در حالی مدیران صنعتی کشور امیدوارند با انعقاد قراردادهای خارجی به توسعه محصول در صنعت خودرو بپردازند که طی یک دهه گذشته تیراژ، اولویت اول تولیدکنندگان بوده است.
روزنامه دنیای اقتصاد در صفحه خودرو نوشت: در حالی مدیران صنعتی کشور امیدوارند با انعقاد قراردادهای خارجی به توسعه محصول در صنعت خودرو بپردازند که طی یک دهه گذشته تیراژ، اولویت اول تولیدکنندگان بوده است.
در همین حال بسیاری از کارشناسان در شرایطی «تیراژمحوری» را بنا بر اخذ سود بیشتر از سوی تولیدکنندگان، یکی از آفت های این صنعت معرفی می کنند که طی سال های گذشته خودروسازان در راستای توسعه محصول اقدام جدی انجام نداده اند.
اینکه چرا خودروسازان در کنار تیراژ، بحث توسعه محصول را در اولویت های تولید خودرو قرار ندادند، از جمله پرسش هایی است که کارشناسان پاسخ های متفاوتی برای آن ارائه می کنند؛ به طوری که برخی از آنها، توجه بسیار خودروسازان به بحث افزایش تیراژ را به جهش شاخص های اقتصادی و سودآوری شرکت های خودروساز مرتبط می دانند. موضوعی که خوشایند دولت و خودروسازان است بنابر این شاید براساس همین دیدگاه بوده که در سال های اخیر وزارت صنعت، معدن و تجارت بحث افزایش تیراژ خودرو را به عنوان مهم ترین برنامه خودروسازان معرفی می کند.
به این ترتیب خودروسازان همسو با استراتژی های تدوین شده وزارت صنعت افزایش تیراژ را به عنوان مهم ترین برنامه خود طی سال جاری مدنظر قرار دادند، حال آنکه برای برنامه توسعه محصول خود برنامه خاصی را مدنظر نداشتند. به اعتقاد برخی کارشناسان اگر توسعه محصول به اندازه تیراژ در صنعت خودروی کشور اهمیت پیدا می کرد شاید در شرایط کنونی مشتریان از بازار خودرو رویگردان نبودند و تیراژ نیز کاهش پیدا نمی کرد. حال این سوال مطرح است که چرا تیراژ در اولویت خودروسازان قرار گرفته است؟ در این زمینه برخی کارشناسان معتقدند عواملی چون سودآوری شرکت های خودروساز، انحصار بازار و تقاضای بسیار منجر به تیراژ محوری خودروسازان شده است.
این کارشناسان بر این باورند که اگر بازار خودرو رقابتی بود و خودروهای متنوع و با قیمت مناسب در بازار وجود داشت، خود به خود تیراژ خودروسازان نیز افزایش پیدا می کرد. حال آنکه 90 درصد بازار خودرو دست دو خودروساز بزرگ کشور است بنابراین آنها نه تنها استراتژی توسعه محصول را پیگیری نکردند بلکه به دلیل به صرفه بودن تولید خودروهای قدیمی تنها استراتژی تیراژ را مدنظر قرار دادند. با این حال این کارشناسان پیش بینی می کنند که به دنبال قراردادهای خودرویی جدید این موضوع دچار تغییر و تحول خواهد شد زیرا بازار احساس نیاز بسیاری به محصولات جدید دارد بنابراین تولیدکنندگان باید به بازار تشنه خودرو در رده های مختلف قیمتی بپردازند.
براین اساس هر چند کارشناسان توسعه محصول را یکی از موضوعات مهم خودروسازان برای ادامه حیات می دانند اما با توجه به زمان بر بودن اجرای قراردادهای خارجی به نظر می رسد که این موضوع در سال آینده محقق نخواهد شد بنابراین خودروسازان باید با پیگیری تیراژ تولید، سودآوری لازم برای تولیدات مشترک با خودروسازان خارجی در سال های بعدی را فراهم کنند.
**اولویت توسعه محصول یا تیراژ؟
بازار ها در حالی به انتظار رونق نشسته اند که رویگردانی مشتریان خودرو از بازار، افت تولید خودروسازان طی سال جاری را رقم زده است. موضوعی که موجب شد، خودروسازان نتوانند پیش بینی تولید یک میلیون و 400هزار دستگاهی وزارت صنعت، معدن و تجارت را جامه عمل بپوشانند.
به گفته کارشناسان یکی از موضوعات مهمی که موجب شد تا خودروسازان تیراژ را در اولویت برنامه کاری خود قرار دهند، بحث تقاضای موجود در بازار برای خرید خودروهای داخلی بود. تقاضایی که در سال جاری سیر نزولی پیدا کرد و موجب شد تا خودروسازان از برنامه تولید خود عقب بمانند. از سوی دیگر، کارشناسان رشد تولید خودرو در سال 93 را به دلیل انباشت تقاضا می دانند و معتقدند که به دلیل امیدواری مشتریان به از سرگیری دوباره روابط با خودروسازان خارجی، تیراژ تولید در سال 94 دستخوش افت شد.
بنابراین هر چند در شرایط گذشته تقاضای موجود در بازار یکی از عوامل اصلی افزایش تیراژ بود اما در سال های آینده که حضور خودروسازان خارجی منجر به ورود خودروهای جدید به بازار می شود، در صورتی تیراژ به عنوان یکی از گزینه های سودآوری شرکت های خودروساز محقق می شود که خودروسازان بتوانند به توسعه محصولات خود بپردازند و خودروهای جدید را به بازار عرضه کنند زیرا بازار تعیین کننده افت و خیز تیراژ خودرو است بنابراین خودروسازان باید توسعه محصول را در اولویت قرار دهند تا بتوانند تیراژ مدنظر خود را محقق کنند.
زیرا یکی از خواسته های اصلی مشتریان در شرایط کنونی تنوع خودروهای تولیدی در بازار است، بنابراین در بازار آینده که تحریم های صنعت خودرو رفع شده است، خودروسازان باید توسعه محصول را در محور مرکزی برنامه خود قرار دهند تا از این طریق بتوانند به رشد تقاضا، تولید و فروش خود کمک جدی کنند. با این وجود خودروسازان در برنامه سال آینده خود مجبور هستند که برنامه تیراژ را دنبال کنند.
براین اساس برخی از کارشناسان برداشته شدن تحریم ها را موجب بهبود وضعیت صنعت خودرو در سال جدید می دانند و معتقدند که به دنبال این موضوع در سال های آتی شاهد عملیاتی شدن برنامه های توسعه صنعت خودرو خواهیم بود. در همین حال به نظر می رسد که تولیدکنندگان در شرایطی می توانند به توسعه محصول امیدوار باشند که در بحث تولیدات مشترک بحث تنوع را مدنظر قرار دهند زیرا به دلیل قدیمی بودن خودروهای تولیدی در کشور بازار نیاز به خودروهای جدید و مدرن را احساس می کند، بنابراین تا زمانی که این موضوع مدنظر قرار نگیرد خودروسازان نمی توانند به افزایش تیراژ خود امیدی داشته باشند.
در همین زمینه، بهاره عریانی پژوهشگر صنعت خودرو در گفت وگو با «دنیای اقتصاد» می گوید: خودروسازان باید استراتژی توسعه محصول را در اولویت برنامه های خود قرار دهند تا از این طریق بتوانند، مشتریان را با بازار خودرو آشتی دهند.
عریانی با اشاره به اینکه افت تولید خودرو در سال جاری به دلیل قهر مشتریان با بازار خودرو بوده است، می گوید: یکی از خواسته های اصلی مشتریان ورود خودروهای جدید با قیمت مناسب است بنابراین تقاضا در بازار خودروی کشور در صورتی بار دیگر افزایش پیدا می کند که محصولات جدید خودروسازان به بازار کشور وارد شود.
وی رشد تیراژ تولید در بازار آینده را منوط به تنوع محصول می داند و معتقد است از آنجا که پیگیری استراتژی توسعه محصول نیازمند اجرایی شدن قراردادهای تولید مشترک با خودروسازان خارجی است بنابراین تولیدکنندگان باید در یک برنامه ریزی میان مدت به این هدف دست پیدا کنند. وی می افزاید: به دلیل زمان بر بودن این موضوع خودروسازان در سال 95 باید به بحث کیفیت و توسعه زیرساخت ها توجه کنند تا با ورود خودروهای جدید در سال 96 بتوانند تیراژ خود را به واسطه تقاضای موجود در بازار افزایش دهند.
در این میان اما برخی دیگر از کارشناسان معتقدند در شرایط کنونی که قرادادهای خودروسازان داخلی با شرکای خارجیشان در حال نهایی شدن است، بنابراین خودروسازان باید استراتژی تیراژ تولید را در اولویت برنامه های خود قرار دهند زیرا در صورت انعقاد قراردادهای خودرویی، اجرایی شدن استراتژی تنوع محصول مقدور نخواهد بود و این موضوع نیازمند برنامه ریزی یکساله است.
در همین زمینه، ساسان قربانی سخنگوی شورای سیاست گذاری خودرو در گفت وگو با «دنیای اقتصاد» می گوید: با توجه به توان خرید مشتریان و وضعیت اقتصادی که بر کشور حاکم است، خودروسازان باید برنامه های خود را شکل دهند. از آنجا که بحث تولید خودروهای جدید یکی از خواسته های مشتریان است این موضوع باید به طور حتم دنبال شود. وی معتقد است که تنوع محصول به انعقاد قرارداد با خودروسازان خارجی بستگی دارد و این موضوع در سال 95 عملیاتی نمی شود بنابراین استراتژی تیراژ تولید براساس مقیاس اقتصادی باید دنبال شود زیرا بدون در نظر گرفتن مقیاس اقتصادی، تولید کارآمد نیست.
**پیگیری هر دو استراتژی
تنوع نداشتن یکی از موضوعاتی بود که در سال جاری گلایه مشتریان از قدیمی و بی کیفیت بودن خودروهای داخلی را موجب شد. براین اساس بسیاری از کارشناسان پیگیری سیاست توسعه محصول را یکی از موضوعات مهم صنعت خودرو کشور در قراردادهای جدید خودرویی دانستند. از آنجا که این موضوع در تغییر و تحولات بازار خودرو از اهمیت بسیاری برخوردار است بنابراین باید برنامه ها به گونه ای پیش برود که خودروسازان بتوانند از این طریق مشتریان بالقوه را به مشتریان بالفعل تبدیل کنند.
اهمیت این استراتژی به حدی است که به گفته کارشناسان در شرایط کنونی بازار ایران، تنوع تعیین کننده میزان تیراژ خواهد بود؛ بنابراین چون خودروسازان داخلی نمی توانند در سال 95 تنوع محصولات خود را افزایش دهند و تولید خودروهای جدید در سال 96 اجرایی خواهد شد، بنابراین استراتژی تیراژ تولید نیز محقق نخواهد شد، زیرا تقاضای موجود در بازار خودرو به دنبال نیازهای جدید خود است که این نیازها در خودروهای قدیمی دیده نمی شود. بنابراین خودروسازان چاره ای جز این ندارند که هر دو این سیاست ها را با هم دنبال کنند.
در این زمینه، حسن کریمی سنجری، کارشناس صنعت خودرو در گفت وگو با «دنیای اقتصاد» می گوید: تنوع محصول اهمیت بسیاری در جذب تقاضا دارد. از آنجا که تنوع محصول یکی از نیازهای بازار کنونی است بنابراین بدون این موضوع خودروسازان نمی توانند به آینده توسعه صنعت خودرو امیدوار باشند. وی با اشاره به اینکه تیراژ تولید نیز توسط بازار تعیین می شود، می گوید: از آنجا که تنوع و تیراژ را بازار تعیین می کند بنابراین خودروساز باید با پیگیری هر دو سیاست بتواند تقاضا در بازار داخل و مقاصد صادراتی را تحریک کند زیرا غیر از این راهی وجود ندارد.
**اولویت سودآوری از طریق بازارسازی
در این میان اما برخی از کارشناسان نظر دیگری دارند. به اعتقاد آنها هیچ یک از دو موضوع مطرح شده اولویت ندارند زیرا در شرایط کنونی که صنعت خودرو در آن قرار دارد، موضوع مهم «سودآور» بودن است، بنابراین بنگاه های اقتصادی باید از همه ابزارها استفاده کنند تا بتوانند به سودآوری برسند. در این میان گزینه های بسیاری وجود دارد از جمله ایجاد رضایتمندی کیفی، تنوع محصول، خدمات پس از فروش و.... که به سودآوری شرکت های خودروساز کمک جدی می کند؛ در صورتی که این مهم محقق نشود استراتژی های دیگر صنعت خودرو از جمله تنوع محصول و افزایش تیراژ تولید نیز صورت نمی گیرد.
در این میان اما موضوع مهم آن است که خودروسازان توانایی افزایش تنوع محصولات خود را به تنهایی ندارند و در این زمینه نیازمند تولید مشترک با خودروسازان خارجی هستند بنابراین تا زمانی که قراردادهای خارجی منعقد و اجرایی نشود، این گزینه از میان استراتژی های صنعت خودرو در سال آینده حذف خواهد شد. در همین زمینه، فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو در گفت وگو با «دنیای اقتصاد» با بیان اینکه هیچ یک از این دو استراتژی نمی تواند به صنعت خودروی کشور کمک کند و می گوید: اولویت خودروسازان باید «سودآوری» باشد که یکی از موضوعات اساسی هر بنگاه اقتصادی است.
وی با اشاره به اینکه افزایش عرضه نیازمند بازارسازی است، عنوان می کند: چون قراردادهای خودروسازان به زودی عملیاتی نمی شود و شرایط بازار و تقاضا در سال 95 نیز همانند 94 خواهد بود بنابراین خودروسازان باید در سال جدید به توسعه بازار خود بپردازند تا بتوانند سهم بیشتری کسب کنند، در غیر این صورت صنعت خودرو با مشکلات متعددی مواجه خواهد شد.
*منبع: روزنامه دنیای اقتصاد
نظر شما
