بازارها به پیشواز توافق رفتند

روز یکشنبه عمده بازارهای اقتصاد ایران روندهایی را پشت سر گذاشتند که دال بر مخابره اخبار مثبت و نهایی شدن توافق هسته‌ای بود.

دیروز اکثر بازیگران با پیش فرض اعلام توافق نهایی، وارد بازار شده و فعالیت کردند. تحت‌تاثیر این فضا، بهای دلار با ثبت قیمت 3250 تومان به کمترین سطح طی 4 ماه گذشته رسید. همچنین شاخص کل بورس تهران با رشد 828 واحدی (معادل 24/ 1 درصد)، به رقم 67 هزار و 646 واحد پس از سه ماه رسید. با این جهش شاخص بازار سهام موفق به شکست 4 کانال طی یک ماه شد. تحلیلگران معتقدن

د این حرکت در بازارها، به نوعی پیشوازی از نتیجه مذاکرات وین بود. بازارها فرجام «برجام» را خوش قلمداد کرده‌اند و تحت تاثیر چنین برداشتی رفتار خود را تنظیم کرده‌اند. همزمان با افزایش احتمال توافق، «دنیای اقتصاد» در گزارشی تحلیلی، به اولویت‌های اقتصادی سیاست‌گذار در دوران پس از توافق پرداخته است. این گزارش با اشاره به رفع عناصر نااطمینانی بیرونی در این دوران به سیاست‌گذار اقتصادی پیشنهاد داده است اقدامات اصلاحی را در سه گام «شفافیت، اطلاع‌رسانی و مدیریت انتظارات»، «تغییر ساختار درآمدی و مالی دولت و کل کشور» و «اصلاح قیمت‌های کلیدی و مرتبط با آن» عملیاتی کند تا زمینه برای افزایش توان اقتصادی و خروج از وضعیت اقتصادی شکننده فراهم شود.

 روز گذشته در پی رشد 24/ 1 درصدی شاخص کل بورس اوراق بهادار متاثر از انتشار اخبار مثبت از گفت‌و‌گوهای هسته‌ای، پس از نزدیک به سه ماه شاهد ورود شاخص به کانال 67 هزار واحدی بودیم. آخرین بار در تاریخ 31 فروردین ماه بود که شاخص در کانال 67 هزار واحدی قرار داشت و پس از آن به تناوب روند حرکتی شاخص بر مدار نزولی حرکت کرده بود. 

طی یک ماه گذشته شاخص کل بازار سهام موفق به شکست 4 کانال پیاپی شده است که به خوبی نشان از اقبال سهامداران به حضوری گرم‌تر در مبادلات و بهبود جریان نقدینگی در بازار سهام دارد که این مساله تحت تاثیر انتظارات خوشبینانه نسبت به حصول توافق جامع هسته‌ای، رفع تحریم‌ها و در نتیجه بهبود فضای اقتصادی کشور در میان مدت تا بلند مدت رخ داده است. رشد جهش گونه شاخص طی این روز (افزایش 828 واحدی) البته بازدهی مثبت در اغلب صنایع بورسی را نیز در پی داشت به‌طوری که از میان 37 صنعت فعال بورس اوراق بهادار، 28 گروه با افزایش قیمت سهام و سودآوری همراه شدند و تنها هفت گروه متاثر از ابهامات و مشکلات ساختاری خود که ارتباطی با مساله توافق هسته‌ای و رفع تحریم‌ها نیز ندارد، روند نزولی قیمت و بازدهی را طی این روز تجربه کردند.

امیررضا کاهدی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «دنیای اقصاد» پیرامون رفتارشناسی افزایش شاخص و پایه‌های منطقی یا هیجانی آن در روزهای اخیر بیان کرد: روند رو‌به رشد شاخص تحت تاثیر انتظارات خوشبینانه‌ای نسبت به شرایط اقتصادی کشور شکل گرفته است که فعالان بازار و سهامداران پیش‌بینی می‌کنند به مدد توافق هسته‌ای و رفع تحریم‌ها در آینده برای ایران به ارمغان خواهد آمد.

وی ادامه داد: بر این اساس در حالی که در کوتاه مدت روند بازدهی بورس شیب تندتری به خود خواهد گرفت که این رخداد نیز ناشی از بار هیجانی نسبتا زیاد مساله توافق در این بازه زمانی برای سهامداران است، اما مبنای آن را کاملا منطقی و بر اساس مولفه‌های واقعی می‌دانم. 

کاهدی افزود: در صورت رفع تحریم‌ها، محدودیت‌های تجاری برداشته شده و سودآوری شرکت‌هایی که از اتصال به بازارهای جهانی منتفع می‌شوند افزایش خواهد یافت، ضمن اینکه ورود سرمایه گذاران خارجی به کشور تسهیل شده و به‌طور کلی وضعیت اقتصادی کشور بر مدار مثبت و رو به رشد قرار خواهد گرفت.

 کاهدی با بیان اینکه هنگام رشد بازار سهام حدود 10 روزی باید انتظار صعود شاخص کل را داشت، اضافه کرد: پس از این دوره زمانی بازار سهام وارد فاز استراحت شده و مسیر حرکتی خود را به گونه منطقی‌تری دنبال خواهد کرد؛ این در حالی است که در بازارهای موازی ارز و طلا روند نوسان قیمت‌ها معکوس بوده و شاهد کاهش بازدهی سرمایه‌گذاری در این بازارها طی این چند روز خواهیم بود. وی تاکید کرد: رفع تحریم‌ها به مدد توافق جامع، اغلب شرکت‌های بورسی را منتفع خواهد کرد مگر آن دسته از شرکت‌هایی که تاکنون به‌صورت انحصاری در بازار فعالیت داشته و از فاصله میان نرخ ارز آزاد و اتاق مبادلات سود کسب می‌کردند.

کاهدی رفتار سهامداران حقیقی و حقوقی را نیز طی روزهای اخیر مورد موشکافی قرار داد و در این خصوص گفت: بحث نیاز به جذب نقدینگی و منابع مالی لازم برای رفع تعهدات مالی در قبال بانک‌ها و سهامداران موجب شده تا در روزهای گذشته شاهد عرضه گسترده سهام از سوی حقوقی‌ها باشیم؛ به بیان دیگر این نیاز طبیعی حقوقی‌ها موجب شده تا آنها نیز در روزهای مثبت بازار وارد فرآیند معاملات شوند و بازدهی بیشتری در این شرایط کسب کنند تا در روزهای منفی که حجم مبادلات نیز در سطح پایینی قرار دارد. وی ادامه داد: در سمت مقابل نیز حقیقی‌ها روی بحث انتظاراتی که نسبت به شکل‌گیری توافق داشته‌اند با ریسک‌پذیری و شناسایی سود اقدام به خرید سهام کرده‌اند تا از این رهگذر بازدهی مثبتی را کسب کنند.

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به نوسان‌گیری برخی سهامداران از تغییرات شاخص در بورس، طی بازه زمانی کوتاه‌مدت افزود: به اعتقاد من ذات نوسان‌گیری برای بازار سهام لازم است؛ چرا که قیمت‌ها را در بورس بلافاصله به تعادل می‌رساند، بنابراین رویکردی غیرقانونی و غیرمنطقی محسوب نمی‌شود.

ضمن اینکه طبیعی است سهامداران با مشاهده روند ضعیف بازار در یک بازه زمانی طولانی‌مدت ترغیب به کسب سود در زمان کوتاهی شوند. کاهدی ادامه داد: نوسان‌گیری در بازار سهام یکی از ابزارهایی است که بازار را تحت هر شرایطی حتی کسب بازدهی منفی در میان‌مدت تا بلندمدت به تعادل می‌رساند و از ورود بازار به «کُما» جلوگیری می‌کند. این موضوع در حالی است که اگر بورس فاقد این ویژگی بود، سرنوشت آن در بیش از یک سال گذشته که روند کاهشی را در بازدهی تجربه می‌کرد مانند بازار مسکن با رکود عمیقی در معاملات همراه می‌شد.

 به گفته وی در صورت چشم‌انداز مثبت سرمایه‌گذاری در بورس پس از توافق هسته‌ای، صاحبان سرمایه بالطبع ترجیح می‌دهند افق سرمایه‌گذاری خود را در بازار سهام از یک دوره زمانی کوتاه و بعضا چند روزه به مدت زمان طولانی‌تری تغییر دهند، از این رو رویکرد کسب سود و نوسان‌گیری در کوتاه‌مدت جای خود را به حرکت در این بازار در افق‌های زمانی طولانی‌تری خواهد داد.

با رشد 828 واحدی شاخص کل بازار سهام، روز گذشته رقم شاخص به 67 هزار و 646 واحد رسید. ارزش کل معاملات بازار نیز در این روز با تجربه رشد 22/ 50 درصدی نسبت به روز ماقبل، بالغ بر 2/ 1741 میلیارد ریال شد. در این میان حجم کل معاملات هم افزایش 81/ 21 درصدی را طی این روز تجربه کرد و رقم 766 میلیون سهم را در کارنامه مبادلات روزانه خود ثبت کرد.