پس از بحران فعلی کمیت آب که به نام بحران آبی می شناسیم، بحرانی پیچیده تر و چالش برانگیزتر به نام "بحران کیفیت آب" پیش روی ماست که برای جلوگیری از گسترش آن، نیاز به اقدام عاجل و اجرای برنامه ای مدون از سوی هر سه قوای کشور داریم.
نقاطی از کشورمان هستند که 15 سال اخیر را در وضعیت خشکسالی و کاهش مستمر میزان بارش ها سپری کرده اند. با این وجود می توان گفت در 7 سال گذشته، پیامدهای خشکسالی در بیشتر پهنه ایران ملموس بوده است به طوری که منابع آبهای تجدید شونده کشور که 7 سال پیش 120 میلیارد مترمکعب بود، با کاهش پی در پی در این سالها، در سال گذشته به 102 میلیارد مترمکعب رسید.
در کنار کاهش نزولات جوی، با اثرات برداشت های بی رویه از منابع زیرزمینی آب در دهه های اخیر مواجه ایم؛ به طوری که امروزه با کاهش شدید ظرفیت بهره برداری از منابع آب زیرزمینی روبه رو هستیم.
کاهش بارش ها از یک سو و کاهش امکان بهره برداری از منابع زیرزمینی آب از سوی دیگر، کشور را در دسترسی به منابع آبی با محدودیت های جدی مواجه کرده است.
در تمامی روان آبهای کشور، به طور طبیعی ورود املاح و رسوبات رودخانه ای دیده می شود، در کنار این مسئله، سالهاست ورود فاضلاب خام انسانی، فاضلاب بیمارستانی، پساب کشاورزی و دامپروری را به منابع آبهای سطحی و حتی زیرزمینی شاهد هستیم و هیچ اقدام جدی برای کاهش ورود آلاینده ها به منابع آبی کشور صورت نگرفته است.
آب کشاورزی بدون تصفیه و به صورت مستقیم از روان آبها و چاهها استحصال می شود و در نقاطی که منابع آبی با هجوم منابع آلاینده مواجه اند، ایجاد بیماری های مختلف در مصرف کنندگان محصولات تولید شده دور از ذهن نیست.
از سوی دیگر، با وجود فیلترهایی که آب در تصفیه خانه ها برای تهیه و تأمین آب شرب از آنها می گذرد، در صورت آلایندگی بیش از حد به مواد آلی، هر تصفیه خانه ای قادر به حذف کامل مواد آلاینده نخواهد بود.
با کاهش حجم منابع در دسترس آب تجدید شونده و عدم جلوگیری از ورود آلاینده ها به منابع آبی در کشور، غلظت آلایندگی آب و به تبع آن کاهش کیفیت آن را نسبت به گذشته شاهد هستیم. در واقع پس از بحران فعلی کمیت آب که به نام بحران آبی می شناسیم، بحرانی پیچیده تر و چالش برانگیزتر به نام "بحران کیفیت آب" پیش روی ماست که برای جلوگیری از گسترش آن، نیاز به اقدام عاجل و اجرای برنامه ای مدون از سوی هر سه قوای کشور داریم.
اسحاق جهانگیری – معاون اول رئیس جمهور – دیروز (هفدهم مرداد) در بخشی از سخنان خود در جلسه شورای عالی ستاد مدیریت بحران، یکی از مسائل جدی کشور را مسئله آب و خشکسالی عنوان کرد و اظهار داشت: در حال حاضر برخی از شهرهای کشور با مشکل جدی تامین آب روبرو هستند و علاوه بر آن، کیفیت آب نیز از مشکلاتی است که به نگرانیها در این زمینه افزوده است.
این هشدار گذرای معاون اول رئیس جمهور در خصوص کیفیت آب، نشان می دهد دولت آثار کاهش کیفیت آب را در اقصی نقاط کشور دیده است، اما باید دید علاوه بر ابراز نگرانی، آیا برنامه ای عملی برای آن اندیشیده خواهد شد؟/تسنیم