راهکار مدیریت مصرف آب شرب

ا

در صورت اجرای صحیح نظام تعرفه‌گذاری پلکانی- افزایشی، مشترکین پرمصرف آب انگیزه بیشتری برای تغییر الگوی مصرفی خود دارند. در این حالت علاوه بر حذف یارانه پنهان این مشترکین، میزان سرمایه‌گذاری برای تامین آب شرب نیز کاهش خواهد یافت.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، برنامه ششم توسعه، وزارت نیرو را مکلف به اقتصادی کردن ارزش آب کرده تا در راستای حفاظت منابع آب و تعیین قیمت تمام شده آن، ضوابط قیمت‌گذاری و بهای آب مصرفی متخلفان را با لحاظ کردن ارزش اقتصادی آب لحاظ کند. همچنین این وزارت‌خانه می‌بایست در تمامی بخش‌های مصرف، ضوابط اخذ جریمه مشترکان پر مصرف در ازای مصارف مازاد بر الگوی مصرف را برای کاربری خانگی و غیر خانگی تصویب و اجرایی کند.

در همین رابطه «حمید چیت چیان» وزیر نیرو اعلام کرده است که "با تعرفه‌های فعلی نمی‌توان پاسخگوی هزینه‌های انتقال آب بود، چراکه اجرای چنین برنامه‌هایی مستلزم افزایش هزینه‌های سرمایه گذاری در صنعت آب است. باید گفت که در شرایط فعلی تعرفه‌های فعلی آب تنها پیام افزایش مصرف را می‌دهد، چراکه آنقدر قیمت‌ها پایین است که مصرف کننده انگیزه‌ای برای صرفه‌جویی و مصرف بهینه ندارد."

وزیر نیرو همچنین اعلام کرده است که "بر اساس لایحه‌ای که دولت در اختیار مجلس قرار داده، در این لایحه 35 ماده‌ای ماده 12 این لایحه به دولت اجازه داده به منظور افزایش بهره‌وری، قیمت‌ آب‌ و حامل‌های انرژی را افزایش دهد."

در برخی از کشورهای پیشرفته به منظور افزایش بهره‌وری در حوزه آب، استفاده از نظام تعرفه‌گذاری پلکانی- افزایشی را در دستور کار خود قرار داده اند. نظام تعرفه گذاری پلکانی-افزایشی با توجه به روند مصرف عموم مردم، میزان مشخصی از هر حامل انرژی را به عنوان «الگوی مصرف مجاز» تعریف می‌کند و هزینه مصرف کمتر از الگو، ارزان‌تر تعیین می‌شود. با عبور مصرف از مقدار الگو، قیمت به صورت ناگهانی افزایش می‌یابد تا مشترکین پرمصرف با پرداخت هزینۀ واقعی انرژی، رفتار خود را اصلاح کنند و فشار افزایش قیمت نیز از عموم مردم برداشته شود.

در همین راستا از ابتدای مهرماه سال 94 بنا بر پیشنهاد وزارت نیرو با الهام از نظام تعرفه‌گذاری پلکانی- افزایشی و با تصویب شورای اقتصاد، تعرفه پله های بالای مصرف آب با درصد بالاتری نسبت به سایر پله ها افزایش  یافت. در نتیجه، مشترکین پرمصرف که تعداد کمی نسبت به کل مشترکان هستند، هزینه بیشتری برای مصرف بی رویه آب خود  می‌پردازند و انگیزه بیشتری برای اصلاح الگوی مصرف خود پیدا می کنند.

«علیرضا دائمی» معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی وزیر نیرو در این خصوص معتقد است که "مصرف بیشتر برق و آب به معنای بهره مندی بیشتر از یارانه دولتی است و هر کس بیشتر مصرف کنند از این یارانه پنهان بیشتر بهره مند می شود که این موضوع با هیچ منطقی سازگار نیست."

این مقام مسئول همچنین با اعلام موافقت با نظام تعرفه‌گذاری پلکانی- افزایشی به تسنیم گفت: "می توان به صورتی افزایش پلکان های مصرفی را در تعیین قیمت ها مورد توجه قرار داد که بیش از 70 درصد مردم که مصرفی در حد متعارف دارند، افزایش قیمت اندکی داشته باشند و 30 درصد بقیه که الگوی مصرف را رعایت نمی کنند با افزایش تساعدی قیمت ها در پلکان های بالای مصرفی مواجه شوند."

در حال حاضر هزینه تمام شده تولیدآب (1500 تومان برای هرمترمکعب) حدود 4 برابر هزینه دریافتی از مشترکان است و مابقی آن به صورت یارانه از طرف دولت پرداخت می‌شود. این بدان معنی است که مصرف بیشتر آب با پرداخت یارانه بیشتری همراه است.

اگرچه به گفته مسئولان وزارت نیرو دولت هنوز تصمیمی برای زمان افزایش تعرفه آب و نزدیک شدن هزینه مصرف به هزینه تمام شده تأمین آب نگرفته است، اما پیگیری های تسنیم حاکی از این است که این موضوع در دستور کار جلسات اقتصادی دولت قرار دارد.

بنابر این با توجه به تمایل دولت برای افزایش قیمت آب لازم است که افزایش انگیزه مشترکان پرمصرف برای رعایت الگوی مصرف آب و حذف یارانه ناعادلانه پنهان این دسته از مشترکان مورد توجه قرار گیرد. در این راستا لازم است تعرفه پلکانهای آب همانند سال گذشته برای مشترکان پرمصرف با افزایش بیشتری روبرو شود و حتی برای مصارف بالای الگوی مصرف، به قیمت تمام شده آن لحاظ شود.