روزنامه خراسان در صفحه گزارش فعالیت های مؤسسه های کاریابی، دغدغه ها و گلایه های کارجویان را مورد بررسی قرار داد.
بیکاری این روزها برای بسیاری از جوانان به دغدغه ای بزرگ تبدیل شده است، دغدغه ای که خیلی از آنان را به سوی مؤسسات کاریابی سوق می دهد، موسساتی که مدعی هستند می توانند برای آن ها در مدتی کوتاهی کار پیدا کنند.
طبقه دوم یک مجتمع آپارتمانی در غرب تهران؛ از بیرون ساختمان تابلویی مبنی بر وجود موسسه کاریابی دیده نمی شود. اما بیرون از واحد یک تابلوی کوچک تو را به سمت موسسه کاریابی .... هدایت می کند. آپارتمانی کوچک با دو اتاق. دو سه نفر در داخل ساختمان در حال پر کردن فرم مشخصات هستند. به محض ورود، منشی خوشامد می گوید و دعوت به نشستن می کند.از میزان تحصیلات و شغل مورد تقاضا و سابقه کار می پرسد.
جواب هایم را که می شنود برگه ای به من می دهد تا آن را پر کنم. قبل از آن اما باید پاسخ سوالاتم را بشنوم ! از نحوه عملکرد موسسه می پرسم و این که چقدر احتمال دارد از این طریق موفق به یافتن کار شوم؟ منشی می گوید: ابتدا باید 10 هزار تومان هزینه ثبت نام بپردازی. پس از آن به محض آن که شغل مناسبی به شما پیشنهاد شد و مشغول به کار شدی باید مبلغ 450 هزار تومان به موسسه پرداخت کنی. البته اگر همان ابتدا توانایی پرداخت نداشته باشی می توانی این مبلغ را به تدریج و به صورت قسطی بدهی. می پرسم معمولا چقدر باید منتظر پیدا کردن یک شغل خوب بمانم؟ می گوید: ما تلاشمان را می کنیم و معمولا طی یک ماه شما به نتیجه دلخواه می رسید.
باز هم می پرسم: اگر پس از پرداخت پول، کارفرما من را اخراج کند چه می شود؟ پاسخ می دهد: وظیفه ما پیدا کردن شغل برای شماست، از آن به بعد شما باید تلاش کنید تا کارفرما با رغبت با شما همکاری کند. باز هم می پرسم: یعنی شما مسئولیتی در قبال بیکار شدن احتمالی من ندارید؟ جواب منشی به این سوالم منفی است.
** 2میلیون تومان سفته پس از پیدا کردن شغل
باز هم در غرب تهران به موسسه کاریابی دیگری مراجعه می کنم. مجموعه ای به مراتب شیک تر و بزرگ تر از موسسه قبلی و البته با استقبالی گرم تر همراه با پذیرایی. توضیحات منشی هم متفاوت از موسسه کاریابی قبلی است. گویا روش کار این موسسه کاملا متفاوت است. می گوید: همین الان 13 هزار تومان هزینه ثبت نام از شما می گیریم.
بعد از پیدا کردن شغل متناسب و پس از معرفی کار، از شما مبلغ دو میلیون تومان سفته می گیریم و بعد از آن که مشغول به کار شدید باید نصف حقوق ماهانه خود را به موسسه بدهید و سفته را بگیرید. می پرسم اگر پول را پرداخت کردم ولی کارفرما عذرم را خواست و از کار بیکار شدم چه می شود؟
منشی می گوید: شما بعد از 10 روز که از کارتان گذشت تسویه حساب می کنید ضمن آن که بستگی دارد کارفرما شما را به چه دلیلی اخراج کند. اگر دلیل او از نظر ما موجه نباشد شما پولتان را پس می گیرید و ما دوباره برای استخدام شما در مجموعه ای دیگر تلاش می کنیم.
باز هم می پرسم آیا در قبال هزینه ثبت نامی که دریافت می کنید قطعا شغلی هم به من معرفی می کنید؟ پاسخ می دهد: ما تلاشمان را می کنیم اما ممکن است طی یک هفته شغل مناسبی برای شما پیدا شود و ممکن است که اصلا چنین اتفاقی نیفتد.
**گلایه کارجویان
به سراغ کسانی می رویم که به موسسات کاریابی مراجعه کرده اند. امیر که چند ماه پیش از این طریق به یک شرکت فعال در امور حمل و نقل معرفی شده است می گوید: در ابتدای امسال به یکی از موسسه های کاریابی مراجعه کردم و با پرداخت مبلغ 15 هزار تومان برای یافتن شغلی مناسب ثبت نام کردم. یک ماه گذشت و از کار خبری نشد.
طی این مدت چندین بار پیگیر پیدا کردن شغل بودم. وقتی مجدد با موسسه تماس گرفتم گفتند پس از گذشت یک ماه باید دوباره ثبت نام کنم و هزینه ثبت نام را مجدد بپردازم. باز هم ثبت نام کردم و بعد از مدتی شغلی در شرکتی با حقوق 800 هزار تومان بدون بیمه به من پیشنهاد شد.
شروع به کار کردم و پس از 10روز مبلغ 400 هزار تومان به موسسه پرداخت کردم.
اما شرکت مورد نظر بعد از آن تا چهار ماه هیچ حقوقی به من پرداخت نکرد و من هم همکاری با آن ها را ادامه ندادم. وقتی هم موضوع را به موسسه کاریابی اطلاع دادم اظهار کردند که موضوع به آن ها ارتباطی ندارد و باید از طریق دیگر به دنبال حقم باشم.
«نادیا» اما برای اشتغال در یکی از کشورهای اروپایی به یکی از دفاتر کاریابی مراجعه کرده است. او می گوید: بیش از یک سال است که این موسسه مدارک و مبلغ پنج میلیون تومان پول از من دریافت کرده و امید داده به سرعت می تواند شغل مناسبی برایم پیدا کند ولی هنوز هیچ خبری نشده است. این کارجو ادامه می دهد: منشی موسسه اعلام کرده است که برای ادامه کار باز هم باید مبالغ بیشتری به آن ها پرداخت کنم.
**فعالیت بیش از 800 دفتر کاریابی در حوزه داخلی
این اظهارات در حالی است که به گفته رئیس انجمن کاریابی های بین المللی ایران بیش از 1000 کاریابی غیرمجاز در ایران فعالیت دارند و البته بر اساس اظهار مدیرکل هدایت نیروی کار و کاریابی های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی چنان چه گزارشی از موسسه کاریابی در حال فعالیت اعلام شود مورد بررسی قرار می گیرد و در صورت غیرمجاز بودن درباره آن اقدام قانونی صورت می گیرد.
محمد اکبرنیا در گفت وگو با خراسان با بیان این که بر اساس آیین نامه کاریابی ها تمام افراد حقیقی و حقوقی که دارای شرایط ایجاد کاریابی هستند می توانند درخواست مجوز کاریابی در حوزه داخلی و بین المللی کنند، می گوید: ارائه مجوز به این موسسات کاریابی در حوزه داخلی به ادارات کل تعاون، کار و رفاه و همچنین امور اجتماعی استان ها تفویض اختیار شده است که آن ها این مجوزها را بر اساس شرایط موجود به افرادی که متقاضی هستند می دهند.
مدیرکل هدایت نیروی کار و کاریابی های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ادامه می دهد: هم اکنون در داخل کشور بیش از 800 دفتر کاریابی در حوزه داخلی فعالیت دارند که با توجه به محدودیت های موجود براساس میزان جمعیت فعال هر استان و شهرستان به ازای هر 25 تا 30 هزار جمعیت فعال یک کاریابی می تواند فعالیت داشته باشد.
اکبرنیا با بیان این که در آیین نامه کاریابی ها شاخص هایی پیش بینی شده است که بر اساس آن کاریابی ها را در قالب حقیقی و حقوقی انتخاب و به آن ها مجوز می دهند می افزاید: در حوزه بین الملل نیز 80 کاریابی در سطح کشور فعال هستند که البته بیشتر تمرکز آن ها در شهرهای بزرگ همچون تهران، اصفهان، فارس و تبریز است و در حوزه اعزام نیروی کار به خارج از کشور فعالیت می کنند.
مدیرکل هدایت نیروی کار و کاریابی های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی همچنین در مورد میزان پوشش بیکاران توسط موسسات کاریابی اظهار می کند: بر اساس آمار موجود در سامانه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی هم اکنون کاریابی ها 25 درصد از بازار کار را پوشش می دهند. که البته بخشی از بازار کار غیررسمی است و ممکن است آماری از آن وجود نداشته باشد.
بخش دیگر هم در بخش دولتی است که به کار گماردن آن ها از طریق دفاتر کاریابی صورت نمی گیرد و بخشی دیگر هم از طریق خوداشتغالی و تعاونی انجام می شود که ممکن است فهرست نام این افراد هم در آمار دفاتر کاریابی وزارت کار ثبت نشده باشد.
وی با بیان این که در سامانه وزارت کار تمام کسانی که از طریق کاریابی ها ثبت نام و مشغول به کار شده اند بر اساس کد ملی شان ثبت شده اند می افزاید: بر اساس آمار ثبت شده طی 11 ماه سال 94 در این سامانه، 512 هزار و 785 نفر جوینده کار برای کار به کاریابی ها مراجعه و ثبت نام کرده اند که از این تعداد، 156 هزار و 624 نفر، توسط کاریابی ها مشغول به کار شده اند.
وی اضافه می کند: در تلاش هستیم با توسعه سیستم نرم افزاری، کسانی که ممکن است پس از مدتی بیکار شوند را محاسبه کنیم. علاوه بر این نتایج بررسی های انجام شده نشان می دهد که 78 درصد افرادی که از طریق کاریابی ها مشغول به کار شده اند در سازمان تامین اجتماعی سابقه پرداخت بیمه دارند که این موضوع نشان از ادامه دار بودن اشتغال آن ها بوده است.
اکبرنیا با تاکید بر این که بر اساس قانون هر فرد حقیقی وحقوقی که می خواهد در حوزه کاریابی فعالیت کند باید از وزارت تعاون ،کار و رفاه اجتماعی مجوز داشته باشد خاطرنشان می کند: هر کسی بدون مجوز این وزارت خانه فعالیتی دراین زمینه انجام دهد بر خلاف قانون عمل کرده است و به محض شناسایی به صورت قانونی با وی برخورد و برای پلمب محل مورد نظر اقدام و به دادگاه معرفی می شود که در قانون برای چنین افرادی جرایمی نیز پیش بینی شده است.
از مدیرکل هدایت نیروی کار و کاریابی های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره وجوهی که موسسات مجاز کاریابی می توانند از مراجعان دریافت کنند می پرسیم که پاسخ می دهد: هیئت مرکزی هر سال در این خصوص جلسه ای برگزار می کند و در مورد مبلغی که باید توسط موسسات دریافت شود تصمیم گیری می کند. کارجوها باید در سیستم الکترونیکی ثبت نام شوند و بر اساس معیارهایی مانند تحصیلات، سن، تخصص و فرصت های شغلی که از طرف کارفرمایان اعلام می شود به آن ها مشاوره داده شود. براساس تصمیم هیئت مرکزی برای سال 94، کاریابی ها می توانند در دو قسمت ثبت نام و مشاوره از کارجو ها مبالغی را دریافت کنند که این رقم برای ثبت نام و مشاوره شغلی مبلغ 13 هزار تومان تعیین و ابلاغ شده است.
پس از مشاوره و معرفی به کار نیز موسسات کاریابی به ازای حداقل قرارداد یک ساله می توانند 50 درصد حداقل حقوق را بهعنوان حق الزحمه دریافت کنند. وی خاطرنشان می کند: میزان و زمان قرارداد به کارفرما بستگی دارد که وجه دریافتی نیز باید مطابق با مدت زمان قرارداد دریافت شود به عبارتی اگر قرارداد با کارفرما سه ماهه باشد کاریابی باید به استناد سه ماه مذکور، یعنی سه دوازدهم حق الزحمه را دریافت کند.
وی می افزاید: چنان چه بعد از سه ماه کارفرما قرارداد خود را با کارجو تمدید نکرد، کاریابی ها موظف هستند با توجه به این که قبلا ثبت نام انجام داده اند بابت ثبت نام و مشاوره مبلغی دریافت نکنند بلکه به ازای ماه هایی که کارجو دوباره اشتغال پیدا می کند از او مبلغ تعیین شده را دریافت کنند.
وی در مورد مواردی که کارفرما از پرداخت حقوق کارگر خود خودداری می کند نیز اظهار کرد: در چنین مواردی افراد می توانند بر اساس قانون به ادارات کار مراجعه کنند و شکایت خود را به بخش دادخواست های مربوط به حوزه روابط کار ارائه کنند.
**مراقب سوء استفاده ها باشید
محمد اکبرنیا می افزاید:نکته مهمی که درباره موسسات کاریابی دارای اهمیت است تاکید بر این نکته است که همه کارجویانی که به دنبال کار هستند باید قبل از آن که جذب یک اطلاعیه و آگهی شوند به سایت وزارت تعاون و کار مراجعه کنند و نسبت به مجاز بودن موسسه مذکور اطمینان حاصل کنند.
چرا که در برخی موارد دیده شده مراکزی با عنوان مراکز کاریابی و ایجاد اشتغال آگهی داده اند و مبالغی غیرواقعی از افراد دریافت کرده اند. این موسسات حتی افرادی را جذب و آن ها را اغفال کرده و یا از آن ها کلاهبرداری کرده اند و پس از آن به سرعت مکان خود را تخلیه کرده اند.
لذا به همه کارجویانی که به دنبال کار هستند تاکید می کنیم قبل از این که جویای کار شوند به سایت وزارت کار مراجعه و از مجاز بودن موسسه کاریابی اطمینان حاصل کنند. اگرچه در صورت گزارش یا مشاهده فعالیت دفاتر غیر مجاز کاریابی به صورت قانونی با آن ها برخورد و نسبت به پلمب محل مورد نظر اقدام می شود.
ضمن آن که طبق قانون برای افراد خاطی جرایمی پیش بینی شده است و این مراکز به دادگاه معرفی می شوند.
مدیرکل هدایت نیروی کار و کاریابی های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی همچنین با بیان این که در صورت غیرمجاز بودن مراکز کاریابی در مورد آن ها اقدام قانونی صورت می گیرد تاکید می کند: کارجویان باید قبل از مراجعه به مراکز کاریابی از مجاز بودن آن ها اطمینان حاصل کنند ضمن آن که این امکان فراهم شده است تا مردم با استفاده از سایت های جست وجوگر و سایت وزارت کار نسبت به مجاز بودن مراکز استعلام لازم را انجام دهند.
کارجویان می توانند در قسمت راست سایت وزارت کار به قسمت کاریابی مراجعه کنند و با ورود به قسمت دفتر هدایت کار و کاریابی ها لیست تمام کاریابی های داخلی و خارجی که مجوز دارند را همراه با آدرس و شماره تلفن آن ها مشاهده کنند. علاوه بر این در استان ها نیز این امکان از طریق سایت اداره کل استان فراهم شده است.
**نحوه نظارت برمؤسسات کاریابی
اکبرنیا درباره نحوه نظارت بر مراکز و موسسات کاریابی نیز توضیح می دهد: نظارت ها به دو صورت ادواری و موردی صورت می گیرد. بر این اساس ادارات کل در هر سال به صورت ادواری از دفاتر کاریابی در هر استان بازرسی به عمل می آورند تا عملکرد آن ها مطابق با ضوابط و بخش نامه ها باشد که این بازرسی ها به صورت مستمر انجام می شود. علاوه بر این درصورتی که شکایت موردی هم به ما اعلام شود مورد بررسی قرار می گیرد.
وی می افزاید: مردم می توانند شکایات خود را به تمام ادارات کل کار در استان ها اعلام کنند و چنان چه موردی در شهرستان های استان وجود داشته باشد به ادارات تعاون کار و رفاه اجتماعی مراجعه و شکایت خود را اعلام کنند.
وی همچنین درباره نظارت بر فعالیت کاریابی هایی که از طریق فضای مجازی تبلیغات انجام می دهند نیز اظهار می کند: به دنبال پیشرفت فضای مجازی و سیستم الکترونیک، وزارت تعاون و کار دستورالعملی صادر کرده است مبنی بر این که تمام کاریابی ها می توانند کاریابی الکترونیکی هم راه اندازی کنند و در فضای مجازی فعالیت داشته باشند.
از این رو هم اکنون همه کاریابی هایی که مجوز دارند و فهرست آن ها در وزارت خانه موجود است می توانند مجوز فعالیت الکترونیکی هم دریافت کنند. اگر چه در این حیطه نیز با دفاتری که به صورت غیرقانونی فعالیت دارند برخورد می شود. رئیس انجمن کاریابی های بین المللی ایران درگفت وگو با خبرگزاری صداوسیما، تعداد مراکز کاریابی غیرمجاز را در کشور 1000 مرکز اعلام کرد.کرباسی تعداد مراکز مشاوره شغلی و کاریابی خارجی مجاز در کشور را 79 مرکز برشمرد و افزود: کاریابی های غیرمجاز به بهانه های مختلف از جمله صدور گذرنامه کار کسب درآمد می کنند.
*منبع: روزنامه خراسان
نظر شما
