موزهی فرش ایران که پس از 38 سال ساماندهی شده و در این پروژهاش موکتهای کف تالارها تعویض، سقفها شستوشو و مخازن موزه ساماندهی شدهاند، اما رئیس جدید موزه که کمتر از 15 روز است کارش را آغاز کرده، پس از بررسی اجمالی از وضعیت تنها موزه تخصصی فرش در دنیا، به نظر از وضعیت کنونی آن تا امروز گلایه دارد.
«سید عبدالمجید شریفزاده»، رئیس موزه فرش ایران که شب پنجشنبه (8 بهمن) در مراسم «افتتاح موزه فرش بعد از انجام طرح بهسازی و بازسازی بخشهایی از موزه» سخن میگفت، مهمترین فعالیتهای یک موزه را معرفی، آموزش و پژوهش دانست و افزود: هرچند باید موزهی فرش در سطح ملی و بینالمللی ارتقا پیدا کرده باشد، اما متاسفانه هنوز پس از سالها در ابتدای معرفی «موزهی ملی فرش ایران» هستیم.
او تاکید کرد: موزهی ملی فرش ایران نه بروشور دارد، نه کاتالوگ، نه کتاب، حتی امکانی برای نمایش فیلم و سایتی برای معرفی خود ندارد. غمانگیزتر از آن بسیاری نمیدانند «موزه ملی فرش ایران» کجاست و حتی اگر بخواهیم آدرس «موزهی ملی فرش ایران» را بدهیم، باید بگوئیم «فاطمی، روبهروی تعاونی سپه»! این موزه نه سردر دارد و نه چیزی. آن پشت درختها پنهان شده و ما خفتهایم.
وی با اشاره به مطرح شدن صحبتهایی مبنی بر اینکه موزهی ملی فرش «انبار فرش» است، اظهار کرد: هرچند این کلمات تاسفبرانگیزند، اما واقعیت همین است و هنوز این موزه جایگاه خود را نفهمیده است.
او از مهمترین وظایف یک موزه را برگزاری کلاسهای تخصصی، فعالیتها و بحثهای نگهداری علمی از آثار دانست و افزود: نمایش مناسب آثار، حفاظت، مرمت و برپایی کنفرانسهای بینالمللی جزو وظایف ماست، اما هیچکدام از آنها در شرایط کنونی شدنی نیستند.
شریفزاده نخستین نکتهای که موزه ملی فرش ایران با آن روبهرو است را فاقد اعتبار بودن این موزه دانست و گفت: این مشکل بسیاری از موزههای دنیاست، در واقع یکی از مهمترین دغدغههای سازمان بینالمللی اداره کردن موزههاست که هنوز در بسیاری از موزهها به راهکار مناسبی در این زمینه نرسیدهاند.
رئیس موزه ملی فرش ایران با ابراز امیدواری از انجام همهی این اقدامات در موزهی ملی فرش ایران، گفت: خوشبختانه بنابر مصوبه امضا شده، مهمترین فعالیت و قدم برای اداره کل موزهها و به خصوص موزه ملی فرش ایران انجام شد و احکامی از سوی معاون رئیس جمهور و رییس سازمان میراث فرهنگی برای شکلگیری هیات امنای موزه فرش ایران صورت گرفت.
وی با اشاره به افتتاح این موزه در 22 بهمن 1356 از ساماندهی بخشهایی از این موزه پس از 38 سال خبر داد و افزود: برای نخستینبار است که نوسازیهایی در ابن موزه صورت گرفته که از جمله آن میتوان به تعویض موکتهای آن اشاره کرد، امیدوارم در سال 1396، چهلمین سال افتتاح این موزه را جشن بگیریم.
او همچنین خطاب به مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران، اظهار امیدواری کرد تا وی «موزه ملی فرش ایران» را به عنوان موزه «درجه یک» تلقی کند و بیان کرد: این موزه باید یک موزه ملی باشد، نه محلی و منطقهای؛ چون هیچ موزهای در ایران هنوز چنین جنبه تخصصی به خود نگرفته است، بنابراین تخصصیترین و ملیترین و شناختهشده تری موزه ملی در سطح دنیا میتواند باشد، همانطور که هنوز از بسیاری از نقاط دنیا برای دیدن این هویت ایرانی به این موزه میآیند.
به اعتقاد رئیس موزه ملی فرش ایران، قبل از اینکه ایران را با نفت آن بشناسند با فرش آن شناختهاند .
وی سپس از همه کسانی که به دیدن موزه میآیند خواست تا موزه ملی فرش ایران را در شأن این موزه ببینند و به آن توجه کنند.
شریفزاده همچنین از برگزاری نخستین جلسهی اعضای هیات امنای این موزه پس از پایان جلسهی افتتاحیه در پنجشنبه شب به مدیریت «بهمن نامورمطلق»، معاون صنایعدستی سازمان میراث فرهنگی، «رجبعلی خسروآبادی»، مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران، «محمدرضا کارگر»، مدیرکل اداره موزهها، «عربزاده»، «محمد حقانی»، عضو شورای شهر تهران، شهردار منطقه 6 و چند تن از اساتید برجسته فرش ایران خبر داد.
مراسم بازگشایی موزه فرش ایران
وضعیت کنونی موزه فرش ایران قابل دفاع نیست
رجبعلی خسروآبادی، مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران نیز در سخنانی گفت: من نیز مانند رئیس موزه ملی فرش ایران اعتقاد دارم که این موزه در جایگاه خود نیست، اما دلایل من بیشتر از رییس این موزه است و مهمترین آن، این است که ما بینش درستی در بحث موزه ملی فرش نداریم. موزه اگر ملی است، باید کل ملت ایران درگیر آن بحث باشند.
وی افزود: معتقدم دوستانی که مسوول چنین موزههایی میشوند باید ذهنی باز داشته باشند تا بتوانند از نظریات و قابلیتهای مختلف بهره بگیرند. بنابراین هرجا که این نگاه را در قالب توسعه داشتهایم، چنین وضعیتی نیز اتفاق افتاده؛ اما هرجا که جذبگرا بودهایم، هیچ اتفاقی رخ نداده است. نمیتوانیم بگوییم چون موزه ملی است با نظر فلانکس کارهای آن انجام شود، بلکه اگر بخواهیم یک موزه ملی باشد باید از هرکس که در این حوزه است و توان دارد استفاده کنیم، هرچند این کار مشارکتی بسیار سخت است، بنابراین ما باید این توان را در خود ایجاد کنیم.
مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران گفت: ما همه عناصر را برای معرفی داریم، اما این بحث را قبول دارم حرکت را باید ما داشته باشیم تا خدا برکت را بدهد.
او با تاکید بر این نکته که هیات امنا میتواند این توان یا نگاه را ایجاد کند تا همافزایی را برای پیشبرد کاربرد در موزه فرش داشته باشیم، اظهار کرد: وضعیت موزه ملی فرش ایران قابل دفاع نیست، هرچند امروز موزه فرش ایران در طبقه اول سقف، دیوارهها، پنلها و موکتها و مخزن آن ساماندهی شدهاند و سیستم اطفای حریقاش نیز نصب شده است. با این وجود در این دو سال نشان دادیم که توان کارکردن هیات امنای موزه میتواند 100 برابر وضعیت کنونی باشد.
به اعتقاد مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران این نگاه توسعهای در موزه فرش باید شکل اجرایی بگیرد.
به گزارش ایسنا، در مراسم افتتاحیه، همچنین نمایشگاهی از آثار طراحی امیر یزدان – معمار و طراح فرش – در طبقه دوم موزه ملی فرش ایران از 40 تخته فرش افتتاح شد. طراحی این فرشها توسط وی انجام شده و بافت آنها توسط مردم و زنان سرپرست خانوار صورت گرفته است.
او در طراحی نقشهی فرشهایش روی هر کدام از آنها نامی گذاشته است و معتقد است هر کدام از این فرشها جان دارند و باید اسمی برای خود داشته باشند. بخش اعظمی از طرحهایی که یزدان برای طرحهای خود انتخاب کرده، متعلق به کاشیهایی از بناهای تاریخی است.
این نمایشگاه از هشتم بهمنماه تا یکم دیماه در طبقه دوم موزه ملی فرش ایران پابرجاست.