با این حال دستفروشی تبعات فرهنگی، اقتصادی و روانی خاص خود را در جامعه بر جای می‌گذارد و پیشگیری از چنین تبعاتی نیازمند توجه و رسیدگی مسئولین جهت اتخاذ راه‌حلی است تا علاوه بر پیشگیری از بیکار شدن این افراد، از تعدادشان نیز کاسته شود.
دست‌فروش‌ها در گوشه و کنار خیابان بساط می‌کنند تا امرار معاش کنند، هرچند قطعا مایل نیستند در سرما و گرمای طاقت‌فرسا بر بساط پیاده‌رو لقمه نانی به کف آرند، اما نرخ بالای اجاره‌بهای مغازه‌ها که پرداخت آن در حد توان بسیاری از افراد نیست آنها را مجبور به اشغال بخشی از حاشیه پیاده‌رو می‌کند که البته اگر جرم هم باشد، از بسیاری جرم‌های اجتماعی کم‌خطرتر است.
با این حال دستفروشی تبعات فرهنگی، اقتصادی و روانی خاص خود را در جامعه بر جای می‌گذارد و پیشگیری از چنین تبعاتی نیازمند توجه و رسیدگی مسئولین جهت اتخاذ راه‌حلی است تا علاوه بر پیشگیری از بیکار شدن این افراد، از تعدادشان نیز کاسته شود.
اکرم مظلومی جامعه شناس در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)- منطقه مرکزی- به علت‌یابی و تاثیرات روانی دستفروشی در جامعه پرداخت و گفت: دستفروشی یکی از بدترین چهره‌های بازار کار است.
وی این امر را زاییده شرایط نابسامان بازار کار دانست و بیان کرد: وقتی فردی برای امرار معاش نتواند کار مناسبی پیدا کند و خواهان روزی حلال باشد به دستفروشی رجوع می‌کند.
این جامعه‌شناس از بین رفتن خلاقیت و تکدی‌گری را از جمله تبعات دستفروشی دانست و گفت: به این طریق فعالیت‌های غیرمولد شکل می‌گیرد، به این معنا که به جای کارآفرینی در جامعه و به تبع آن بالا رفتن میزان تولید، مشاغلی همچون دستفروشی رواج پیدا می‌کند.
مظلومی بیان کرد: روستاییان با مشاهده دستفروشان به تدریج شجاعت مهاجرت به شهر را حتی در صورت نبود فرصت اشتغال مناسب پیدا کرده و در نتیجه مهاجرت و به تبع آن فلج شدن اقتصاد کشاورزی با سرعت بیشتری اتفاق می‌افتد.
وی افزود: یکی از تبعات مهم دستفروشی از دست دادن پتانسیل‌های سرشار افراد است که در جریان مشغول شدن به دستفروشی از بین می‌رود.
این جامعه‌شناس ادامه داد: به هر حال هر شخصی یک سری پتانسیل‌ها و قابلیت‌ها دارد که می‌تواند در بهبود شرایط اقتصادی و فرهنگی جامعه کارآمد باشد ولی مشغول شدن به دستفروشی فرد را به مرور از خلاقیت دور می‌کند و در حقیقت جامعه پتانسیل‌های مفید خود را از دست داده و آن را صرف کاری می‌کند که تولید و نوآوری به همراه ندارد.
این جامعه‌شناس رشد قارچ‌گونه دستفروشی در جامعه را نشان‌دهنده اوج ناامیدی و دل‌سردی پی‌جویان کار توصیف کرد و افزود: دستفروشی تبعات اقتصادی و فرهنگی بسیاری را در جامعه به وجود می‌آورد.
مظلومی اظهار کرد: با این کار فضای توزیع اجناس مسموم می‌شود، اجناس بی کیفیت به قیمت ارزان خریداری و به قیمت ارزان در اختیار مردم قرار می‌گیرد و مردم هم استقبال می‌کنند، غافل از اینکه این امر تبعاتی را برای اقتصاد به همراه دارد.
وی عدم حمایت اجتماعی را از دیگر دلایل شکل‌گیری این پدیده دانست و ادامه داد: به این طریق اقتصاد کشور به سمت دلالی و رانت‌بازی پیش می‌رود.
این جامعه‌شناس خرید و فروش داروها و مواد مخدر را از تبعات دستفروشی عنوان و بیان کرد: افراد سودجو در قالب دست‌فروش به راحتی این اجناس را رد و بدل می‌کنند و سلامت جامعه را به خطر می‌اندازند.
مظلومی سوءاستفاده از کودکان را از دیگر تبعات این پدیده معرفی کرد و افزود: در قالب دستفروشی از بچه‌ها سوءاستفاده می‌شود و با توجه به اینکه کودکان سرمایه‌های جامعه هستند، این امر تبعاتی را برای جامعه در درازمدت خواهد داشت.
وی ادامه داد: از طرفی کودکان و نوجوانان و حتی جوانان با مشاهده این شغل‌ها به الگوبرداری پرداخته و زمانی که می‌بینند به این راحتی می‌توانند از این طریق درآمد داشته باشند، به این سمت کشیده می‌شوند.
مظلومی با اشاره به عدم پرداخت مالیات و حق بیمه توسط این اشخاص گفت: درآمد دولت نیز در حقیقت به این طریق کاهش پیدا می‌کند.
وی در رابطه با راه‌حل این مشکل اجتماعی بیان کرد: یکی از اقداماتی که به نظر می‌آید به نسبت زیادی از تبعات دستفروشی بکاهد شناسایی و اعطای کارت شناسایی به این افراد است.
این جامعه‌شناس افزود: مسئولین می‌توانند این افراد را در مکان‌های خاصی اسکان دهند که این امر از تجمع جمعیت در مرکز شهر می‌کاهد، از الگوبرداری جلوگیری می‌کند و از به هم‌ریختگی ظاهر شهر می‌کاهد.
مظلومی ادامه داد: مسئولین می‌توانند در ازای ساماندهی این افراد، از آنها اجاره‌های اندک دریافت کنند که این امر از تبعات نگرفتن مالیات نیز می‌کاهد و سبب رضایتمندی بیشتر این افراد هم می‌شود.
این جامعه‌شناس توجه به پتانسیل‌های دستفروشان را ضروری دانست و بیان کرد: از این فرصت می‌توان برای بهبود شرایط اقتصادی و فرهنگی جامعه استفاده کرد و علاوه بر این، خلاقیت افراد نیز در قالب فعالیت‌های غیر رسمی هدر نمی‌رود.
نظر شما
