان تالار شیشه ای تبدیل شده است. شاید دلیل عمده این بی تحرکی، تجربه سهامداران از مقاطع اخیر رکود در بازار سهام بوده است. ضمن اینکه برخی کارشناسان انجام عرضه های اولیه تا پایان شهریور ماه را نیز در ایجاد این فضا دخیل می دانند.

صرف نظر از دلایل ایجاد این فضا، موضوع مهم در شرایط فعلی این است که اخبار یا تحرکات خاصی در فضای اقتصادی و سیاسی بازار مشاهده نشده است تا بر اساس آن انگیزه جدیدی برای سرمایه گذاران به وجود بیاید. فقدان این عوامل موجب شده اوضاع همچنان بر مدار صبر و انتظار پیش رود و معامله گران بیش از پیش منفعل باشند.

**صدرنشینان دیروز، قعر نشینان امروز

در جریان معاملات سه روز پایانی هفته گذشته، گروه های خودرو و ساخت قطعات، فرآورده های نفتی (پالایشگاه ها) و گروه ساخت محصولات فلزی بیشترین اثر بر تحرکات مثبت شاخص بورس را در اختیار داشتند، به طوری که هر سه گروه که اتفاقا جزو پرمعامله ترین گروه های هفته گذشته نیز بودند، بازدهی مثبتی را در آن مقطع زمانی برای سهامداران خود به بار آوردند و جزو صنایع سبز پوش بازار سهام بودند. این در حالی است که گروه های مزبور معاملات نخستین روز از هفته جاری را منفی آغاز کردند و انتهای جدول بازدهی صنایع را به خود اختصاص دادند. 

گروه ساخت محصولات فلزی، فرآورده های نفتی و خودرو در معاملات روز گذشته به ترتیب رتبه های اول، سوم و چهارم را به خود اختصاص دادند.همانطور که در گزارش های پیشین «دنیای اقتصاد» اشاره شد تحرکات مثبت در گروه خودرویی و پالایشی که تحت تاثیر یک فضای هیجانی و صرفا برخی اخبار صورت گرفت، نمی توانست پایدار باشد، چراکه خبرهای مذکور نمی توانستند دلیل بنیادی قابل توجیهی حداقل در کوتاه مدت به وجود بیاورند.

گروه خودرو تحت تاثیر مطرح شدن دوباره قراردادها با شرکت های خارجی خودروساز در حالی توجه بازار را جلب کردند که کارشناسان در این مورد معتقد بودند صرف مطرح شدن اخباری که در سه ماه پایانی سال گذشته نیز شاخص این گروه را در یک مدار صعودی حرکت داد، دیگر نمی تواند موجبات افزایش قیمت نمادهای زیرمجموعه این گروه شود.پایداری رشد گروه پالایشی حتی در صورت ادامه رشد قیمت نفت نیز به دلیل عدم استقلال شرکت های پالایشی در مورد نرخ گذاری ها و همچنین بازار مواد اولیه و محصولات آنها و هم چنین بحث کیفی سازی این شرکت ها نیز بسیار بعید به نظر می رسید.این دو عامل در گزارش های پیشین «دنیای اقتصاد» به کرات مورد بررسی قرار گرفت.

**دلایل اقبال به رایانه ای ها

موضوع دیگر در جریان معاملات دیروز بورس تهران، خودنمایی گروه رایانه بود. به طوری که نمادهای زیر مجموعه این گروه صف های خرید طویل را تجربه کردند و در نهایت رتبه های نخست جدول بیشترین افزایش قیمت دیروز را به خود اختصاص دادند.با رشد قیمت نهادهای مزبور، دلایل متفاوتی از سوی فعالان بازار برای اقبال به نمادهای این گروه مطرح شد.برخی تحلیل ها فضای مثبت این گروه را تحت تاثیر عرضه اولیه ای که قرار است در روزهای آتی انجام شود، توجیه می کردند. موضوعی که نمی توان آن را یک دلیل منطقی برای رشد شاخص این گروه دانست. از این رو «دنیای اقتصاد» دلایل این اقبال به معاملات این گروه را از منظر یک کارشناس جویا شد.

**کمبود نقدینگی معضل کنونی معاملات بورس

بهراد ابراهیمی، مدیر معاملات کارگزاری آگاه به فضای معاملات کنونی بورس تهران اشاره کرد و گفت: مشکل فعلی بازار سهام، مشکل کمبود نقدینگی است نه مشکل ارزندگی. در شرایط فعلی حجم و ارزش معاملات در بورس تهران تا حدی افت پیدا کرده است به شکلی که اگر کسی بخواهد سهام خود را نقد کند، به دلیل اینکه خریدار ی در بازار وجود ندارد، سهام خود را به اجبار در قیمت منفی می فروشند.

بر این اساس مشاهده می شود که ارزش معاملات خرد صرف نظر از معاملات بلوکی و جابه جایی های عمده در سطوحی کمتر از 90 میلیارد تومان قرار گرفته است.ابراهیمی افزود: نتیجه شرایط رکود فعلی در بازار سهام که عمده معامله گران در آن منفعلند، باز هم در اقبال به نمادهای کوچک بازار و سفته بازی در این سهم ها نمایان شده است و موضوعی که در دوران افت و خیز قیمت های اخیر حاصلی جز زیان برای بورس تهران نداشت.

این کارشناس بازار سهام به توجهات فعلی به معاملات نمادهای گروه رایانه اشاره کرد و گفت: وضعیت بنیادی نمادهای گروه رایانه وابستگی کمی به وضعیت اقتصاد کشور و همچنین وضعیت بازار های جهانی دارد.شرکت های زیر مجموعه این گروه عمدتا قرارداد محور هستند و با ورود تکنولوژی به کشور که به سرعت رخ می دهد، تحت تاثیر قرار می گیرند و از این رو به نظر می رسد تهدید خاصی در شرایط کنونی بر سر راه این گروه وجود ندارد.

ابراهیمی توضیح داد: در شرایطی که عمده نمادهای فعال در بازار سهام (کامودیتی محور)با اقبال مناسبی همراه نیستند و رکود بر سر عمده نمادها حاکم است، صنایع خدماتی اقبال زیادی پیدا می کنند.بر این اساس به نظر می رسد در شرایط رکود دیگر سهم ها، معامله گران با لحاظ کردن ریسک کمتر این صنعت، به این نماد توجه بیشتری کردند.

وی به عرضه اولیه ای که قرار است در روزهای آتی در معاملات این گروه صورت بگیرد، اشاره کرد و گفت: نمی توان گفت فضای مثبت کنونی در معاملات این گروه به دلیل عرضه اولیه ای که قرار است در این گروه صورت بگیرد، رخ داده است، چرا که ماهیت فعالیت شرکت های موجود در این گروه با هم متفاوت است. از این رو انجام عرضه اولیه در گروه مزبور نمی تواند فضای معاملاتی نمادهای دیگر در این گروه را تحت تاثیر قرار دهد.

**افت دسته جمعی صنایع بورسی

از میان صنایع 37 گانه حاضر در بورس، شاخص 24 صنعت در روز گذشته با افت مواجه شد. شاخص 10 صنعت نیز نوسانات مثبت را تجربه کردند. در صدر صنایع زیان ده اولین روز از هفته گروه محصولات فلزی قرار داشت که به سهامداران خود زیان بیش از 2.5 درصدی را تحمیل کرد.این امر در شرایطی رخ می دهد که گروه مزبور در صدر صنایع پیشتاز در هفته گذشته قرار داشت. گروه های محصولات چرمی وفرآورده های نفتی در رتبه های بعدی گروه های زیان ده قرار گرفتند. شاخص این گروه ها به ترتیب با افت 2.3 و 1.6 درصدی مواجه شدند. در طرف دیگر گروه های زغال سنگ، وسایل ارتباطی و همچنین قند وشکر بیشترین رشد شاخص را ثبت کردند. شاخص هریک از این گروه ها به ترتیب حدود 5، 4و 2.5 درصد رشد کردند تا در صدر فهرست گروه های پیشتاز روز گذشته قرار بگیرند.

**در بازار چه گذشت؟

روز گذشته معاملات منفی در نمادهای «شبندر» و «فملی» بیشترین تاثیر منفی در محاسبه شاخص کل را داشتند. در مقابل نمادهای «تاپیکو»، «اخابر» و «همراه» از ریزش بیشتر شاخص جلوگیری کردند. همان طور که اشاره شد حجم و ارزش معاملات بورس تهران همچون روزهای اخیر در سطوح پایینی قرار داشت.بر این اساس حدود 374 میلیون و 200هزار سهام به ارزش 90 میلیارد تومان در 38 هزار و 644 دفعه جابه جا شد. بررسی ها نشان می دهد حجم و ارزش معاملات دیروز نسبت به میانگین یک ماهه اخیر با افت محسوس به ترتیب حدود 40 درصدی و 35 درصدی مواجه بوده است.بیشترین ارزش معاملات مربوط به معامله 10 میلیارد تومانی «مرقام» و بیشترین حجم معاملات نیز مربوط به معامله 27 میلیون سهمی «خساپا» بود.

**رفت و برگشت های دیروز

طی معاملات دیروز، نماد معاملاتی شرکت های، شیر پاستوریزه پگاه آذربایجان غربی، از سوی ناظر بازار سهام بازگشایی و در مقابل نماد معاملاتی شرکت های بین المللی محصولات پارس، مخابرات ایران متوقف شدند.

*منبع: روزنامه دنیای اقتصاد