جذب 68 تن گرد و غبار در هر هکتار جنگل

یک عضو هیأت علمی پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی یکی از مزایای زیست‌محیطی جنگل را جذب آلودگی و گردوغبار موجود در هوا دانست و تصریح کرد: هر هکتار جنگل می‌تواند 68 تن گرد و غبار که توسط باد حامل ذرات حمل می‌شود را، جذب و رسوب کند.

مریم حقیقی خمامی در گفت‌وگو با (ایسنا)، منطقه گیلان، با بیان اینکه جنگل از جمله منابع ارزشمندی است که صرف نظر از جنبه اقتصادی آن از لحاظ اکولوژیکی و زیست‌محیطی نیز نقش حساسی در کشور دارد، اظهار کرد: جنگل‌ها به عنوان اکوسیستمی پویا جایگاه مهمی در تامین رفاه، آسایش و سعادتمندی جوامع بشری دارند.

وی کیفیت و کمیت پوشش گیاهی را شاخص توسعه‌یافتگی و تعادل آب و هوا دانست و افزود: این منابع از آن جهت بیشتر اهمیت دارند که برخلاف سایر منابع که غیرقابل تجدیدند، چنانچه به روش اصولی و علمی و با رعایت همه جوانب بهره‌برداری شوند، همیشه در اختیار انسان و برطرف‌کننده نیازهای او خواهند بود.

عضو هیأت علمی پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی با بیان اینکه وجود ارزش‌های متعدد و متنوع اقتصادی و زیست محیطی در پیکره این منابع ارزشمند الهی، تکیه‌گاه مطمئن و استواری برای تداوم و ارتقای زیست جانوران به ویژه انسان و متضمن شکوفایی حیات جوامع بشری و توسعه پایدار است، تصریح کرد: متاسفانه همه ساله سطوح بسیار زیادی از جنگل‌های دنیا بر اثر عوامل متعدد از جمله بهره‌برداری غیر اصولی و مفرط منهدم می‌شود. در میان علل و عوامل امحاء و نابودی جنگل‌ها، ناآگاهی از خواص و ارزش‌های زیست‌محیطی این منابع نیز به سهم خود تاثیرات زیان‌باری داشته و دارد.

وی به کارکردهای بی‌نظیر اراضی جنگلی اشاره کرد و گفت: از جمله این کارکردها می‌توان به ریشه دواندن گیاهان، درختان و فعالیت میکروارگانیسم‌های موجود اشاره کرد که قادر به ذخیره‌سازی 500 تا 2 هزار مترمکعب آب در هکتار می‌باشد.

حقیقی با بیان اینکه پوشش گیاهی نقش انکارناپذیری در جلوگیری از فرسایش خاک و جاری شدن سیلاب و کاهش اثرات مخرب آن دارد، خاطرنشان کرد: پوشش گیاهی درختان به دلیل حفاظت از خاک، قدرت نگهداری و جذب نزولات و کاهش سرعت سقوط برف و باران بر زمین را سبب می‌شود.

عضو هیأت علمی پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی، توان نفوذپذیری خاک جنگل را 40 برابر بیشتر از خاک غیر جنگل دانست و عنوان کرد: پوشش گیاهی به ویژه درختان در کاهش آلودگی هوای ناشی از سوخت واحدهای صنعتی، خودروها و مناطق مسکونی تاثیر بسزایی دارند.

وی ادامه داد: مصرف بیش از حد سوخت‌های فسیلی باعث افزایش تولید دی‌اکسیدکربن و افزایش 31 درصدی غلظت این گاز در اتمسفر از سال 1750 تاکنون، شده و پیش‌بینی می‌شود در 100 سال آینده افزایش چشمگیری داشته باشد که منجر به افزایش دمای کره زمین و به دنبال آن اختلال در محیط زیست انسانی خواهد شد. جنگل‌ها از مصرف‌کنندگان عمده دی‌اکسیدکربن هستند؛ به‌طوری‌که درختان موجود در روی زمین در فصل‌های رویشی روزانه 3.1 تن مونواکسیدکربن و 4 تن دی‌اکسیدکربن را از اتمسفر جذب می کنند لذا کاهش سطح جنگل منجر به افزایش تولید دی‌اکسیدکربن در جو خواهد شد.

حقیقی با اشاره به گزارش‌های بانک جهانی، یادآور شد: جنگل‌زدایی به تنهایی عامل تولید 20 درصد مجموع گازهای گلخانه‌ای دنیاست که این گازها موجب افزایش گرمایش جهانی می‌شوند؛ ضمن اینکه جنگل منبع اصلی تامین اکسیژن کره زمین می‌باشد، به‌طوری که هر هکتار جنگل به طور متوسط توانایی تولید اکسیژن 10 نفر را دارد.

عضو هیأت علمی پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی یکی دیگر از اثرات زیست محیطی جنگل را جذب آلودگی و گردوغبار موجود در هوا دانست و تصریح کرد: هر هکتار جنگل می‌تواند 68 تن گردوغبار که توسط باد حامل ذرات حمل می‌شود را جذب و رسوب کند.

وی با بیان اینکه جنگل‌ها می‌توانند علاوه بر گردوغبار مقدار زیادی از باکتری و میکروب‌های معلق را حذف کنند، ادامه داد: مقدار باکتری‌های موجود در جنگل به مراتب کمتر از مناطق غیرجنگلی است و حتی بعضی از درختان مثل گردو، کاج، افرا، زبان گنجشک، داغداغان و... موادی از خود پخش می‌کنند که باعث از بین رفتن بسیاری از باکتری‌ها، قارچ‌ها و حشرات می‌شود. درختان همچنین از طریق تنفس، سرب موجود در هوا را که از منابع اصلی آلودگی هواست جذب و حذف می‌کنند.

حقیقی جنگل را پناهگاه و مامن حیات وحش دانست و اضافه کرد: جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید به خاک و کاهش رطوبت آن، جلوگیری از بروز سیل و طغیان رودخانه‌ها، جلوگیری از فرسایش خاک، زیباسازی محیط و ایجاد جاذبه بصری، کاهش اثرات ویرانگر طوفان‌ها و بادهای شدید، افزایش عمر مفید مخازن آبی و سدها از طریق کاهش رسوب و نقش مهم در تفریح و گردشگری و تمدد اعصاب انسان از دیگر اثرات سودمند زیست‌محیطی جنگل‌هاست.

عضو هیأت علمی پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی با اشاره به منابع طبیعی موجود در گیلان، تصریح کرد: در استان گیلان منابع طبیعی شامل اراضی ملی، جنگل‌ها، مراتع، اراضی ساحلی، اراضی مستحدثه و اراضی موات می‌باشد که مساحت آنها به ترتیب 808 هزار و 112 هکتار، 564 هزار و 712 هکتار، 267 هزار و 311 هکتار، 4 هزار و 589 هکتار، یک‌هزار و 645 هکتار و 97 هزار و 864 هکتار می‌باشد.

وی وسعت جنگل‌های شمال کشور را که به جنگل‌های ناحیه رویشی هیرکانی شهرت دارد، یک میلیون و 540 هزار و 550 هکتار دانست و گفت: این جنگل‌ها در نیمرخ شمالی البرز از آستارا در غرب تا گلی‌داغی در شرق به طول تقریبی 800 کیلومتر و عرض20 تا 70 کیلومتر را پوشش می‌دهد.

حقیقی با بیان اینکه 78 درصد جنگل‌های شمال جزو جنگل‌های تولیدی 12 درصد حفاظتی است، خاطرنشان کرد: استان گیلان با وسعت یک میلیون و 471 هزار و 100 هکتار در مجموع شامل 52 حوضه آبخیز کوچک و بزرگ است که از این سطح، 565 هزار هکتار پوشیده از جنگل است. این جنگل‌ها به لحظ موجودی سرپا غنی‌تر از جنگل‌های دو استان دیگر شمالی هستند.

عضو هیأت علمی پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی با اشاره به رطوبت بالای اقلیم گیلان و وجود راشستان‌های انبوه، خاطرنشان کرد: امروزه طرح‌های جنگلداری به عنوان برنامه مدیریتی جنگل‌ها در سطح 144 هزار هکتار توسط مجریان طرح در حال انجام است.

وی مساحت مراتع استان را حدود 267 هزار و 311 هکتار دانست که دارای غنای گونه‌ای فراوانی است و تاکید کرد: مراتع نقش مهمی را در دامداری استان ایفا می‌کنند. مراتع ییلاقی استان عمدتا از ارتفاع 1500 متر از سطح دریا شروع و به بالاترین ارتفاع در حدود 3100 متر ختم می‌شوند. مراتع قشلاقی نیز عموما در حوزه شهرستان‌های رودبار، منجیل و لوشان در طبقات ارتفاعی 900 تا هزار و 300 متر واقع شده‌اند.