روزي نيست كه خبري درباره آلودگي نشنويم. آب، خاك، هوا و حتي صدا در اين سياره در اثر دستكاريهاي انسان در طبيعت، ماهيت واقعي خود را از دست دادهاند، ماهيت جديدي كه اين عناصر پيدا كردهاند چندان هم بيخطر نيست و آسيبش هم بيش از هر چيز و هر كسي به بانيان اصلي به وجودآورندگان آن ميرسد.
آلايندههاي زيست محيطي تبديل به يكي از بحرانهاي مهم قرن بيست و يكم شدهاند كه مانند وصله ناجوري سيماي اين قرن را بر هم زدهاند. آمار ترسناكي كه از رشد روز افزون اين آلايندهها ارائه ميشود، ميتواند برق را از سر هر شهروند معمولي بپراند، اما از سوي ديگر هشدارها و تذكرهايي كه درباره تاثير منفي اين آلايندهها بر سلامت افراد داده ميشود، گاهي چنان نگرانكننده هستند، كه ميتوانند از نظر رواني براي جامعه آزاردهنده باشند.
به گزارش آرمان، دبير كارگروه بهداشت، سلامت و محيط زيست معاونت امور زنان در حالي از بيتاثير نبودن آلايندههاي زيست محيطي در ناباروري و تاثير آنها بر سقط جنين و زايمان زودرس سخن ميگويد كه وقتي اين اظهارنظر را در پيوست اظهارنظرهاي ديگر قرار دهيم، ميتوانيم بگوييم نفس كشيدن در اين شهر آلوده شبيه معجزه است!
در اينكه عنصري در اين كره خاكي وجود ندارد كه از شر آلودگي جان سالم به در برده باشد، هيچ شكي نيست. روزي نيست كه خبري درباره آلودگي نشنويم. آب، خاك، هوا و حتي صدا در اين سياره در اثر دستكاريهاي انسان در طبيعت، ماهيت واقعي خود را از دست دادهاند، ماهيت جديدي كه اين عناصر پيدا كردهاند چندان هم بيخطر نيست و آسيبش هم بيش از هر چيز و هر كسي به بانيان اصلي به وجودآورندگان آن ميرسد. براي درك مساله آلودگي رجوع به اخبار و كتابخانهها لازم نيست، هر شهروندي با چند ساعت قدم زدن در شهر تهران در بهترين حالت، از آلودگي هوا يا آلودگي صوت خواهد ناليد، كافي است كه كمي اين قدمزني طولانيتر شود تا صورتهاي ديگر آلودگي يكي پس از ديگر خود را نشان دهند. در اينكه آلودگي وجود دارد هيچ شكي نيست اما اظهارنظرهاي متناقض و بيپشتوانه علمي درباره تاثيرات آن، خود باعث ايجاد آلودگي رواني براي شهروندان ميشود.
قلمفرسايي و اظهارنظر درباره تاثيرات آلايندههاي زيست محيطي كار سختي نيست اما زماني كه پژوهش يا داده موثقي در دسترس نباشد، مخاطب در هالهاي از ابهام كه يك «نميدانم بزرگ» بر آن حك شده است، گم ميشود. اين مساله زماني كه درباره پديدههاي كمتر شناخته شده باشد، بيش از پيش به سردرگمي و آزار رواني افراد دامن ميزند. پارازيتهايي كه حتي درباره آنها دو سطر پژوهش وجود ندارد، درباره تاثيراتشان ميتوان هزاران سطر اظهارنظر جورواجور يافت. نه من، نه شما و تقریبا حتي هيچ مسئول و كارشناسي هم پارازيتها را بهطور واضح نميشناسد و به همين دليل هيچ كدام از ما حق ندارد از آن دشمن فرضي بسازد، مگر زماني كه دستمان از اسناد موثق پر باشد. صحبتهاي همراه با اما، اگر و شايد، مشكلي از دردهاي زيست محيطي جامعه حل نميكند و فقط يك درد رواني به دردهاي ناشناخته زيست محيطي اضافه ميكند. شايد ايجاد ترس به محتاط شدن جامعه در مقابل محيط زيست كمك كند ولي بايد مراقب بود دوز ترس چنان بالا نرود!
آلايندههاي زيست محيطي بر ناباروي و سقط جنين تاثيرگذارند
دبير كارگروه بهداشت، سلامت و محيط زيست معاونت امور زنان رياستجمهوري در پاسخ به پرسشی درباره نتيجه تحقيقات در زمینه عوامل ناباروري و سقط جنين، بيان كرد: هم شرايط زيست محيطي و هم موضوعات ديگر در اين باره تاثيرگذارند كه بايد براي افزايش جمعيت بهينهسازي شوند. ناهيد خداكرمي با اشاره به اينكه آلايندههاي زيست محيطي در روند ناباروري بيتاثير نيستند و ميتوانند باعث سقط جنين و زايمان زودرس شوند، اظهار داشت: آمارهاي موجود در اين باره نگرانكننده است و اميدواريم به زودي مطالعات ميداني خوبي صورت گيرد. به گزارش مهر، او با بيان اينكه بايد از بدو تولد به كودكان خود ياد بدهيم كه به محيط زيست احترام بگذارند، افزود: همه سازمانها و نهادهايي كه آلايندهها از جمله امواج و تشعشعات را ايجاد ميكنند و هم كساني كه آلايندههاي شخصي ايجاد ميكنند كه در كيفيت هوا اثر ميگذارد، در اين باره بايد پاسخگو باشند.
نميتوان اظهارنظر قطعي كرد
رئيس انجمن پزشكان داخلي با بيان اينكه در كشور ما آماري نيست كه تاثير آلايندههاي زيست محيطي را بر ناباروري و سقط جنين نشان دهد به «آرمان» ميگويد: همين باعث ميشود كه اظهارنظر قطعي درباره اين مساله كار سختي باشد. ايرج خسرونيا با اشاره به اينكه آلايندههايي كه در محيط و در هوا هستند روي جنين تاثير منفي دارند، ميافزايد: هر مادهاي كه بطور اضافه در فضا باشد ميتواند در مردم بيماري ايجاد كند و اين آسيب بر جنيني كه ضعيف است بيشتر خواهد بود. او ادامه ميدهد: آلودگيهايي كه از طريق مادر به جنين منتقل ميشوند ميتوانند بر زايمان زودرس يا حتي نقص جسمي جنين تاثير بگذارند.
او با اشاره به پارازيتهايي كه عمدي یا غيرعمدي در فضا منتشر میشود، تصريح ميكند: دو موردي كه مادران بسيار با آنها سر و كار دارند و ميتوانند روي فرزندانشان تاثير منفي بر جاي بگذارند گوشيهاي موبايل و مايكروفرها هستند. خسرونيا با اشاره به اينكه آلودگيهاي زيست محيطي بر ناباروري هم تاثيرگذار هستند، ميگويد: هر چند آمار دقيقي درباره تاثير آلايندههاي زيست محيطي بر ناباروي وجود ندارد ولي مشاهده زوجهايي كه با وجود اينكه پنج سال يا بيشتر از ازدواجشان ميگذرد و بچهدار نميشوند ميتواند گواه اين مساله باشد.
اطلاعرساني بدون راهحل، نگرانكننده است
يك جامعهشناس با اشاره به اينكه اطلاعرسانياي كه نشاني از حل مشكل نداشته باشد، نه تنها كمككننده نيست بلكه نگرانكننده هم است، به «آرمان» ميگويد: اين مساله به ويژه زماني كه از سوي مسئولان بيان شود بيشتر اهميت پيدا ميكند و نگرانيها را بيشتر ميكند. اميرمحمود حريرچي با بيان اينكه مسئولان در كنار طرح مساله بايد از اقداماتي كه انجام شده، صورت خواهد گرفت يا بايد صورت ميگرفت، سخن بگويند، ميافزايد: در اين مورد بايد تا حد امكان از سوي مسئولان، مساله شفاف و روشن شود و حتي براي حل آن زمانبنديهاي كوتاهمدت، ميانمدت يا بلندمدت ارائه شود. او با اشاره به اينكه مسائل زيست محيطي همه افراد جامعه را درگير ميكنند، تصريح ميكند: مطرح شدن اين مسائل بدون راهحل جامعه را خسته كرده است.
او تاكيد ميكند: از سوي ديگر با توجه به اينكه در مسائل زيست محيطي مردم از چيزي لطمه ميخورند كه آن را نميبينند و نميشناسند، به همين دليل بايد در دادن اطلاعات به آنها احتياط كرد. تذكر دادن به افراد كه از خودشان مراقبت كنند به تنهايي كافي نيست بلكه اين، بايد همگام با نظارت مسئولان باشد. او ميگويد: اجراي محكم قوانين ميتواند از مشكلات زيست محيطي بكاهد و در كنار آن مردم را اميدوارتر ميكند و نگرانيهايشان كمتر میشود.