بانکداری ایرانی – دولت برای خروج از رکود از بازار مسکن دست به اقدامات زیادی زد . وام مسکن از طریق اوراق را افزایش داد ، وام 100میلیونی را در دستور کار خود قرارداد و دستآخر اینکه وام مسکن 80میلیونی سپردهگذاری زودتر از موعد مقرر به بازار مسکن راه یافت .
این اقدامات به این دلیل انجامشده است که بازار مسکن از کاهش معاملات رنج میبرد و فعال کردن آن بهسادگی صورت نمیگیرد زیرا در همه اقتصادهای بزرگ و کوچک دنیا ، بیشترین نقدینگی در بخش مسکن تجمیع شده و به حرکت درآوردن این بازار نیاز به اقدامات بزرگ دارد.
به همین منظور ، دولت با تسهیلات درصدد باز کردن فضای جدید برای مسکن است اما تاکنون به توفیق زیادی دست نیافت، زیرا فشار وارده از رکود درگذشته بر بازار مسکن ، چنان بالاست که در حال حاضر این برنامههای دولت نمیتواند غول مسکن را از خوابسنگین بیدار کند بر اساس انتشار نماگرهای اقتصادی دولت ، بخش مسکن با رشد منفی روبرو شده است و شاخصهای ساختمان نیز که در نماگرهای اقتصادی ششماهه 94 منتشرشده بیانگر رشد منفی نسبت به دوره قبل است.
تعداد پروانههای ساختمانی صادرشده در مناطق شهری تهران، شهرهای بزرگ،سایر مناطق شهری و کل مناطق شهری در سهماهه دوم امسال به ترتیب 2.3 هزار فقره با رشد منفی 0.5 درصد، 7.5 هزار فقره با رشد منفی 7.6 درصد، 15.4 هزار فقره با رشد 14.1 درصد و درنهایت 25.1 هزار فقره با رشد منفی 11.2 درصد اعلامشده است.همچنین برآورد سطح زیربنای طبقات ساختمان بر اساس پروانههای صادرشده در کل مناطق شهری 16.4 میلیون مترمربع با رشد منفی 15 درصد اعلامشده است.ضمن آنکه در بخش شاخصهای ساختمانی رشد شاخص بهای خدمات ساختمانی 13.3 درصد و معادل 245.1 درصد و رشد شاخص بهای تولیدکننده مصالح ساختمانی منفی 5.6 درصد و معادل 186.5 بوده است.
اما یکی از عواملی که سبب عدم توجه بازار به تسهیلات مسکن شده است نحوه محاسبه اصلوفرع وام و بازگشت مبلغ نهایی وام از سوی متقاضیان وام مسکن است. بهعنوان نمونه ، اوراق تسهیلات وام مسکن در سالهای گذشته در فرابورس راهاندازی شد
برای کسانی که قسط استفاده از وام 70میلیونی دارند بایستی 140ورقه به مبلغ تقریبی 88هزار تومان خریداری نموده و به بانک مسکن ارائه شود در واقعه برای دریافت وام 70میلیون تومانی ( 60میلیون وام مسکن بهاضافه 10میلیون وام جعاله تعمیرات) باید حدود 12میلیون تومان تنها برای خرید اوراق پرداخت نمایند. از طرف دیگر نرخ سود این تسهیلات 18.5درصد در اقساط 120ماهه است که با احتساب نرخ سود و خرید اوراق ، بازگشت اصلوفرع وام با رقم تقریبی 160میلیون تومانی خواهد بود بنابراین از سوی خریداران مسکن این وام با ابهامات زیادی روبرو شده که استقبال از آن را با مشکلاتی روبرو کرده است .
و برای رفع این مشکلات ، بانک مسکن ، نخستین تسهیلات حساب صندوق پسانداز مسکن یکم را به مشتریان خودپرداخت کرده است.طرح صندوق پسانداز یکم که بعد از فراز و نشیب بسیار در سال گذشته ، نهایتاً در اوایل سال جاری در شورای پول و اعتبار در قالب طرحی سهبخشی به تصویب رسید و از خردادماه به اجرا درآمد. وامهایی که در چند ماه گذشته از اجرایی شدن آن دستخوش تغییرات شده و حتی زمان ارائه آن به مشتریان نیز تعدیل شد.این در حالی است که تسهیلات صندوق پسانداز مسکن در شهر تهران تا سقف 80 میلیون، شهرهای بالای 200 هزار نفر جمعیت تا 60 میلیون و در سایر مناطق شهری تا 40 میلیون تومان تعیین و فقط به خانه اولیها و افراد متال اختصاص داشت. (کسانی که از تسهیلات بانک مسکن و سایر بانکها جهت خرید واحد مسکونی یا سهمالشراکه و همچنین از امکانات دولتی مانند زمین، تسهیلات یارانهای یا تسهیلات مسکن مهر نیز استفادهای نکرده باشند.)
بر اساس این گزارش سپردهگذاری در صندوق پسانداز مسکن با شرایط خاص انجام میشد بهگونهای که مدت سپردهگذاری در این حساب حداقل یکساله و در دو دوره ششماهه بود. بر این اساس هیچگونه از تسهیلات حساب پسانداز مسکن با سپردهگذاری کمتر از یک سال قابل پرداخت نبود.در حالی وامهای صندوق پسانداز مسکن یکم به مرحله اجرا رسید که هنوز بانکهای تجاری پرداخت تسهیلات 60 میلیون تومانی را که همزمان با طرح صندوق پسانداز یکم به تصویب رسیده بود را آغاز نکرده و نبود منابع را عامل عدم ورود به ارائه این تسهیلات عنوان میکنند.