نبرد بیم و امید در بورس

استقبال بازار سرمایه از جلسه شورای حکام، رشد تمامی متغیرها در بورس و فرابورس را به دنبال داشت به‌طوری‌که شاخص کل بورس با ثبت 17 واحد افزایش و آیفکس نیز با 8 واحد افزایش به استقبال اخبار مثبت از جلسه روز گذشته شورای حکام رفتند.

روز گذشته تمام فعالان سیاسی و اقتصادی کشور به ویژه سرمایه‌گذاران بورسی چشم به راه انتشار اخبار نهایی از جلسه شورای حکام یا به عبارتی نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای بررسی پیش‌نویس برجام بودند چراکه قطع به یقین اعلام این گزارش بسیاری از ابهامات سیاست خارجی سایه افکنده بر سر بورس را مرتفع خواهد کرد؛ پس از بسته شدن پرونده PMD در شورای حکام، باید منتظر ماند و دید که زمان دقیق لغو تحریم‌های بین‌المللی چگونه تعیین خواهد شد؛ موضوعی که مهم‌ترین و اصلی ترین هدف تیم سیاسی کشورمان از برگزاری مذاکرات دو سال اخیر با گروه 1+5 بوده است.

این در حالی است که در کنار خوش‌بینی به مسائل مزبور، عامل دیگری همچنان در بازار پابرجا است که مانع از رشد بیشتر شاخص و بازگشت اطمینان به بازار و در واقع تشکیل یک پارادوکس در بورس شده است؛ نوسان قیمت نفت در روزهای اخیر که سیر نزولی را در پیش گرفته به افت قیمت‌های جهانی سایر کالاها منجر شده است و از آنجا که حدود نیمی از بازار سرمایه چرخشی بر محور کالایی دارد بالطبع تغییرات مزبور بیشترین تاثیر را بر بورس خواهد داشت که این امر همچنان تقابل فروشندگان را در بازار سرمایه به دنبال دارد. «دنیای اقتصاد» در تحلیل شرایط فعلی سیاسی و اقتصاد ایران و جهان این پارادوکس رفتاری را بر بازار سرمایه مورد بررسی قرار داده که هر چند برآیند عوامل مزبور برون‌رفت بازار از روند رکودی را محتمل‌تر نشان می‌دهد، اما شاخص بازار سهام در هفته‌ جاری نتوانست ثبات خود را در سطح 63 هزار واحدی حفظ کند و 3/ 0 درصد کاهش را در این مدت تجربه کرده است. به این ترتیب، نوسانات شاخص بورس از ابتدای سال کماکان در سطح زیان 47/ 0 درصد قرار دارد و نسبت به روزهای اوج بورس در نیمه دی‌ماه 92 نیز زیان بیش از 5/ 30 درصدی را نشان می‌دهد.

در این راستا مهدی طحانی، مدیرعامل شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آوای آگاه معتقد است که پارادوکس فرصت‌ها و چالش‌ها مهم‌ترین‌ معضل کنونی بازار سرمایه است؛ از یک طرف چشم‌انداز مثبت سیاسی کشور و برطرف شدن مناقشه هسته‌ای، بازگشت موج جدیدی از خریداران را به بورس نوید می‌دهد و در مقابل نوسانات در قیمت‌های جهانی به چالشی بزرگ برای بورس تبدیل شده که باعث خروج هر چه بیشتر نقدینگی می‌شود. وی ادامه داد: در حال حاضر نرخ کالاهای جهانی از لحاظ ارزش اسمی با کاهش شدیدی به قیمت‌های حدود 30 سال گذشته بازگشته‌اند که هر چند این ریزش‌ها واکنشی بیش از حد معقول بوده اما با توجه به فاصله اقتصاد ایران از المان‌های دنیا، هنوز نقطه مثبتی برای اقتصاد ایران به چشم می‌خورد. طحانی با اشاره به این مطلب که ظرف اقتصاد ایران برای رسیدن به شاخص‌های جهانی هنوز خالی است، گفت: اقتصاد کشور پتانسیل بالایی برای رسیدن و همگام شدن با اقتصاد جهانی دارد که با جذب سرمایه‌گذاری در فرصت‌های جدید می‌توانیم به مولفه‌های اساسی نزدیک‌تر شویم. بر این اساس، وزنه خوش‌بینی در وضعیت کنونی اقتصاد کشور سنگین‌تر خواهد بود.

مدیر عامل شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آوای آگاه در ادامه با اظهار این مطلب که رکود 2 ساله بورس به اتمام رسیده، گفت: روند مثبت بورس با توجه به نهایی شدن مسائل هسته‌ای و رفع تحریم‌ها که از جلسه دیروز به‌طور عملی آغاز شد و به دنبال آن سوئیفت و آغاز ورود سرمایه‌گذاران خارجی که به احتمال زیاد از هفته‌های آینده استارت می‌خورد، تداوم این موج مثبت را در پی خواهد داشت. بنابراین، در صورت مدیریت صحیح بحران رکود در اقتصاد توسط دولت، می‌توان رونق را در بازارها مشاهده کرد. به گفته طحانی، سیاست‌های پولی و انبساطی در کنار مشوق‌هایی برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی بازارهای اقتصادی را در کوتاه‌مدت با رشد همراه می‌کند اما برای تداوم روند بلند‌مدت این رشدها باید دولت متهورانه‌تر و با ارائه راهکارهای عملی به رونق اقتصاد اهتمام بورزد. مدیر عامل شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آوای آگاه در ادامه خاطرنشان کرد: صنعت خودرو به دلیل وجود اقدامات مثبت برای حضور سرمایه‌گذاران خارجی و همچنین بانکی‌ها به دلیل رفع تحریم‌های سوئیفت از یکسو و کاهش نرخ سود بین بانکی از سوی دیگر می‌توانند دو صنعتی باشند که نسبت به دیگر صنایع بورسی واکنش زودتر و مثبت‌تری را از خود نشان دهند.

در جریان معاملات دیروز نه تنها تمامی شاخص‌های با اهمیت بازار با افزایش همراه شدند بلکه حجم و ارزش کل معاملات نیز با افزایش روبه‌رو‌ شدند به‌طوری‌که در مجموع روز گذشته بیش از 375 میلیون و 600 هزار برگه اوراق بهادار به ارزش 6/ 744 میلیارد ريال داد‌و‌ستد شد که در مقایسه با معاملات روز دوشنبه افزایش 3/ 13 درصدی حجم و 8/ 22 درصدی ارزش را به ثبت رساند، به این ترتیب ارزش بازار روز بورس بالغ بر 269 هزار میلیارد تومان شد. در این روز بانک ملت و بانک صادرات هر کدام به ترتیب با معاملات 2/ 44 و 6/ 32 میلیون سهمی و همچنین حق تقدم فولاد مبارکه اصفهان با جابه‌جا‌یی 5/ 35 میلیون حق‌تقدم، بیشترین حجم معاملات را به‌خود اختصاص دادند؛ مگسال نیز با مبادلات بیش از 89 میلیارد ريال بیشترین ارزش معاملات را کسب کرد.

همچنین در پایان معاملات روز گذشته شاخص کل بورس پس از چند روز کاهش با 17 واحد رشد مواجه شد و در ارتفاع 62 هزار و 233 واحدی ایستاد که بانکی‌ها از جمله بانک انصار با 19 واحد و بانک تجارت با 16 واحد تاثیر مثبت به همراه تاثیر مثبت 13 واحدی و پالایش نفت بندرعباس، بیشترین نقش را در رشد مزبور داشتند و توانستند تاثیر منفی نمادهای تاپیکو، مپنا و خدمات انفورماتیک را خنثی کنند. طی معاملات دیروز نماد معاملاتی شرکت‌های نوسازی و ساختمان تهران، صنایع شیمیایی ایران، حفاری شمال، حق‌تقدم خرید سهام فیبر ایران، اوراق مشارکت شهرداری دزفول، اوراق مشارکت شهرداری شیراز، اوراق مشارکت شهرداری مشهد، اوراق اجاره واسط مالی مرداد، اوراق اجاره واسط مالی مهر، از سوی ناظر بازار سهام متوقف و در مقابل نماد معاملاتی شرکت‌های سرمایه‌گذاری توسعه صنعتی ایران، تایدواتر خاورمیانه، موتوژن، ایران ارقام، پارس الکتریک و حق تقدم خرید سهام بیمه سامان بازگشایی شدند.

فرابورس نیز روز گذشته با بیش از 8 واحد رشد در محدوده 689 واحدی متوقف شد که پتروشیمی مارون و پالایش نفت تهران بیشترین تاثیر را در این روند داشتند. همچنین در مجموع این بازار داد و ستد بیش از 76 میلیون برگه اوراق بهادار به ارزش یک هزار و 427 میلیارد ريال به ثبت رسید که «دی» با معاملات 2/ 7 میلیون سهمی بیشترین حجم و بهمن دیزل با معاملاتی به ارزش 14 میلیارد و 400 میلیون ریال بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص دادند. بر اساس این گزارش، سهام قند شیروان در کنار قند چهارمحال و مواد ویژه لیا بیشترین افزایش قیمت را داشتند و در سوی دیگر بازار، سهام شرکت‌های معادن مس تکنار، تدبیرگران فارس و خوزستان و روان فن‌آور با بیشترین افت قیمت روبه‌رو‌ شد. همچنین در روز گذشته بلوک 46/ 25 درصدی سهام کارخانجات مخابراتی ایران به‌عنوان اولین و بزرگ‌ترین تولید‌کننده تجهیزات مخابراتی کشور به قیمت پایه هر سهم 623 ریال و قیمت پایه کل 222 میلیارد و 372 میلیون و 524 هزار و 143 ریال در بازار سوم واگذار شد. در بازار ابزارهای نوین مالی، بیشترین حجم معاملات ETF به صندوق سرمایه‌گذاری اعتماد آفرین پارسیان با خرید و فروش یک میلیون و 430 هزار سهم اختصاص یافت و بیشترین حجم معاملات در بازار اوراق با درآمد ثابت هم متعلق به معامله 500 هزار ورقه مشارکت شهرداری شیراز بود. در روز جاری 49 میلیارد و 750 میلیون ریال اسناد خزانه اسلامی معامله شد که نرخ سود موثر آن تا سررسید با توجه به قیمت 945 هزار و 948ريالی هر اوراق در روز گذشته به 6/ 25 درصد رسید.