بزرگترین چالش بورس چیست ؟

بازار سهام از بیست و دومین ماه رکود دنباله دار خود عبور کرده و همچنان عدم انگیزه سرمایه گذاران برای ورود به بازار و تحریک تقاضا برای خرید سهام را به نظاره نشسته است.

به گزارش فارس؛ آنچه در بازار این روزها می توان به وضوح دید تحرک نوسان گیرانی است که زیر سایه معاملات کد به کد و دورن گروهی بازار گردان ها و مدیران صندوق های سرمایه گذارای به دنبال بازدهی های چند درصدی برای گذران روزمرگی در این بازار است.

این میان تداوم رکود بازار سهام بر منابع صندوق های بازنشستگی و شرکت های سرمایه گذاری که از آنها به عنوان حقوقی های بزرگ بازار یاد می شود خطر سرایت مخاطره های کاهش سودآوری بر معیشت مردمی را افزایش داده که به نوعی ذی نفعان بازار سهام به شمار می روند. مردمی که در ارتباط با این صندوق ها یا مستمری بگیران و بازنشستگان جامعه محسوب می شوند و یا کارگر و حتی سهامدار.

اغلب دارایی های صندوق های بازنشستگی در بورس تبدیل به سهام و اوراق بهاداری شده که اکنون با تداوم رکود حاکم بر بازار سهام از ارزش این دارایی ها کاسته شده است. تداوم این موضوع در شرایطی که صندوق های بازنشستگی قادر به تامین نقدینگی در گردش خود نیستند، می تواند به ایجاد مخاطره در بازار بینجامد که دود آن در نهایت در چشم اقشار کم درآمد جامعه برود.

دلیل تداوم این وضعیت هر چه که باشد، اما نمی تواند بهانه ای قابل قبول برای دولت مردان و متولیان بازار سرمایه کشور در صرفه نظر از وضعیت کنونی بازار و سرباز زدن از حل مشکلات حاکم بر آن باشد.

در همین ارتباط علی اسلامی بید گلی ، در گفت‌وگویی با خبرنگار فارس ، با رد تحلیل های تکنیکال برای پیش بینی روند آتی نماگرهای بورس ، گفت: بطور عام زمانی می توان با تکیه بر تحلیل های چارتیستی نقطه بهینه برای ورود و یا خروج از بازار سهام را پیش بینی کرد که بتوان مسائل بنیادی را حل کرد.

رییس هیات مدیره کانون نهاد های سرمایه گذاری با اشاره به دو معیار تصمیم گیری بر اساس سرمایه گذاری بر سهام شرکت ها و صنایع بورسی گفت: بازار سهام هم اکنون بر پایه دو معیار قدرت سودآوری و ارزش جایگزینی شرکت ها با پارادوکس معنی داری مواجه شده که نمی تواند جهت خود را در میان مدت و کوتاه مدت پیدا کند.

وی ادامه داد: از منظر سود آوری قدرت بنگاههای اقتصادی در حالی کاهش یافته که تداوم آن از انگیزه سرمایه گذاری صاحبان سرمایه کاسته است.چرا که با وجود سپری شدن دوره عملکرد شش ماهه شرکت ها اما همچنان این انتظار نیز وجود دارد که درعملکرد 9 ماهه نیز انحراف از پیش بینی ها ادامه داشته باشد. در عملکرد شش ماهه شرکت ها در سال جاری حدود 10 هزار میلیارد تومان از آنچه که در بودجه های برآوردی انتظار می رفت، محقق نشد و اکنون این انتظار نیز وجود دارد که  کاهش سود های برآوردی با شدت کمتری نسبت به عملکرد شش ماهه امسال در پایان سه ماهه سوم امسال شرکت ها هم ادامه داشته باشد.

از این رو تصویر روشنی از بابت قدرت سودآوری بنگاههای اقتصادی در عملکردهای میاندوره ای وجود ندارد.

اسلامی بید گلی با اشاره به ارزش جایگزینی شرکت های بورسی به عنوان یکی دیگر از معیارهای ارزشگذاری در سرمایه گذای ، عنوان کرد: در حال حاضر ارزش بازاری سهام اغلب شرکت ها و صنایع بزرگ بورسی به حدود یک پنجم ارزش جایگزینی آنها رسیده است که می تواند از مطلوبیت بالایی برای سرمایه گذاری برخودار باشد. حال اینکه وزن کدامیک از دو معیار مذکور بالاتر می تواند برود ناشی از عوامل رفتاری اقتصادی است.

رییس هیات مدیره شرکت سرمایه گذاری آرمان آتی با تاکید بر افزایش تکاپوی متولیان بازار سرمایه برای کاهش ریسک های محیطی در دوران رکود ، افوزد: در این زمینه باید به یاد داشت که بازار سهام در برخی مواقع شاهد اتفاقاتی خارج از اراده متولیان بازار سرمایه است که کاری از دست هیچ کس ساخته نیست.

وی افزود: بزرگترین چالش امروز بازار سرمایه جدای از موضوع کاهش سودآوری شرکت ها ؛ وضعیت نابسامان شبکه پولی کشور است که از حوزه اختیار متولیان بورس خارج است. رفتارهای متناقض در فضای سرمایه گذاری باعث شده تا با وجود نرخ تورم 14 درصدی در برابر نرخ سود تامین مالی 30 درصدی هیچ منطقی حاضر به سرمایه گذاری بلند مدت در جنین شرایطی نباشد.

وضعیت نابسامان بازار پولی کشور در حالی به افزایش ریسک سرمایه گذاری انجامیده که ارزش بنیادی سهام شرکت ها به دلیل افت نرخ رشد اقتصادی به سرازیری نزول افتاده است.

این کارشناس بازار سرمایه بر این باور است در بازار بدون ریسک پولی کشور در حالی که می توان طی دو سال حجم سرمایه با افزایش دو برابری روبرو شود طبیعی است که با نسبت قیمت بر درآمدی 5 و یا حتی 6 مرتبه ای در بازار سهام سرمایه گذاری توجیهی ندارد چراکه پی بر ای بازار با وجود تطبیق با نرخ تورم اما با نرخ سود بانکی متناظر نیست.

اسلامی بید گلی درجا زدن شاخص کل بورس در محدوده مشخصی از قیمت ها را ناشی از تردید سرمایه گذاران بر سر تصمیم گیری بر پایه معیارهای سرمایه گذاری عنوان کرد و افزود: در شرایط فعلی معیارهای سرمایه گذاری،  اعداد مطلوبی را برای سرمایه گذار به نمایش نمی گذارند . اما از آنسو جذاب شدن ارزش جایگزینی سهام شرکت ها با مطلوبیت سرمایه گذاری روبرو شده است.

بنابراین بازار سهام به دلیل کاهش ارزش بازاری در برابر ارزش جایگزینی از تداوم افت بیشتر نماگر ها پرهیز می کند و در مقابل به دلیل عدم اطمینان از چشم انداز قابل اطمینان سودآوری در دوره های مالی پیشرو نیز در برابر رشد نماگرهای بورس مقاومت نشان می دهد. به همین خاطر شاخص بورس در محدوده مشخصی از اعداد به اصطلاح منجمد شده است.

به گفته این کارشناس بازار سرمایه حجم عمده ای از سودآوری بنگاه های پذیرفته شده در بورس طی سال های گذشته ناشی از سودهای تورمی و رانتی بوده که حذف زمینه های ایجاد آنها باعث کاهش این سودهای بی کیفیت شده است.

تنها راه بازگشت بازار سرمایه به مدار رشد واقعی افزایش بهره وری با تکیه بر دو معیار صبر و فرهنگ سازی امکان پذیر است. در همین راستا باید با استفاده از تکنولوژی و ایده های نوآورانه به عنوان یکی از ابزارهای افزایش بهره وری به توسعه شرکت های دانش بنیان از طریق صندوق های سرمایه گذاری کمک کرد.

ابوالقاسم آقا دوست ، کارشناس بازار سرمایه نیز در گفتگو با خبرنگار فارس با بررسی آخرین وضعیت بازار سرمایه گفت: تداوم رکود در بورس ناشی از عوامل مختلفی است که همواره فراز و فرود قیمت سهام را در این بازار در پی داشته است.

وی افزود: در حال حاضر بازار سهام با محکم کردن کف قیمتی نماگرهای خود به آرامی در حال جذب اعتماد سرمایه گذاران برای بازگشت به مدار صعودی است، اما این موضوع محقق نمی شود به جزء با تقویت قیمت جهانی کالاهای پایه و فلزات اساسی و نیز کاهش جذابیت نرخ های سود در بازار پول و بدهی.

رییس هیات مدیره کارگزاری بورس آثل کاهش نرخ سود بانکی را اصلی ترین انتظار بازار سهام در شرایط کنونی عنوان کرد و افزود: با وجود برخی اقدام های بنیادی اما سستی برای حل مشکلات بنیادین از سوی تصمیم سازان کلان کشور جای سوال دارد.

با توجه به بازتاب اوضاع اقتصادی کشور از سوی نماگرهای بورس می توان انتظار داشت که نقطه بهینه برای ورود دوباره نقدینگی تازه به بازار سهام در محدوه شاخص 60 تا 62 هزار واحدی باشد.

وی ادامه داد: با فرض تداوم ریزش شاخص بورس از محدوده های فوق باید آنرا ناشی از اثر گذاری هیجان زدگی بیش از حد معامله گران در طرف عرضه دانست، اما با این وجود بازار به سرعت به سمت محدوده های فعلی باز خواهد گشت.

این کارشناس بازار سرمایه شرایط فعلی بورس را بهترین فرصت برای سرمایه گذاری شرکت ها در بلند مدت دانست و افزود: در شرایط فعلی نوع فعالیت صنعت انتخابی برای سرمایه گذاران در بورس از اهمیت دو چندانی برخوردار است.

فرایند پرونده هسته ای ایران اگر چه به نتیجه رسیده اما هم اکنون پاره ای از مسایل جدید بین المللی در حال شکل گیری است که انتظار می رود چشم انداز خوش بینانه ای را برای اقتصاد و بازار سرمایه کشور در پی داشته باشد.

وی بر این باور است که جریان سرمایه گذاری در بازار سرمایه اگر چه ممکن است از بازدهی قابل قبولی برای صاحبان سرمایه برخوردار نباشد، اما در سال 1395 بطور حتم از رشد سودآوری ها در بودجه های برآوردی و به تبع آن بهبود معاملات در بازار سهام برخوردار خواهد شد.

مهدی دلبری ، یکی دیگر از کارشناسان بازار سرمایه است که در گفت‌وگو با خبرنگار فارس می گوید: آنچه که این روزها به تداوم رکود بازار سهام دامن زده ناشی از عدم برآورده شدن انتظارها از بابت گزارش های شش ماهه و از سویی افت قیمت فرآورده نفتی ، پتروشیمی و فلزات اساسی در بازارهای جهانی در کنار کاهش حجم معاملات صنایع در بورس کالا بوده است.

همچنین از آنچه که به عنوان گشایش های سیاسی یاد می شد به وقوع اتفاق جدیدی در بازار سهام منجر نشد چرا که انتظار می رفت منایع پولی و مالی سرمایه گذاران خارجی به بازار سهام سرازیر می شود.

مدیر عامل کارگزاری بانک رفاه کارگران با بیان اینکه افزایش سرمایه های پی در پی توان نقدینگی بازار سهام را کاهش داده ، افزود: بازار سهام انتظار داشت در بسته خروج از رکود دولت در کنار برخی اقدام ها برای تحریک تقاضا موضوع های حل نشده بازار از جمله قیمت گذاری نرخ خوراک پتروشیمی ها بطور شفاف اعلام شود، اما متاسفانه با وجود سپری شدن 8 ماه از سال هنوز درباره این موضوع تصمیم جدی گرفته نشده است.

وی افزود: دولت برای پایان دادن به رکود بازار سرمایه می بایست ابتدا از خود شروع کند و ابهام های بنیادین بازار را برطرف نماید. در شرایطی که بازار پول همچنان با نرخ سود بدون ریسک از جذابیت بالایی برای سرمایه گذاران برخوردار است نمی توان چشم انداز روشنی را برای بازار سرمایه رقم زد. دخالت دولت در تعیین نرخ خوراک پتروشیمی ها، نرخ سود بانکی و یا بهره مالکانه معادن نیازمند اقدام جدی در حل مشکلات این صنایع بزرگ بورسی است.

دلبری با بررسی اوضاع بازارهای جهانی گفت: هم اکنون در بازارهای چین کمبود تقاضا در حالی دامه دارد که کنار گذاشتن سیاست های انبساطی در ایالات متحده امریکا به تضعیف تقاضا در بازارهای جهانی افزوده است. بنابراین طبیعی در شرایطی که قیمت کالاها و فلزات اساسی در بازارهای جهانی رو به افول است و از سویی دیگر جذابیت بازار پول با نرخ سود بالا ادامه دارد در کنار مکش جریان نقدینگی بازار سهام از طریق افزایش سرمایه های پی در پی شرکت ها باعث تداوم رکود در بازار سهام شود.

این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه سرمایه گذاران خارجی همچنان فضای کسب و کار ایران را به عنوان بازاری بکر و برخودار از ظرفیت های بالا می دانند، گفت: در صورت رفع برخی ابهام ها بازار سرمایه انتخاب نخستین سرمایه گذاران خارجی درایران خواهد بود، اما وقتی با نگاه به صورت های مالی ، کاهش حاشیه سود شرکت ها و ناتوانی از پرداخت سود تحقق یافته این بنگاههای اقتصادی را نظاره می کنند طبیعی است که متمایل به سایر ابزارهای مالی و اوراق بدهی باشند.