مطمئنا ایران بخشی از عواید ناشی از کاهش تحریم ها را صرف حمایت از گروه های مخالف آمریکا خواهد کرد، اما این موضوع به دلیل رقم بزرگ 100 میلیارد دلاری دارایی های ایران که قرار است آزاد شود و همچنین نگرانی ها از تبدیل شدن ایران به یک قدرت مهم منطقه ای، تا حد زیادی بزرگ نمایی شده است.
رویترز طی گزارشی با رد ادعای برخی محافل غربی در مورد افزایش حمایت ایران از گروه های مقاومت منطقه در پی لغو تحریم ها نوشت: ایران حتی در شرایط سخت جنگ تحمیلی نیز این حمایت ها را انجام می داد.
به گزارش تسنیم، رویترز طی گزارشی نوشت: اکنون دیگر برای بسیاری قطعی شده که با انعقاد توافق جامع هسته ای، تحریم های اقتصادی غرب علیه ایران کاهش خواهد یافت و این کشور خواهد توانست به ماجراجویی های منطقه ای اش با قوت بیشتری ادامه دهد. تهران که تاکنون درگیر موضوع هسته ای بود، از این پس بلندپروازی های واقعی خود در زمینه تسلط بر منطقه را دنبال خواهد کرد.
اما این روایت در عین اینکه قدرتمند، جالب توجه و وحشتناک است، اما واقعی نیست.
مطمئنا ایران بخشی از عواید ناشی از کاهش تحریم ها را صرف حمایت از گروه های مخالف آمریکا خواهد کرد، اما این موضوع به دلیل رقم بزرگ 100 میلیارد دلاری دارایی های ایران که قرار است آزاد شود و همچنین نگرانی ها از تبدیل شدن ایران به یک قدرت مهم منطقه ای، تا حد زیادی بزرگ نمایی شده است.
واقعیت این است که ایران از زمان سقوط شاه، حتی در مقاطع دشوار اقتصادی، از نیروهای رادیکال حمایت کرده است. آنطور که سوزان ملونی، از موسسه بروکینگز می گوید، بیشتر این حمایت در اواسط جنگ ایران و عراق آغاز شد که به لحاظ اقتصادی مقطعی دشوار برای ایران بود.
ایران این حمایت ها را در طول تحریم ها نیز ادامه داد و با وجود کاهش درآمدهای نفتی اش به دلیل تحریم ها و افت قیمت نفت، سرمایه گذاری سنگینی در سوریه انجام داد. موضوع حمایت ایران از تروریزم بر سر این مسئله نیست که آیا این کشور منابع مالی لازم برای این کار را دارد یا نه، بلکه مسئله این است که آیا آنها اراده سیاسی و انگیزه لازم در سیاست خارجی را برای این اقدامات دارند یا خیر. توافق هسته ای نیز این معادله را تغییر نخواهد داد.
مخالفان کاهش تحریم های ایران همواره این استدلال را مطرح می کنند: آنها می گویند، تصور کنید ایرانی که بدون پول توانست این اقدامات را انجام دهد، با 100 میلیارد دلار چه کارها که نمی تواند بکند. اما این گروه استفاده بهتری برای این 100 میلیارد دلار (که اندکی کمتر از یک سوم تولید ناخالص داخلی فعلی این کشور است) جز مصرف در جنگ های نیابتی برای ایران متصور نیستند. اما این با عقل و منطق سازگار نیست. مشکلات اقتصادی ایران ریشه دار است و از این جهت دولت نگران است که این مشکلات در صورت حل نشدن منجر به ناآرامی های سیاسی شود. این فرض با تجربیات تاریخی نیز سازگار نیست.
ایران اندکی بیش از 2 سال قبل این 100 میلیارد دلار را در اختیار داشت و همه آن را در اختیار اسد، حوثی ها یا گروه های مختلف در حاشیه خلیج فارس قرار نمی داد. قبل از ژانویه 2012، زمانی که ایران به صورت نامحدود نفت صادر می کرد، سالانه 88 میلیارد دلار درآمد نفتی داشت. هیچ کس ادعا نمی کند که تمام این پول به جیب گروه های متحد ایران می رفت. ایران مثل هر دولتی، این پول را ابتدا صرف اولویت های داخلی و همچنین سیاست خارجی خود می کرد.
هیچ کس نمی تواند پیش بینی کند که چه بخشی از این پول صرف پیشبرد سیاست های ایران در سایر کشورها خواهد شد. بر اساس برآوردها ایران اکنون سالانه بین 6 تا 15 میلیارد دلار در سوریه هزینه می کند. اگر این ارزیابی دقیق باشد، در صورتی که ایران حمایت خود را دو برابر کند و به 12 تا 30 میلیارد دلار برساند، این رقم همچنان بخش کوچکی از هزینه های دفاعی آمریکا یا کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس خواهد بود.
کاهش تحریم های هسته ای ایران دارای تاثیراتی منطقه ای است، اما اگر آمریکا به جای سناریوهای غیرعاقلانه، بر روی راه حل های منطقه و همکاری ها تمرکز کند، این تاثیرات قابل مدیریت خواهد بود.
نظر شما
