بانکداری ایرانی – سرویس بورس ؛ کارشناسان معتقدند مشکل بازار سرمایه ناشی از عواملی مانند رکود در بخش واقعی اقتصاد، کمبود نقدینگی، ابهام در نرخ خوراک و مواد اولیه، به پایان رسیدن فصل مجامع و دلچسب نبودن بیشتر گزارشهای میاندورهای شرکتها، عادتکردن بازار به رفتار کوتاهمدت و نوسانگیری در ۲ سال گذشته و عرضه حقوقیها در تمام نمادهاست.
از سوی دیگر آگاهان بازار عقیده دارند که ابتدا باید تکلیف تفسیر عواقب توافق هستهای و اثرات مثبت آن بر اقتصاد کشور روشن شود تا تاثیرات واقعی آن در ابعاد مختلف اقتصاد کشور نمایان شود. بنابراین طبیعی است که با رفع تحریمها و ورود درآمدهای نفتی به کشور، بخش واقعی اقتصاد به حرکت درخواهد آمد و دولت میتواند با مدیریت بجای این منابع، در راستای بهبود وضعیت اقتصادی اقداماتی را انجام دهد.
جهش بزرگ بازار سرمایه
یک عضو شورایعالی بورس معتقد است: احتمال دارد که بازار سرمایه در ۵ تا ۶ هفته آینده با جهش بزرگی روبهرو شود، اما این جهش با توجه به وضعیت بحرانی اقتصاد کشور، اتفاق مثبتی نیست و ممکن است مانند جهش سال ۱۳۹۲، دوباره منجر به اصلاح شود.
به گزارش صمت، حسین عبدهتبریزی که در شرکت سرمایهگذاری سبحان، با حضور تعدادی از مدیران بازار سرمایه به بررسی وضعیت بازار سرمایه پرداخت، درباره وضعیت فعلی اقتصاد ایران گفت: اقتصاد ایران اکنون در وضعیت فوقالعادهای قرار دارد و نباید وضعیت فعلی بورس را با سالهای ۱۳۸۶ یا ۱۳۹۰ مقایسه کنیم. به عبارتی میتوان گفت که با توجه به تغییرات ساختاری که در سالهای گذشته رخ داده است، این مقایسهها کار درستی نیست.
عبده تبریزی با اشاره به اینکه وقتی دولت یازدهم از راه رسید، شاخص بورس وضعیت فریبندهای داشت، گفت: هنگامی که مقایسه شاخص بین سالهای ۱۳۹۲ و ۱۳۸۳ انجام میشود و تورم را از آن کم میکنیم، وضعیت اقتصادی بحرانی کشور نسبت به سال ۸۳ به خوبی نمایان میشود. البته از شهریور سال ۱۳۹۲ شاخص جهش بزرگی داشت، اما وضعیتی که الان در بورس وجود دارد، حاصل همان رشد شارپی است که مجبور شده تا خود را اصلاح کند.
وی درباره عملکرد اقتصادی دولت یازدهم گفت: این دولت جرات کرد تا جراحی در اقتصاد انجام بدهد و تورم را تکرقمی کند. هرچند تورم در کشور یک جریان پوششی است و همان نقشی را دارد که یارانه دارد یا وامهای گزاف در یونان دارد.
درواقع تورم، واقعیت را پوشش میدهد و اعداد آن غیرواقعی است. مهار تورم همان نقشی را ایفا میکند که وقتی منابع ارزی بزرگ وارد کشور میشود، اقتصاد را رها میکنیم و از این موضوع خوشحال میشویم.عبدهتبریزی در ادامه بیان کرد: هنگامی که تورم کم میشود، معضلات دیگر نمایان میشوند و مشخص میشود که چرا بانکها تنگنای مالی داشتند؟ چرا سیمان افزایش تولید دارد؟ چرا تولیدات آهن فروش نمیرود؟ این سوالات مطرح میشود و متاسفانه این معضلات را به بازار سرمایه و حجم مبنا و دامنه نوسان ۵ درصدی و مدیران بازار وصل میکنیم، در حالی که مشخص است تمام این موارد تنها ۱۰درصد در افت و خیز بازار موثر است. واقعیت دیگری درحالحاضر به بازار فشار میآورد و بازار طبق منطق اقتصادی جلو میرود.
معضلات بورس تهران
عضو شورایعالی بورس با اشاره به اینکه درحالحاضر معضلاتی مانند تنگنای مالی، کمبود بودجه برای ارائه تسهیلات به بورس فشار میآورد، بیان کرد: هنوز خارجیها وارد این بازار نشدهاند و راه رونق بسته است و در این شرایط به توافق تاریخی ایران و۱+۵ میرسیم، هرچند این توافق تجربه تاریخی ارزشمندی است و افراد زیادی در انتظار معجزه از این دستاورد در بازار سرمایه بودند، اما مشاهده میشود که بازار نسبت به این اتفاق عکسالعمل مثبتی نشان نمیدهد و عوامل منفی زیادی پشت سر یکدیگر وارد گود بورس میشوند.
او افزود: اگر بخواهیم به یکی از این دلایل اشاره کنیم، این است که بانک مرکزی سود ۱۰هزار میلیارد تومانی سال گذشته را به هزار و ۶۰۰میلیارد تومان کاهش میدهد، این موضوع نشان میدهد سودهای موهوم در اقتصاد ایران توزیع شده است.
البته این موضوع فقط مسئله سهامداران نیست، بلکه نشاندهنده این است که سپردهگذاران هم سود موهوم کسب کردند.
این موضوع از نظر نحوه نظارت باید متفاوت باشد که فشار به سود سهم نمیآمد، اما با وجود تمام این موضوعات منفی ازجمله بهره مالکانه و قیمت و خوراک و...، اعتقاد من این است که ۵ تا ۶ هفته آینده بازار حرکت میکند و نگران این هستم که دوباره جهش بزرگی داشته باشد.
عبده تبریزی با اشاره به اینکه همه میدانیم که وضع اقتصاد ایران خوب نیست و شاهد آن هم جراحی بزرگی است که در اقتصاد انجام شد، بیان کرد: قرار است از تحولات توافق حدود ۶ هزار میلیارد دلار به دولت برسد، اگر این مقدار به صورت ناگهانی وارد بازار سرمایه شود، چه میشود؟ اینکه ۲ سال آینده ماست مالی شود بهتر است یا اینکه صرف گرفتاریهای اساسی اقتصادی کنیم و سعی کنیم بهرهوری در تولید سیمان، فولاد، پتروشیمیها و سایر صنایع را بالا ببریم؟ البته ظرفیت بزرگ وامگیری ۱۰۰ هزار میلیاردی را هم پس از توافق خواهیم داشت، اما برای آن هم باید برنامهریزی منسجم داشته باشیم و فقط برای رشد پرسرعت شاخص، آن را وارد بازار سرمایه نکنیم.او افزود: به همین علت باید از ادامه جراحی در اقتصاد حمایت شود. بیشتر افرادی که اکنون از زیان بازار ناراحتند، افرادی هستند که برای دریافت سود بلندمدت به بازار آمدهاند و نوسانگیر بازار نیستند. ما به دنبال یک سلامت بلندمدت در بازار هستیم و برای دولت مهم است که با این پولی که به دستش آمده، به جای حمایت یکساله در بازار، به ادامه جراحی اقتصادی بپردازد که حتی در میانمدت نیز به نفع بازار است و نمونه آن اصلاح قیمت کالاهای زیربنایی است.
عبده با اشاره به اینکه درحالحاضر درآمد بودجهای دولت کشش قیمت برق و آب با یارانه و ارائه خدمت جادهای رایگان را ندارد، بیان کرد: به قول معروف این لحاف یک متری، کشش آدم ۲ متری ندارد و در نتیجه باید بودجه را گسترش بدهیم. گسترش بودجه با مسائل حسابداری حل نمیشود.
مشاور وزیر راه و شهرسازی اظهار کرد: باید بدانیم که در شرایط فوقالعاده در اقتصاد ایران هستیم و حبابهایی که میشکند، حاصل ۱۲ سال حرکت بدون برنامه است. هرچند پیش از آن هم با برنامه منسجمی حرکت نمیکردیم و در بسیاری از حوزهها بهرهوری به میزان یک سوم پیش از انقلاب کاهش داشته است.
این عضو شورایعالی بورس بیان کرد: برای اینکه تولیدات ایران در دنیا حرفی برای گفتن داشته باشد، باید مفاهیمی برای حمایت از تولید تعریف کنیم. اعتقاد من است که در حوزه بهرهوری باید اصلاحات اساسی انجام شود.
دید بلندمدت
در اینباره یکی از اعضای هیاتمدیره کارگزاری فارابی نیز در گفتوگو با صمت به مثبتشدن نتیجه مذاکرات نیز هستهای اشاره کرد و گفت: درحالحاضر ابهامات بسیاری هنوز در بازار سرمایه وجود دارد و نمیتوان انتظار داشت که با این توافق همه ابهامات موجود در بازار رفع شود.
محمد دارستانی نمایانشدن آثار مثبت اقتصادی در کشور را نیازمند گذر زمان دانست و گفت: تا زمانی که تحریمهای اقتصادی برداشته نشود، نمیتوان انتظار داشت که اقتصاد کشور از رشد برخوردار شود تا در نتیجه آن بازار سرمایه نیز رونق پیدا کند.
وی با اشاره به اینکه برداشتهشدن تحریمها چشمانداز اقتصادی مثبتی را برای ایران به تصویر میکشد، گفت: با توجه به آنکه برداشتهشدن تحریمها و نمایانشدن آثار اقتصادی در آن زمانبر خواهد بود، بنابراین نباید انتظار داشت که بازار سرمایه به یکباره رونق پیدا کند.
وی در ادامه بیان کرد: هنگامی که شرکتهای بورسی درآمد مناسبی داشته باشند، بهطور قطع میتوانند سود مناسبی نیز شناسایی کنند و در آن زمان بازار سرمایه نیز از این میزان سود متاثر خواهد شد.
دارستانی با اشاره به اینکه سرمایهگذاران باید با دید بلندمدت به بازار سرمایه نگاه کنند، بیان کرد: درحالحاضر یکی از مهمترین مشکلات بازار سرمایه آن است که سهامداران با دید کوتاهمدت به بازار نگاه میکنند و در نتیجه با کوچکترین نوسانی در بازار به خرید و فروش سهام خود اقدام میکنند.