شاخص کل بورس تهران در پایان معاملات امروز، با رشد اندک ۱۷ واحدی مواجه شد. به این ترتیب، بورس تهران در فصل پاییز با ادامه رکود بیش از دو ساله، در سهماهه سوم سال ۹۴ نیز زیان 0.1 درصدی را ثبت کرد.
روند نزولی شاخص کل بورس تهران تا کف ۶۱ هزار واحدی از اواخر تابستان همراه با نگرانیها ناشی از کاهش سودآوری شرکتها در پی رکود صنایع داخلی و همچنین افت شدید قیمت جهانی کالاها رقم خورد. در حالیکه دماسنج بازار سهام در مهر حرکت کمنوسانی را دنبال میکرد، حضور رئیس دولت در مصاحبه تلویزیونی و صحبتهای امیدوارکننده در خصوص بهبود وضعیت اقتصاد به دنبال تصویب نهایی برجام عاملی برای صعود شاخص تا سطح ۶۳ هزار واحدی بود.
به گزارش اقتصادنیوز، در ادامه با وجود، انتشار عملکرد ضعیف شرکتها روی سامانه «کدال» در اوایل آبان، انتظارات موجود در خصوص افت سودآوری شرکتها را برآورده کرد، در نتیجه، واکنش نرم قیمتها را به این موضوع با توجه به پیشخور شدن این عامل شاهد بودیم.
در حالیکه شاخص کل بورس تهران روند کمنوسانی را دنبال میکرد، بار دیگر افت قیمت جهانی کالا، فشار را بر قیمت سهام کالایی بورس تهران (بیش از نیمی از ارزش بازار سهام) ایجاد کرد. در این شرایط، حضور فشار بنیادین از سوی بازارهای کالایی به خصوص نفت و نگرانی از تکرار سناریوی افت سودآوری شرکتها بر خوشبینی نسبت به رفع تحریمهای بینالمللی غلبه کرد. بر این اساس، با وجود بسته شدن پرونده هستهای ایران در شواری حکام آژانس انرژی اتمی واکنش خنثی بورس را شاهد بودیم.
انعکاس رکود در بازار سهام
شاخص بازارهای کالایی در هفتههای اخیر به نزول خود ادامه داد. قیمت جهانی نفت با تداوم مازاد عرضه موجود در کنار چشمانداز ضعیف تقاضا رکورد زنی در مدار نزولی را ادامه داد. از سمت عرضه، در نشست پیشین اوپک مشخص نکردن سقف مقدار تولیدات از سوی این سازمان نگرانی از افزایش مازاد عرضه تشدید کرد. در کنار این موضوع افزایش شاخص دلار آمریکا در بازارهای جهانی فشار بر بازارهای کالایی را افزایش داد. با حضور عوامل فشار در بازار نفت قیمت سبد نفتی اوپک به کمترین مقدار در ۱۱ سال گذشته افت کرد (قیمت سبد نفتی اوپک در حال حاضر در سطح ۳۱ دلاری قرار دارد). در ادامه نیز تصویب رفع قانون ممنوعیت صادراتی آمریکا توسط کنگره آمریکا در هفته گذشته، نزول نفت را تشدید کرد. افزایش عرضه در بازارهای جهانی با توجه به حضور نفت آمریکا عامل نگرانی در خصوص تشدید مازاد عرضه در بازارهای جهانی بود. بر این اساس، در نخستین روز از معاملات هفتگی (امروز) بازارهای جهانی قیمت نفت برنت به کمترین مقدار از سال ۲۰۰۴ (رکورد ۱۱ ساله) نزول یافت.
فدرال رزرو آمریکا نیز سرانجام به انتظارات موجود در بازارها در خصوص زمان نهایی افزایش نرخ بهره پایان داد. اعضای کمیته فدرال رزرو در هفته گذشته به اتفاق آرا به افزایش ۰. ۲۵ درصدی سقف نرخ بهره آمریکا برای اولین بار از سال ۲۰۰۶ رای داد. در پی این موضوع شاخص دلار آمریکا با رشد مواجه شد. ارزش بالای دلار آمریکا نیز به عنوان عامل فشار در بازارهای کالایی خودنمایی کرد (ارزش گذاری کالاها بر اساس دلار).
در هفتههای اخیر شاخص کالایی بلومبرگ که قیمت مجموعهای از کالاها شامل فلزات، طلا و نفت را شامل میشود، نیز با توجه به فشار بر بازارهای کالایی روند نزولی را ادامه داد. این شاخص که در ماههای اخیر به کمترین مقدار از سال ۱۹۹۹ میلادی ریزش داشت، با تداوم افت تا 76.5 واحد نیز افت یافت. در این سال بیشترین کمترین مقدار شاخص معادل ۷۶ واحد بوده است و در صورتی که این نماگر از این سطح نیز عبور کند کف بیش از ۳۰ ساله را پشت سر میگذارد. این موضوع کاملا به حضور عوامل فشار در بازارهای کالایی اشاره دارد.
در کنار رکود در بازارهای جهانی، اقتصاد داخلی نیز با شرایط رکودی دست و پنجه نرم میکند. بسته رونق اقتصادی که از سوی دولت در ماههای پیش اجرا شد. ارائه تسهیلات خودرو با وجود اینکه انباشت خودروسازان در نیمه ابتدایی سال تا حدودی تخلیه کرد اما همچنان نگرانی در خصوص تقاضا در این بازار وجود دارد. در بازار مسکن نیز با وجود افزایش سقف وام مسکن، انتظار برای خروج سریع از رکود بیش از دو ساله وجود ندارد. از سوی دیگر، کارشناسان بر این عقیدهاند که باوجود افزایش سقف تسهیلات همچنان این وام بخش کمی از قیمت مسکن را پوشش میدهد، در نتیجه، این وامها نمیتواند عاملی قدرتمند برای خاتمه به رکود بازار مسکن باشد.
در شرایط رکود فعلی، فشار بر شاخص کل به عنوان آینه اقتصاد کشور کاملا توجیه میشود. در حالیکه همچنان اثرات واقعی از رفع تحریمهای بینالمللی در اقتصاد کشور مشاهده نمیشود، شرایط رکود فعلی فشار بر قیمت سهام را نگه داشته است.
ثبات دلار در کانال ۳۶۰۰ تومانی
هر دلار آمریکا با رشد ۱۰ تومانی نسبت به معاملات دیروز با نرخ ۳۶۴۵ تومان در بازار آزاد معامله شد. در سه ماهه سوم هر دلار آمریکا با رشد بیش از 6.7درصدی مواجه شده است. برآورده نشدن انتظارات کاهش نرخ ارز پس از پایان تقاضا فصلی زوار (شرکت در مراسم اربعین در کشور عراق) کاملا به حضور تقاضا در این بازار اشاره دارد. در هفتههای اخیر برخورد جدی با عاملان سفتهبازی در بازار ارز به منظور کاهش تقاضای غیرواقعی نیز نتوانست افت نرخ دلار را رقم بزند. در نتیجه این موضوع و با توجه به حضور تقاضا در این بازار دلار دلار در کانال ۳۶۰۰ تومانی روند کمنوسانی را تجربه میکند.
رشد شاخص دلار در بازارهای جهانی و به دنبال آن تقویت ارزش دلار نسبت به ارزهای کشورهای همسایه بار دیگر فضای روانی تقاضای آربیتراژ را تقویت کرده است. این موضوع در کنار افزایش تقاضای فصلی دلار در ماه پایانی سال ۲۰۱۵ میلادی، مانع از افت نرخ در این بازار شده است.
واکنش سرد سکه نسبت به رشد اونس
هر سکه طرح جدید با رشد ۳ هزار تومانی نسبت به معاملات روز گذشته به قیمت ۹۲۰ هزار تومان معامله شد. در فصل پاییز سکه در تقابل فشار اونس طلا و رشد نرخ دلار رشد 0.8 درصدی را ثبت کرد. رشد نرخ دلار عاملی حمایتی از قیمت سکه بود. در کنار این موضوع رشد قیمت اونس طلای جهانی نیز تا حدودی از قیمت سکه حمایت کرد. با این حال، به نظر میرسد تداوم حضور عوامل فشار بر اونس طلای جهانی (پس از افزایش نرخ بهره آمریکا) مانع از همگامی سکه با اونس شده است. با واکنش کند سکه بار دیگر شاهد افزایش مقدار حباب منفی سکه (کمتر بودن قیمت بازار نسبت به ارزش ذاتی) در شرایط کنونی و فاصله گرفتن قیمتها از ارزش ذاتی بودیم.