روزنامه اعتماد در صفحه دیپلماسی در گفت و گو با محمد شهاب الدین محمدی عراقی به بررسی فعالیت های جمعیت هلال احمر ایران در منطقه امریکای لاتین پرداخت و به نقل از وی نوشت: این فعالیت ها نیز در نوع خود شکلی از دیپلماسی هستند. تاثیرگذاری این اقدام های ایران بیش از هزینه هایی است که از نظر مادی برآورد می شود.
در این گفت و گو که در شماره شنبه 13 شهریور 1395 خورشیدی با معاون امور بین الملل جمعیت هلال احمر ایران منتشر شد، می خوانیم: محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان هفته گذشته پس از توری هشت روزه در منطقه امریکای لاتین به تهران بازگشت. نخستین سفر محمد جواد ظریف در جامه وزیر امور خارجه کشورمان به کشورهای کوبا، نیکاراگوا، اکوادور، شیلی، بولیوی و ونزوئلا در حالی انجام شد که این کشورها از منظر وضعیت اجتماعی، اوضاع اقتصادی و شرایط سیاسی به نوعی متفاوت از یکدیگر هستند.
ظریف در جریان سفرهای خود به مناطق مختلف طیف متنوعی از مسوولان نهادهای مختلف و متصدیان امور را با خود همراه می کند. در این سفر نیز یکی از همراهان وزیر امور خارجه، محمدشهاب الدین محمدی عراقی، معاون امور بین الملل جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران و حقوق بشر دوستانه این نهاد بود. عراقی در گفت وگوی کوتاهی با «اعتماد» در خصوص فعالیت های جمعیت هلال احمر ایران در منطقه امریکای لاتین از شیوه ارایه درخواست این کشورها و نحوه کمک رسانی ایران به آنها می گوید.
**شرط اولیه، درخواست کشور میزبان است
وی در ابتدای این گفت وگو با اشاره به فعالیت های برون مرزی جمعیت هلال احمر ایران می گوید: این نهاد در ٢٠ کشور مراکزی را به خود اختصاص داده است. بولیوی، اکوادور، نیکاراگوا، از جمله کشورهایی هستند که میزبان خدمات جمعیت هلال احمر ایران هستند. فعالیت های ایران نه صرفا در این کشورها که در تمامی مناطقی که هلال احمر ایران در آنها فعالیت دارد بر اساس درخواست کشور میزبان صورت می گیرد. در چنین فضای همکاری دوجانبه ای، زمین و ساختمان مرکز را کشور میزبان تهیه می کند و تجهیزات پزشکی و در برخی نقاط مدیریت مجموعه را نیز ایرانی ها بر عهده می گیرند. در چنین مراکزی مزیت حضور پزشک ایرانی و همچنین داروی تولید ایران است.
به گفته محمدی عراقی مقدار دارویی که از ایران به کشورهای میزبان کمک های آن فرستاده می شود برای مصرف داخل درمانگاه است اما این چرخه در یک برنامه مدون و مدیریت شده می تواند به معرفی داروهای ایرانی و صادرات آنها منتهی شود که تاکنون چنین اتفاقی رخ نداده و این در حالی است که کیفیت داروهای ایرانی در بسیاری از این کشورها تایید شده و مورد قبول است.
مدیرکل امور بین الملل جمعیت هلال احمر ایران در ادامه سخنان خود با اشاره به اینکه این جمعیت در بولیوی بیمارستان ٢٠ تختخوابی دارد، می گوید: در این کشور یک مرکز همو دیالیز هم داریم و فعالیت های ما در کوچابامبا که شهر دوم بولیوی محسوب می شود نیز رو به افزایش است. در اکوادور فعالیت های ایران فعلا به مرکز توانبخشی محدود شده است و در نیکاراگوا نیز جمعیت هلال احمر ایران کلینیک درمانی را به خود اختصاص داده است. کلینیک ها و مراکز درمانی ایران در بولیوی و اکوادور نیز پرشک های ایرانی را در خود جای داده اند.
این مقام جمعیت هلال احمر ایران در ادامه در پاسخ به سوالی در خصوص میزان مراجعه به این مراکز می گوید: مراجعه به بیمارستان در لاپاز (بولیوی) خوب است اما مرکز درمانی به راه افتاده در اکوادور تازه کار و فعالیت های خود را اخیرا آغاز کرده است.
**پیشنهاد کوبایی ها برای همکاری مشترک در کشور ثالث
محمدی عراقی با اشاره به رایزنی های صورت گرفته میان وی و مقام های صلیب سرخ کشورهای میزبان هیات ایرانی در تور امریکای لاتین گفت: در کوبا، اکوادور و نیکاراگوا ملاقات هایی با روسای صلیب سرخ این کشورها داشتیم. در این جلسات هم دو طرف زمینه های همکاری های بیشتر را بررسی کردند و هم اینکه اشاره ای به کمک های هلال احمر ایران شد. به عنوان مثال در کوبا ٥ سال پیش توفانی با میزان تخریب بسیار بالا رخ داد. در آن مقطع زمانی، ایران تعدادی چادر در پاناما داشت که به صلیب سرخ کوبا اهدا کرد.
در این سفر کوبایی ها به ما یادآوری کردند که ایران در آن سال ٩٠٠ چادر به آسیب دیدگان این حادثه اهدا کرده بود و از این بابت از ما قدردانی شد. در مذاکرات با کوبایی ها، آنها پیشنهاد همکاری مشترک در کشورهای دیگر به خصوص در منطقه آفریقا را ارایه کردند. ایران نیز روی این پیشنهاد مطالعاتی را انجام خواهد داد.
**برتری تاثیرگذاری معنوی بر سرمایه گذاری مادی
«عمده فعالیت های حضوری جمعیت هلال احمر ایران در کشورهای منطقه و همسایه است.» محمدی عراقی با بیان این جمله افزود: در حال حاضر ١٠ مرکز را در کشورهای آفریقایی به خود اختصاص داده ایم و به عنوان نمونه در مالی، نیجر، ساحل عاج، سیرالئون و غنا مراکزی داریم.
در سفر اخیر وزیر امور خارجه به منطقه آفریقا، ایشان از مرکز هلال احمر ایران در غنا بازدید داشتند. غنا قدیمی ترین کلینیک ایران در خارج از کشور است که فعالیت آن از ٢٥ سال پیش آغاز شده است.
رییس دبیرخانه کمیته ملی حقوق بشر دوستانه در ادامه با اشاره به اهمیت فعالیت جمعیت هلال احمر ایران در مناطق مختلف می گوید: این فعالیت های پزشکی نیز در نوع خود شکلی از دیپلماسی هستند. تاثیرگذاری این اقدام های ایران بیش از هزینه هایی است که از نظر مادی برآورد می شود. این کار می تواند بستری برای فرصت آفرینی های متنوع بیشتر باشد و سوژه ای برای همکاری های بیشتر کشورهای میزبان این خدمات و ایران به عنوان کشور اهدا کننده آن. فعالیت های هلال احمر ایران در بسیاری از کشورهای میزبان، سرمایه ای مادی و معنوی به حساب می آید و جالب اینجاست که کلینیک های ایرانی در بسیاری از این کشورها شناخته شده هستند و اغلب از فعالیت آنها به نیکی یاد می شود.
**ایران، کشوری بیشتر اهدا کننده تا کمک گیرنده
وی با بیان اینکه جمعیت هلال احمر ایران در کمک های توسعه ای بخش های بهداشتی و درمانی توفیق های خوبی را از آن خود کرده است، افزود: هلال احمر ایران به عنوان یک از اعضای فدراسیون صلیب سرخ و هلال احمر شناخته شده و جایگاه خود را در این بستر پیدا کرده است. جمعیت هلال احمر ایران بیشتر به عنوان جمعیت اهدا کننده شناخته می شود و پس از زلزله بم، ایران بیشتر در جامه کمک کننده ظاهر شده است تا دریافت کننده کمک های بین المللی. ایران کمک های شایانی را به چین در جریان زلزله سال ٢٠٠٨ این کشور و به پاکستان در خلال سیل ویرانگر سال ٢٠١٠ در این کشور کرده است.
وی با تاکید بر اینکه کمک های انجام شده فقط به شکل یک جانبه نیست و قطعا بازخوردهایی نیز به نفع کشور اهدا کننده دارد، افزود: رفت و بازگشت این چرخه الزاما توسط جمعیت هلال احمر صورت نمی گیرد. وزارت بهداشت به عنوان نمونه بخشی از کار را دنبال می کند. قطعا این کمک ها بازگشتی را هم در پی دارد و به عنوان مثال در جریان بحران ابولا در غرب آفریقا، ایران در سیارالئون که یکی از کشورهای درگیر بود درمانگاه هایی داشت و تیم پزشکان کوبایی که به این محل برای کمک آمدند همکاری های خوبی هم با ایران داشتند.
**هلال احمر ایران، جزو برترین ها است
مدیرکل امور بین الملل جمعیت هلال احمر ایران در پاسخ به سوالی در خصوص کمک احتمالی ایران به ونزوئلا با توجه به شرایط خاص اقتصادی در این کشور گفت: ایران با صلیب سرخ ونزوئلا ارتباط های خوبی دارد و اخیرا هم محموله دارویی برای ونزوئلا ارسال شده است. در صورتی که تقاضای رسمی وجود داشته باشد قطعا بررسی خواهد شد و ایران به میزان توانمندی خود به کاراکاس کمک خواهد کرد.
وی در پاسخ به سوالی در خصوص جایگاه ایران در سازمان صلیب سرخ جهانی افزود: رتبه بندی رسمی و مشخصی در صلیب سرخ وجود ندارد اما بر حسب تعداد داوطلب ها و فعالیت های صلیب سرخ یک کشور به عنوان نمونه در پاسخگویی به سوانح، رتبه بندی هایی صورت می گیرد. ایران در امداد و نجات در حوادث و سوانح و به طور کلی پاسخگویی به این اتفاق ها جز برترین ها است و آن هم به این دلیل است که این ماموریت در ایران به هلال احمر واگذار شده است و سازمان دیگری در ایران مشخصا این ماموریت را پیگیری نمی کند.
از سوی دیگر، دولت هم برای انجام این ماموریت ها به هلال احمر کمک می کند. شبکه ای از آمبولانس ها و هلی کوپترها کمک هایی است که از سوی دولت انجام می شود. هر چند در چندسال اخیر هلال احمر نیز به دنبال مشکلات اقتصادی با کمبودهایی روبه رو بوده است اما هلال احمر ایران جزو نمونه های برتر در قالب فعالیت های سازمانی است.
**استقبال پزشکان ایرانی از اعزام
محمدی عراقی در پاسخ به سوالی در خصوص اقبال پزشکان ایرانی برای شرکت در فعالیت های داوطلبانه و امدادرسانی های هلال احمر به مناطق دورافتاده و حادثه خیز گفت: هلال احمر ایران شبکه دو میلیون نفره ای از داوطبان دارد که اغلب اعضای آن جوان هستند و طیفی از کمک کنندگان مالی را هم شامل می شود. در این شبکه متخصصان و پزشکان هم حضور دارند. در مقاطعی که نیاز بوده و فراخوان هایی صورت گرفته است اقبال خوبی شده و داوطلبان هم اندک نبوده اند. ایران شرایطی را برای اعزام در نظر می گیرد و ایمنی پرسنل بسیار اهمیت دارد. جامعه پزشکی از جمله داوطلبان بسیار خوب و فعال بوده اند که در مقاطع مختلف اعلام آمادگی کرده اند.
این مقام هلال احمر ایران در پاسخ به این سوال که آیا تاکنون هلال احمر ایران با توجه به شرایط خاص یک منطقه از اعزام نیرو خودداری کرده و تنها به تجهیز کلینیک یا مرکز درمانی اکتفا کرده باشد، افزود: تاکنون چنین اتفاقی رخ نداده است و در خطرناک ترین مراکز مانند سومالی و کنگو هم اعزام پزشک و نیروهای امدادی صورت گرفته است. اما در تفاهم نامه های اولیه میان ایران و کشور میزبان قید می شود که در صورت وقوع شرایط اضطراری احتمال خارج کردن نیروها و پرسنل وجود خواهد داشت و این خروج می تواند از چند روز تا چندماه را شامل شود.
**استقلال فعالیت هلال احمرها از روابط سیاسی بین کشورها
آیا روابط سیاسی بین دو کشور بر فعالیت های هلال احمر تاثیرگذار است؟ محمدی عراقی در پاسخ به این سوال گفت: زمانی که تابعی از ساختار خانواده بزرگ صلیب سرخ و هلال احمر باشیم تابعی از شرایط سیاسی بین کشورها نیستیم. به عنوان نمونه ایران در مکانی مانند قندهار افغانستان از ١٠ سال پیش یک کلینیک درمانی دارد که همچنان به فعالیت خود ادامه می دهد و هیچگاه به مشکل برخورد نکرده است. بی طرفی هلال احمر کمک می کند که ارایه این کمک های بشردوستانه تابعی از روابط سیاسی و مذهبی و کشمکش های قومی و قبیله ای نباشد. اما در برخی موارد در این نوع درگیری ها پرسنل های آنها هدف قرار می گیرند و از آغاز بحران سوریه تاکنون ٥٠ نفر از کارکنان هلال احمر این کشور جان خود را از دست داده اند.
اعزام های هلال احمر ایران به سوریه در پنج سال گذشته به چه شکل بوده است؟ مدیرکل امور بین الملل این جمعیت در پاسخ افزود: اعزام های کوتاه مدتی صورت گرفته است که در قالب انتقال کمک ها بوده و افرادی هم برای توزیع و همراهی این کمک ها از سوی هلال احمر به سوریه اعزام و بازگشته اند.
*منبع: روزنامه اعتماد