
تعیین نرخ سود سپردهها و تسهیلات بانکی تابعی از وضعیت اقتصادی کشور است
داود قزلباش مدیر امور اعتباری و مالی پست بانک ایران طی گفتگوئی دیدگاه و نظر خود را درخصوص نحوه تعیین نرخ سود سپردهها و تسهیلات بانکی بیان داشت که ماحصل آن از نظرتان میگذرد.
* آقای قزلباش لطفاً فرآیند تصمیم گیری درخصوص نرخ سود سپرده ها را از ابتدا تا ابلاغ به واحدها توضیح دهید.
نرخ سود تسهیلات و سپردهها تابعی از وضعیت اقتصادی کشور، انتظارات تورمی و برنامههای دولت است که اگر برنامهها و انتظارات تورمی مبنی بر کاهش تورم باشد به تبع آن تبعاتی مثل رکورد ایجاد میشود. در همین راستا دولت برای کاهش تورم اقدام به تعدیل نرخ سود سپردهها و تسهیلات مینماید که این مهم را شورای پول و اعتبار و بانک مرکزی بررسی و مصوب میکنند. برای گریز از وضعیت رکود، نرخ سود تسهیلات هم تعدیل میشود.
یکی از برنامههای دولت در سال گذشته برای خروج واحدهای تولیدی از رکود، کاهش نرخ تسهیلات و سپردهها بود که انجام شد. بر این اساس پس از مصوبه شورای پول و اعتبار و ابلاغ بانک مرکزی، هریک از بانکها نیز بر اساس شرایط خود دست به تغییراتی متناسب با آن میزنند تا بتوانند جذابیتهای لازم را برای جذب سپردههای مشتریان ایجاد کنند.
البته همانطوریکه میدانید براساس مصوبه شورای پول و اعتبار سقف سود تسهیلات عقود مبادلهای 21درصد و تسهیلات عقود مشارکتی نیز 24درصد است. البته فرآیند این کار به این صورت است که عموماً اواخر هرسال مطالعات علمی، دقیق و کارشناسی شده در دولت و بانک مرکزی متناسب با شرایط اقتصادی جامعه انجام و اوایل سال بعد تصمیمگیریهای لازم صورت میپذیرد.
* تا چه اندازه دست بانکها برای تغییر نرخهای اعلام شده از سوی بانک مرکزی باز است؟ در این خصوص پست بانک ایران چه اقداماتی انجام داده است؟
همیشه ما در این خصوص به سرعت عمل کرده و کمتر روی آن تمرکز میکنیم و به نوعی همان مصوبه ابلاغی بانک مرکزی را انجام میدهیم. اما لازم است با مطالعه دقیق و در کمترین زمان ممکن بتوانیم از همین بستر برای مشتریان خود مطلوبیت ایجاد کنیم. امسال سپردههای کمتر از یکسال و بیشتر از سهماه کاملاً رقابتپذیر بود و بیشتر بانکها توانستند با تمرکز روی این موضوع و با تعیین حداکثر سود مجاز برای سپردههای مذکور موفقتر عمل کنند. البته پست بانکایران نیز از این شرایط مستثنی نبود و در قالب سپردههای ستاره دنبالهدار و ارمغان توانست جذابیتهای لازم را برای مشتریان ایجاد کند. اما آنچه برای ما اهمیت دارد این است که همواره مطیع قوانین بانک مرکزی بوده و خود را ملزم به رعایت آن میدانیم و خوشبختانه تاکنون مشکلی در این خصوص نداشتهایم.
* چگونه میتوان از نرخهای اعلام شده بانک مرکزی بهعنوان مزیت رقابتی در شبکه بانکی استفاده کرد؟ آیا پستبانک ایران اینکار را انجام داده است؟
این کار بستگی به مدیریت هریک از رؤسای شعب دارد و آنان متناسب با گردش حساب مشتری که عموما بیش از 6 ماه است میتوانند تسهیلات را با کمتر از نرخهای مصوب بانک مرکزی بپردازند. هرمشتری شرایط خاص خودش را دارد شما میتوانید سود مورد انتظار را در چارچوب نرخهای اعلام شده بانک مرکزی بپردازید و در کنار آن با مدیریت صحیح برای بانک هم سودآوری داشته و تسهیلات موردنیاز او را هم پرداخت کنید.
عموماً مشتریان انتظار دارند در کمترین زمان ممکن تسهیلات به آنان پرداخت شود آنها راضی باشند، در حالی که این کار درست نیست و باید محاسبات درست و دقیقی از وضعیت سپردهها و تسهیلات یک مشتری داشته باشیم تا بتوانیم سود واقعی بانک را بدست آوریم. اگر هریک از رؤسای شعب بطور دقیق و اصولی و با رعایت قوانین و مقررات مربوطه به ویژه در نظر گرفتن سپردههای قانونی و سایر موارد بتوانند حاشیه سود لازم را برای بانک در قبال سپردههای مشتریان خود داشته باشند حتی میتوانند تسهیلات مورد نیاز آنان را با سود 15 درصد هم بپردازند و این بستگی به محاسبات دقیق، فنی و تخصصی رؤسای شعب دارد.
در واقع باید یک کار حرفه ای و تخصصی را انجام داد و دراین صورت است که می توان به مشتری تخفیف هم داد و برای او جذابیت ایجاد کرد و حداقل حاشیه سود بانک را نیز تأمین نمود. به طور مثال ضمانتنامه ها، سپردهها و چکهای واگذارشده می تواند برای مشتریان زیادی جذابیت ایجاد کرده و درعوض رسوب منابعی ارزانقیمت خوبی برای بانک داشته باشد. در هر صورت بایستی این کار تخصصی و فنی را در مجموعه بانک به ویژه در بین رؤسای شعب به صورت کاملاً کاربردی و مملوس نهادینه کرد. اگر بتوانیم چنین روشی را نهادینه کنیم حتی می توانیم به مشتریان عادی و خرد هم تسهیلات ارزانقیمتی پرداخت کنیم.
در واقع با این کار دست رئیس شعبه باز میشود و می تواند با نرخ کمتری تسهیلات پرداخت کرده و مشتریان بیشتری جذب کند و در نهایت جذب منابع و درآمدزائی بانک را بالاببرد. باید متناسب با نیاز مشتری شرایط را تنظیم کنیم. نکته دیگر این است که گستردگی شعب و خدمات منحصر به فرد پست بانک ایران در روستاها و مناطق محروم می تواند کمککننده این شرایط باشد. باید بدانیم یک تاجر شرایط خاصی دارد و او به دنبال سود خودش است و این ما هستیم که باید به او مشاوره داده و شرایط خوب را هم برای خودمان و هم برای او فراهم سازیم. پس درک و شرایط مشتریان یک هنر و تخصص است که همه باید آن را بدانیم و در واقع برای هریک از مشتریان نسخه خاصی تجویز کنیم و همه را یکسان نبینیم. البته در این زمینه ایفای به موقع عهد بسیار مهم است، تسریع در عهد و یا تأخیر در آن هریک موجب بروز مشکلاتی میشود که نباید به آن دامن بزنیم. پس لازم است در قبال مشتری در موعد مقرر عمل کنیم تا هم در او توقع بیجا ایجاد نکرده و هم بدقول نشده و دچار بیاعتمادی اونیز نشویم.
* درپایان چه توصیهای برای همکاران دارید؟ لطفاً بیان کنید.
جلب رضایت مشتری مستلزم مؤلفه های زیادی نظیر رفتارخوب، برخورد خوب با او و سرعت عمل و دقت در کارهاست. در واقع باید به او اهمیت داد و با رفتار و برخورد خوب بتوان جذبش کرد. به موقع به وعده های خود عمل کنیم چون موجب افزایش اعتماد بیشتر مشتری شده و اعتبار خود را در جامعه بالا می بریم. همه این موارد لازم و ملزوم یکدیگرند و اینها هستند که میتوانند یک شبکه عظیم به عنوان مشتریان را در بانک ایجاد کنند و درپایان هم از زحمات و تلاشهای همه همکاران اعم از هیأت مدیره، مدیران، کارکنان و کارگزاران که همه و همه برای ارتقاء بانک و خدمترسانی به جامعه بهویژه در روستاها و مناطق محروم تلاش می کنند تقدیر و تشکر میکنم. امیدوارم با کمک یکدیگر بتوانیم پست بانک ایران را به جایگاه واقعی خود برسانیم.