بازار سرمایه در انتظار روزهای رونق

شاید بتوان مهم ترین اتفاق تاریخ بورس اوراق بهادار تهران در ٢٠ سال گذشته را برجام دانست. پسابرجام دوران جدیدی در تاریخ بورس تهران است، زیرا از طرفی ریسک سیستماتیک ناشی از تحریم ها کنار رفته است ولی از طرف دیگر گره خوردن بازار با اقتصاد جهانی بر پیچیدگی های آن افزوده است.

 برجام، قدمی مهم در کاهش تنش و ریسک سیاسی کشور بوده یا به طورکامل آن را از بین نبرده است. کشور و بازار به متغیرهای سیاسی حساس است و به آن واکنش نشان می دهد. تجربه نشان داده که همه از بورس انتظار زیادی دارند. سرمایه داران مطالباتی از جنس سرمایه گذاری و شرکت ها نیازمندی هایی از نوع تأمین مالی کسب وکار خود دارند. بورس برای آحاد مردم بازاری است که در آن تغییر لحظه ای قیمت اوراق مبادله شده هیجان بالایی به سهام داران وارد می کند. 

از این منظر بورس برای علاقه مندان ریسک، بازاری بسیار جذاب و برای دیگران بازاری اغواکننده است. هرچند بازار سرمایه در دو سال گذشته روزهای ناامیدکننده ای را پشت سر گذاشت اما با نخستین روزنه های امید در حل وفصل موضوع هسته ای، جنب وجوش در میان سهام داران به راه افتاد. خبرهای خوب هسته ای در ماه های پایانی سال ٩٤، ثمراتش را بر تابلوهای معاملاتی بازار سرمایه گذاشت و قیمت ها را کمی صعودی کرد. 

بازار سرمایه که در ١٠ ماه ابتدایی سال ٩٤ کمتر از پنج درصد سود نصیب سهام داران کرده بود، تنها در مدت زمان کوتاهی در فاصله ٢٧ دی ماه (تاریخ اجرائی شدن برجام) تا پایان بهمن ماه با بازده شگفت انگیز ٢٠درصدی مواجه شد و توجه همگان را به خود جلب کرد تا پول های تازه نفس که در رکود سایر بازارها سرخورده و خسته شده بودند، به سمت بورس هجوم ببرند. ذات بازار همیشه به این صورت است که در شرایط صعودی همه به اخبار مثبت توجه دارند و هزارویک دلیل برای توجیه شرایط صعودی بازار می تراشند. 

با این حال مهم ترین مسئله در شرایط پیش رو کاهش درآمدهای نفتی کشور به واسطه افت قیمت های جهانی نفت است. از سوی دیگر درآمدهای دولت از محل مالیات نیز محدود است. با توجه به شرایط موجود تغییر تکنولوژی تولید و تولید محصولات با فناوری بالا جایگاه اقتصادی ایران در منطقه و جهان تغییر خواهد کرد و به نظر می رسد صادرات برق، دارو، خودرو، خدمات فناوری و اطلاعات و صنایع خدمات فنی و مهندسی جایگزین صادرات کالاهای خام در ایران خواهد شد. همچنین آنچه در پسابرجام، بورس و به طورکلی فضای کسب وکار را متحول خواهد کرد بحث کاهش هزینه پول است.

 شاید بتوان گفت مهم ترین مشکلی که فضای کسب وکار ایران با آن درگیر است نرخ بهره بسیار بالاست که ایجاد فضای جذاب سرمایه گذاری را برای سرمایه گذاران از بین برده است. از طرفی با لغو تحریم ها، هزینه هایی که در چندسال گذشته از ناحیه تحریم ها بر شرکت تحمیل شده بود، از بین می رود و اثر خود را در قالب کاهش بهای تمام شده تولیدات بنگاه های اقتصادی نشان خواهد داد. بنابراین یکی از عوامل نشان دهنده ادامه بهبود وضعیت بنگاه ها در این نکته نهفته است. 

در این راستا، چشم انداز مثبتی در بودجه سال ٩٥ در جهت پرداخت بخشی از بدهی های دولت به پیمانکاران وجود دارد که در کنار به کارگیری ابزاری چون اسناد خزانه اسلامی که زمینه پرداخت بخشی از مطالبات پیمانکاران را که برخی از شرکت هایشان در بورس قرار دارند فراهم کرده است از دیگر نکاتی است که از دغدغه های بازار سرمایه در سال جدید می کاهد و زمینه ساز رشد این بازار خواهد بود. به این نکته هم باید توجه کنیم که سرمایه گذار خارجی که تا قبل از برجام فرصت آوردن منابع مالی به داخل کشور را نداشت، امروز این فرصت را پیدا کرده است تا وارد اقتصاد ایران ازجمله بازار سرمایه شود. بازار بورس یک بازار بلندمدت است و سهام داران باید همیشه صبور باشند.

منبع : شرق