گره کور رشد در بهره وری برنامه های توسعه ای

تبصره 34 لایحه برنامه ششم سهم بهره‌وری از رشد 8 درصدی اقتصاد را 35 درصد در طول برنامه در نظر گرفته است،این در حالی است که عملکرد  پنج برنامه گذشته نشان می دهد که بهره وری هرگز سهم قابل قبولی در اقتصاد ایران  نداشته است.

به گزارش خبرآنلاین،کارشناسان می گویند،بهره‌وری شاخصی است که نشان‌دهنده سلامت یا بیماری اقتصاد است و به‌عنوان یکی از عوامل توسعه مورد تاکید برنامه‌ریزان قرار دارد. در واقع سرانه تولید ناخالص داخلی  شاخص بهره‌وری را می سازد. اینکه هر فرد در کشور چه میزان ارزش‌افزوده ایجاد می کند.

عملکردها نشان می دهد، بهره‌وری در کشور از متوسط دنیا کمتر است؛ براساس تعاریف اقتصادی این موضوع یعنی آنکه اقتصاد ما بیمار است.

براساس آمارهای بانک مرکزی شاخص بهره‌وری در اقتصاد ما در ٥٠ سال گذشته هیچ تغییری نکرده است.یعنی اگر نرخ تورم از ارزش‌افزوده اقتصاد کم شود، سرانه‌  تولید هر ایرانی با ٥٠ سال پیش یکی است.

بایزید مردوخی اقتصاددان دراین باره به خبرآنلاین می گوید:«علت رشد پایین بهره وری و تحقق نیافتن اهداف پیش بینی شده در برنامه ها گسستگی نظام تدبیر در کشور است. از طرفی  اتکای شدید بودجه به درآمدهای نفتی سبب شده تا رشد بهره وری مورد هدف در برنامه ها هرگز محقق نشود.»

وی اضافه می کند:« اتکا به درآمدهای نفتی موجب شده هریک از دستگاه‌ها سعی کنند سهم بیشتری از درآمدهای حاصل از فروش نفت از آن خود کنند و همواره در دستگاهها برای کسب سهم بیشتر اختلاف نظر بوجود آید،حال آنکه اگر نظام تدبیر یعنی Governances بر نهادهایی که در تصمیم گیری ها حضور دارند حاکم شود، شفافیت ایجاد می شود. اما مشکل کشور ما این است که نفت، در ٥٠ سال گذشته کانال توزیع پول نفت بوده است. نگاهی به وضعیت اقتصاد ایران در طول سال‌ها نشان می‌دهد هرگاه پول درآمدهای حاصل از فروش نفت افزایش یافته است، سرعت برنامه‌های توسعه با کاهش چشمگیری مواجه می‌شود. اما کاهش قیمت نفت به کمک اقتصاد ایران آمده است.»

این اقتصاددان معتقد است که نفت عامل بی توجهی به بخش خصوصی که رکن رشد بهره وری در کشورهای توسعه محسوب می شوند،نیز هست.او می گوید:« کاهش بهای نفت موجب شده نگاه‌ها به بخش خصوصی تغییر کند. اگر همین امروز قیمت نفت به بشکه‌ای صد دلار برسد، دولت دوباره تصدی گری کرده و میدان‌دار اقتصاد می‌شود و بخش خصوصی به فراموشی سپرده می‌شود.»