زمزمه‌هایی برای انجام جراحی بزرگ در نظام آموزشی کشور پس از چند دهه آموزش تئوریک به گوش می‌رسد و تغییر شرایط جذب بازار کار باعث شده تا امروز هزاران نفر برای کسب مهارت‌های شغلی اقدام کنند.
زمزمه‌هایی برای انجام جراحی بزرگ در نظام آموزشی کشور پس از چند دهه آموزش تئوریک به گوش می‌رسد و تغییر شرایط جذب بازار کار باعث شده تا امروز هزاران نفر برای کسب مهارت‌های شغلی اقدام کنند.
به گزارش خبرنگار مهر، یکی دو سالی می شود که موضوع مهارت آموزی و لزوم افزایش سطح آمادگی های تخصصی و مهارت شغلی جوانان برای ورود به بازار کار مطرح شده و کارشناسان و مقامات دولتی معتقدند آموزش های تئوریک دانشگاهی برای ورود به بازار فعلی کار کشور کافی نیست و افراد باید توانمندی های جدیدی داشته باشند.
هرچند این موضوع مخالفینی هم دارد و برخی معتقدند که دولت ها با طرح این مسئله که چون کارجویان مهارت ندارند بیکار مانده اند سعی در پوشاندن کم کاری ها و ضعف های خود دارند، اما به صورت کلی شرایط جدید فعالیت در اقتصاد ایران می طلبد تا افراد تنها به مباحث تئوریک دانشگاه ها و مدارس بسنده نکرده و خود را به سایر علوم روز نیز مجهز نمایند.
به دلیل بالا بودن درصد جمعیت جوان کشور در پی جهش تولدها در دهه ۶۰، امروز بازار کار کشور با پیک تقاضا برای کار مواجه بوده و طبق برآوردهای صورت گرفته، این روند ترافیک تقاضا برای کار تا سال های آینده نیز در اقتصاد ایران باقی خواهد ماند؛ بنابراین افرادی شانش بهتری برای اشتغال دارند که بتوانند علاوه بر مدارک دانشگاهی، تخصص ها و توانمندی های دیگری را هم داشته باشند.
دیگر تنها مدرک کافی نیست
حال که سیستم آموزشی کشور در دهه های گذشته به روش تئوریک و بدون توجه به تامین نیاز بازار کار نسبت به تعلیم و تربیت نیروی کار اقدام کرده و می کند، این خود افراد هستند که باید داشته های خود برای ورود به بازار کار بیشتر کنند. البته اخیرا برخی زمزمه ها درباره احتمال تغییرات و جراحی اساسی در نظام آموزشی کشور مطرح شده که در صورت اعمال آن، دستکم در سال های نه چندان دور افراد توانمندتری برای پذیرش تصدی های شغلی راهی بازار کار کشور خواهند شد.
کارشناسان می گویند جوانان باید به این موضوع توجه داشته باشند که امروز دیگر مدرک کارشناسی و ارشد در رشته های مختلف برای کارفرمایان جذابیتی ندارد و آنها باید خود را به تخصص های دیگری هم تجهیز نمایند. ترویج این دیدگاه در سال های اخیر و در واقع ایجاد نوعی اجبار برای کارجویان واقعی باعث شده تا افراد گرایش های بیشتری به یادگیری مهارت های شغلی داشته باشند و رفته رفته اهمیت کسب تجربه برای شغل یابی بیشتر خواهد شد.
شاید وقت آن رسیده باشد که نظام آموزشی کشور آسیب شناسی جدی تری نسبت به اینکه چرا قریب به اتفاق دارندگان مدارک دانشگاهی کشور در ورود به بازار کار با چالش های اساسی مواجه می شوند داشته باشد. نمی توان به صورت مطلق گفت که اینها تنها مسائل کارجویان است و خودشان هستند که باعث می شوند نتوانند شغلی دست و پا کنند و نظام آموزشی درست عمل می کند.
برخی اعتقاد دارند نظام آموزشی ایران تنها بر پایه حفظیات و ارائه دروس کم کاربرد بنا شده و افراد یاد می گیرند تا از دوره دبستان نسبت به حفظ و ارائه دروس اقدام و در نهایت مدرک تحصیلی دریافت نمایند. بنابراین در این وضعیت آنها متقاضی شغل می شوند اما بازار کار و کارفرما دانسته ها و داشته های آنها را نمی پسندد و بسیاری از صاحبان سرمایه معتقدند افراد با مدارک بالای تحصیلی حتی از انجام ابتدایی ترین امور شغلی نیز عاجز می مانند.
دلایل ناکامی فارغ‌التحصیلان در کار
بنابراین امروز دیگر وقت آن رسیده که اولا ارتباط بین اقتصاد و آموزش در ایران برقرار شده و سیستم آموزشی کشور برای تامین نیازهای روز اقتصاد و بازار کار کشور نیرو تربیت کند. دیگر زمان صدور هزاران مدرک دانشگاهی بی ارزش و بدون ارتباط با بازار کار سپری شده و این مسائل در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا حل شده است.
سال ها هدررفت هزاران میلیارد سرمایه گذاری کشور و خانواده ها برای تحصیلات تئوریک بس است و بهتر است همگی یاد بگیریم که به آموزش های جدیدی نیازمندیم. متاسفانه طی دهه ها افراد از طریق گذراندن دروس دانشگاهی مدارکی را دریافت کردند و از دانستی ها، تخصص و مهارت تنها به دریافت گواهینامه رانندگی بسنده کرده اند. در چنین شرایطی نمی توان انتظار شغل آنچنانی هم داشت.
اگر تیمی ورزشی برای حضور در مسابقات تمرین کافی نداشته باشد و از آمادگی لازم برخوردار نباشد قطعا شکست خواهد خورد؛ بنابراین چگونه فکر می کنیم تنها با داشتن یک مدرک دانشگاهی و گواهینامه رانندگی باید در مشاغل بالا و مدیریت قرار بگیریم، هر چند این دیدگاه نفی کننده مسئولیت ها و کم کاری های سیستم آموزشی کشور در قبال تربیت نیروی کار نیست و تمامی این ضعف ها باعث انباشت بیکاری در کشور شده در حالی که برخی بنگاه ها آماده جذب نیروی کار توانمند، متخصص و صاحب مهارت هستند.
اینکه سیستم آموزشی کشور نیز در طول سال ها تحصیل افراد به آنها می آموزد تنها پشت میزنشینی و در اختیار گرفتن یک صندلی شغلی می تواند آینده خود را تضمین کند و دیگر لازم نیست افراد به مشاغل بی شمار موجود کشور حتی فکر هم بکنند، باعث شده تا تقریبا همه جوانان بسیاری از مشاغل را اساسا کار در شان خود ندانند، برخی مشاغل برای آنها تمسخر آمیز باشد و همگی آنها تقریبا لیست های مشابهی برای جستجوی شغل داشته باشند.
شاید برخی بگویند اینگونه نیست و آنها حاضرند به دلیل بیکاری هر نوع شغلی را بپذیرند ولی بحث بر سر این است که دیدگاه دستیابی به مشاغل با عناوین بزرگ، مدیریتی، پشت میزنشینی و غیرفیزیکی امروز جزو انتخاب های اول بیش از ۹۰ درصد جویندگان شغل است و این فرهنگ باید از دوران کودکی تغییر کند و هیچ نظامی امکان آن را ندارد، جز سیستم آموزشی کشور. دستکم افراد مجبور شوند در دوران مدرسه تا رسیدن به دیپلم، یکی از مشاغل موجود در جامعه را تمرین و در آن بخش هم دیپلم دریافت کنند.
نظام آموزشی کشور کارمندپرور است
مجید طهرانیان در گفتگو با مهر با بیان اینکه در روزهای گذشته اعضای کمیسیون آموزش مجلس بازدیدی از یکی از مراکز فنی و حرفه ای خراسان رضوی داشته اند گفت: در انجا دانشجویانی برای کسب مهارت آمده بودند که بیان می کردند آموزش های تئوریک دانشگاهی کاربرد لازم برای اشتغال در بازار کار را ندارد و افراد مجبور شده اند به سمت مهارت آموزی رو بیاورند.
مدیرکل آموزش فنی و حرفه‌ای استان تهران اظهارداشت: متاسفانه در حال حاضر نظام آموزشی کشور کارمند پرور و مسئول پرور است و افراد به بازار کار می آیند تا پشت میز بنشینند و بیشترین مهارتی که در نظام آموزشی ارائه می شود این است که افراد یاد بگیرند پشت میز بنشینند.
طهرانیان ادامه داد: متاسفانه در شرایط فعلی افراد فارغ التحصیل دانشگاهی کشور به دنبال یک میز هستند و در ادارات به دنبال کار می گردند. تاکنون فرهنگ مهارت آموزی در جامعه جا نیفتاده و نظام آموزشی بر مبنای کارآفرینی نیست ولی قرار است اتفاقات خوبی در آموزش و پرورش رو دهد.
وی تاکید کرد: با تلاش های صورت گرفته قرار است کارآفرینی وارد مقطع تحصیلی متوسطه شده و با تفاهم وزارت کار و آموزش و پرورش سعی می کنیم تا مهارت آموزی به دوره دبستان برسد و بزودی آموزش هایی که برای افراد بالای ۱۲ سال تاکنون ارائه می شد، از این پس برای افراد در سنین کمتر نیز در قالب آموزش های مهارت شغلی ارائه خواهد شد.
این مقام مسئول در وزارت کار افزود: البته این تغییر سیستم نیازمند تدوین استانداردهای جدید است تا ما بتوانیم بچه ها را با مشاغل گوناگون آشنا کنیم. طبق تصمیم اتخاذ شده در شورای عالی آموزش و پرورش قرار است دانش اموزان مقطع متوسطه یک دوره ۱۸۰ تا ۲۴۰ ساعته مهارتی را فرا بگیرند و در این زمینه حتما باید دیپلم دریافت کنند.
مشاغل پُرطرفدار کدامند؟
به گفته طهرانیان، هم اکنون در تهران ۵۰۰ رشته شغلی آموزش داده می شود که از خیاطی شروع می شود تا صنایع دستی، آشپزی، شیرینی پزی، IT و رشته های سنگین صنعتی. قرار است از این پس آموزش ها بر مبنای تقاضا محوری پیش برود و بازار کار و صنایع نیازهای هر سال را اعلام کنند.
مدیرکل آموزش فنی و حرفه ای استان تهران با اشاره به اینکه دریافت آموزش در برخی مشاغل مانند تعمیرات دستگاه های الکترونیکی و موبایل شدیدا مورد استقبال کارجویان قرار گرفته است، گفت: افراد آموزش دیده در این بخش ها حتما پس از مهارت آموزی وارد بازار کار می شوند.
وی تصریح کرد: بر پایه آمارهای موجود در حال حاضر علاوه بر رشته تعمیرات سیستم های الکترونیکی، رشته مراقبت و زیبایی (آرایش) هم تقاضای بالایی دارد. علاوه بر آن در رشته های طراحی دوخت و لباس نیز بازار کار خوبی داریم.
این مقام مسئول در وزارت کار ادامه داد: همچنین اشتغال در صنایع غذایی، آشپزی، شیرینی پزی و گردشگری نیز تقاضاهای بسیار زیادی برای دریافت مهارت های شغلی دارند. تفاهم نامه ای نیز با آموزش و پرورش داریم تا در تابستان بتوانیم آموزش های کوتاه مدت مهارت آموزی به افراد ارائه نماییم.
طهرانیان معتقد است فرد دیپلمه ای که در یک دوره ۴ ماهه آموزش تعمیر موبایل و یا یک دوره ۳ ماهه آموزش تعمیر ماشین لباسشویی حضور یافته و مهارت دارد با فردی که تنها یک مدرک دیپلم دریافت کرده متفاوت است به نحوی که فرد اولی می تواند مخارج و معیشت خود را از طریق مهارتی که دارد تامین نماید. همچنین زمینه های بهتری نیز برای اینگونه افراد جهت کار وجود دارد.
نظر شما
