با اجرای توافق هسته ای میان ایران و قدرتهای جهانی در هفته گذشته، تحریمهای بخشهای بانک، بیمه و کشتیرانی و همچنین محدودیتها برای صادرات نفت لغو شدند. اما ایران برای ازسرگیری همکاری با دنیای بانکداری جهانی باید به سوئیفت متصل شود.
سوئیفت یا جامعه ارتباطات مالی بین بانکی جهانی، خدماتی را برای ارسال اعتبارنامه، پرداخت پول و نقل و انتقال اوراق بهادار در میان 9700 بانک در 209 کشور اداره میکند.
با اینهمه سوئیفت در سال 2012 برای عمل به مقررات تحریمهای اتحادیه اروپا، دسترسی بانکهای ایرانی از جمله بانک مرکزی را به خدماتش قطع کرد و به این ترتیب ایران نخستین کشوری شد که به دلیل تحریمها از دسترسی به سیستم ارتباطات مالی سوئیفت محروم شد. سوئیفت تحت قانون بلژیک قرار دارد و از مقررات مربوطه اتحادیه اروپا که مورد تائید دولت این کشور است، پیروی میکند.
رویترز به نقل از پرویز عقیلی مدیرعامل بانک خاورمیانه نوشت: ما 40 سوئیفت به بانکهای مختلف در سراسر جهان ارسال کرده و درخواست کرده ایم اکنون که تحریمها برداشته شده اند، اسناد مبادله کنیم و درباره تمایل آنها برای برقراری روابط بانکی مربوط پرسش کرده ایم. بعضی از این بانکها پاسخ داده و پرسشهای متعددی برای اسنادی که نیاز دارند، مطرح کرده اند.
مدیرعامل بانک خاورمیانه در این مصاحبه اظهار کرد: از نظر وی اتصال به سوئیفت تا چند هفته آینده اتفاق خواهد افتاد با اینهمه روال اتصال به آهستگی انجام خواهد گرفت.
عقیلی همچنین اظهار کرد: سایر بانکهای ایرانی هم از نظر اتصال به سوئیفت، وضعیت مشابه بانک خاورمیانه را دارند.
یک مقام بلندپایه بانک مرکزی ایران هم به رویترز اظهار کرد: روابط مبادلاتی به زودی احیا خواهد شد.
به گفته این مقام بانکی، این اتفاق در کمتر از یک ماه روی خواهد داد زیرا همه بانکهای ایرانی اعم از دولتی یا خصوصی روالهای اداری لازم را برای پیوستن مجدد به سیستم سوئیفت طی کرده اند.
بر اساس گزارش به رویترز، با اینهمه سوئیفت هنوز درباره وضعیت ارتباطی میان ایران و بانکهای بین المللی در سیستم خود اظهارنظر نکرده است.
عقیلی خاطرنشان کرده است سوئفیت همواره فعال بوده اما مشکل اصلی این بوده که ما به دلیل تحریمها، ارتباط بانکی با بسیاری از بانکهای سراسر جهان نداشتیم و سوئیفت ما بدون پاسخ مانده بود.
بر اساس این گزارش، در حالیکه انتظار میرود بانکهای بین المللی از طریق سوئیفت به همتایان ایرانی خود متصل شوند، ایران به دنبال تشویق موسسات خارجی برای گسترش حضورشان به سیستم مالی این کشور است اما بسیاری از بانکهای خارجی نگران هستند فعالیتشان تحریمهای کنونی آمریکا علیه تهران را نقض کند.
بسیاری از تحریمهای بین المللی علیه برنامه هسته ای ایران لغو شده اند اما بیشتر تحریمهای آمریکا به قوت خود باقی مانده اند. بانکهای غیرآمریکایی ممکن است بدون نگرانی از مجازات آمریکا با ایران همکاری کنند اما بانکهای آمریکایی همکاری مستقیم یا غیرمستقیم نخواهند داشت.
تحریمهای آمریکا تجارت با ایران را برای شهروندان، بانکها و شرکتهای بیمه آمریکایی و همچنین تجارت با ایران به دلار آمریکا که از طریق سیستم مالی آمریکا انجام میشود را ممنوع ساخته است.
بانکهای اروپایی هم که جریمههای گذشته رگولاتورهای آمریکایی بابت نقض تحریمها را هنوز به یاد دارند ممکن است محتاط بمانند اما کومرس بانک اعلام کرده سرگرم بازبینی سیاست خود در خصوص فعالیت در ایران است.
مدیرعامل بانک خاورمیانه با اشاره به احتیاط بانکهای بزرگ برای حضور در ایران، نمیتوان انتظار داشت در ابتدا شاهد حضور کومرس بانک باشیم و در دور اول بانکهای کوچکتر وارد خواهند شد. وی همچنین خاطرنشان کرد دلار مانع بزرگی برای ازسرگیری مبادلات بانکهای ایران نیست و ما میتوانیم به یورو، فرانک سوییس و همه ارزهای غیرآمریکایی مبادله داشته باشیم.