هفته جهانی سلامت مردان که از 24 تا 31 خرداد (13 تا 19 ژوئن) نامگذاری شده است، تلنگری است هر چند ناچیز برای مردانی که به سلامتشان اهمیت زیادی نمیدهند و آشنایی آنها با نشانههایی که گاهی نادیده گرفتنشان به قیمت زیادی تمام میشود.
به گزارش ایسنا طبق گفته پزشکان، افراد از 50 سالگی در معرض خطر بیماریهای قلبی قرار میگیرند ولی در این میان، مردان 10 سال زودتر به بیماریهای قلبی دچار میشوند و این به آن معنی است که باید از 40 سالگی مراقب عوامل پرخطر باشند. رعایت سبک زندگی سالم، عدم استعمال سیگار، وزن متعادل و رعایت رژیم غذایی سالم و خودداری از مصرف چربیها و فستفودها تأثیر زیادی در کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی - عروقی دارد.
گذشته از بیماریهای قلبی، سرطان ریه هم سالانه قربانی زیادی میگیرد که بیشتر آنها مرد هستند. شمار مردان سیگاری نسبت به زنان بیشتر است و همین موضوع آنها را بیشتر در معرض ابتلا به سرطان ریه قرار میدهد. به عبارتی، حدود 90 درصد مبتلایان به سرطان ریه به دلیل مصرف سیگار، مردان هستند، اگرچه با گرایش بیشتر زنان به سیگار، شمار مبتلایان به سرطان ریه در زنان هم در حال افزایش است.
متاسفانه طبق آمارهای جهانی مرگ و میر در مردان بیش از زنان گزارش شده است که نشان دهنده اهمیت سلامت مردان و ریشه یابی در زمینه علل مرگ و میر آنهاست و باید توجه داشت که میتوان از بسیاری از خطرات بهداشتی که سلامت مردان را به خطر میاندازد به راحتی پیشگیری کرد.
مردان بیش از زنان میمیرند
ولی الله عسکری، مدیرکل ثبت احوال استان قم در این رابطه با اشاره به واقعه وفات در سال 93 در قم گفت: در سال گذشته 5521 مورد واقعه وفات در استان رخ داده است که از این تعداد 3156 مرد، 2359 زن و 6 مورد هویت آنها نامشخص بوده است.
با توجه به خطراتی که سلامت مردان را به خطر میاندازد چکاپ میتواند بخشی از امراض و بیماریها را به موقع نشان دهد و با درمان به موقع سلامتی را حفظ کرد.
ابوالفضل ایرانی خواه، رئیس دانشگاه علوم پزشکی قم در این زمینه گفت: ارزیابی سلامت دارای شاخصه های مختلفی است و باید متناسب با بیماری انواع آزمایشهایی را در جهت ارزیابی دقیق سلامتی انجام داد.
وی افزود: تنها با انجام یک آزمایش نمیتوان میزان سلامتی و بیماری را تشخیص داد در واقع افراد باید در طول سال با انجام آزمایشات مختلف و با تشخیص امراض و پیشگیری از بیماریها در جهت سلامتی تلاش کنند.
همچنین در این رابطه زهرا قاسمی، مدیر مرکز سلامت جامعه امام رضا(ع) از انجام طرح سما در هفته سلامت مردان در مراکز بهداشت خبر داد و گفت: برای ارزیابی سلامت مردان در سنین میان سالی و سالمندانی باید آزمایشات دقیق انجام شود و با یک چکاب ساده و سنجش فشار خون میتوان به موقع از بروز بیماریها جلوگیری کرد.
مرگبارترین سرطانهای مردان
بررسیهای صورت گرفته حاکی از آن است که شیوع برخی بیماریها از جمله برخی سرطانها بین مردان شایعتر است و مرگ و میر بیشتری را به دنبال دارد و در این رتبهبندی، سرطان پروستات که از جمله شایعترین بیماریهای مردان به شمار میرود در رتبه اول و بعد از آن، سرطان مثانه و در رتبه سوم سرطان ریه جزء سرطانهای مرگبار ایران قرار دارد که بر اثر استعمال دخانیات و سیگار، عدم مصرف سبزیجات و میوهها بوجود میآید.
بر طبق آمارها این سرطان شایعترین نوع سرطان در مردان است که از 45 سالگی به بعد خطر ابتلا به آن بیشتر میشود و اگر بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود، با انجام عمل جراحی ساده، فرد میتواند طول عمر طبیعی داشته باشد، ولی از آنجا که سرطان پروستات امکان پیشرفت دارد، رشد تومورها میتواند عارضه شدید ایجاد کند.
معمولا در ابتلا به سرطان پروستات عوامل مهمی دخیلاند. تغذیه در این میان نقش بسیار مهمی دارد، به طوری که پزشکان به مردان توصیه میکنند از مصرف بیش از حد گوشت قرمز خودداری کرده و بیشتر مصرف گوشت سفید ماهی و مرغ را در دستور رژیم غذایی روزانهشان قرار دهند.
چاقی، اضافه وزن و سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان پروستات، خطر ابتلا به این بیماری را در مردان چند برابر میکند. از طرف دیگر، مصرف میوهها و سبزیجات در کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات بسیار مؤثر است و در بین سبزیجات، گوجهفرنگی مورد تائید محققان است و پزشکان به مردان توصیه میکنند در مصرف آن کوتاهی نکنند.
دکتر مجید مظفری، متخصص بیماریهای ریوی در این باره عنوان کرد: طبق آمار 15 درصد از مردم ایران سیگار میکشند که متاسفانه بخش قابل توجهی از این آمار متعلق به جامعه مردان است در این میان افرادی که به اعتیاد نیز روی میآورند عمدتا افرادی هستند که از سن 13 تا 18 سالگی، سیگار را تجربه کردهاند.
وی ادامه داد: قلیان خطرات جدی همانند دخانیات به همراه دارد که باید در این زمینه رسانهها به آگاه بخشی مردم بپردازند اگر چه برخی از زنان نیز به استعمال دخانیات و قلیان میپردازند اما مردان بیش از زنان به دلیل فشارهای زندگی و تحمل ناراحتیهای خود به سیگار و قلیان و حتی مواد مخدر روی میآورند که در نتیجه متاسفانه مرگ و میر ناشی از سرطان ریه در بین مردان شایعتر است.
مظفری اظهار کرد: سالانه ده هزار میلیارد تومان به دلیل استعمال دخانیات از میان میرود و در مقابل برای درمان بیماری های ناشی از دخانیات 30 هزار میلیارد تومان هزینه نیاز است.
تهدیدهای سلامت مردان
دکتر جاوید ثمودی، روانشناس در این زمینه عنوان کرد: فشارهای روحی به دلیل مشکلات زندگی، جامعه مردان را بیش از زنان تهدید میکند چرا که زنان با حرف زدن و گریه کردن بخشی از نیازهای عاطفی خود را با تخلیه روحی تامین میکنند اما سکوت مردان موجب میشود که این فشارها، سلامتی آنها را به خطر بیندازد.
وی گفت: در زمینه انجام برخی از خشونتها در مردان میتوان ریشههایی از عصبانیت در محیط خانواده را پیدا کرد مردانی که در خانواده به لحاظ عاطفی و روحی مورد توجه قرار نمیگیرند به مراتب بیش از دیگر مردان به خشونت پناه میبرند در این زمینه همسران وظیفه دارند محیطی آرام برای همسران خود مهیا سازند و به نیازهای عاطفی همسران در جهت تامین سلامت مردان توجه ویژهای داشته باشند.
توجه ویژه به تامین نیازهای عاطفی مردان در نهاد خانواده
مهدی زارعی، یکی از جامعه شناسان متذکر شد: مردان به طور مستقیم در جامعه با آسیبها و ناهنجاریها و مشکلات مواجهند که گاه این آسیبها و چالشها بیش از آستانه تحمل مردان است و سلامتی روحی و جسمی آنها را به خطر بیندازد. خانواده با تسکین و آرامش میتواند از بسیاری از ناهنجاریهای اجتماعی جلوگیری کند.
صادق امینی یکی از شهروندان و از کارمندان در قم درباره موضوع سلامت مردان بر این باور است که نگاه جامعه به مردان به عنوان تامین کننده معیشت تا جایی است که در بسیاری از موارد خانوادهها به روحیات و آلام مردان توجهی ندارند در حالی که مردان برای حضور فعال و پر نشاط در جامعه نیازهایی دارند که باید مد نظر قرار گرفت تا سلامت آنها برای ادامه تلاش در زندگی تضمین شود.
مهدیه امری از شهروندانی که همسرش به علت سکته قلبی در بیمارستان بستری شده است، عنوان کرد: مدتها بود که مشکلات شغلی همسرم را آزار میداد و ما به این امر توجه چندانی نداشتیم. در این مدت همسرم حرفی از مشکلات کاری خود نمیزد و بیش از گذشته سیگار میکشید تا اینکه چند روز قبل دچار حمله قلبی شد.
ورزش از مولفههای مهم در حفظ سلامت مردان
دکتر عبدی، ورزش را یکی از مولفههای مهم در حفظ سلامت مردان دانست و گفت: اگر مردان به جای استعمال دخانیات به ورزش بپردازند میتوانند توان و ظرفیتهای لازم برای مواجهه با مشکلات را به دست بیاورند در این باره باید در ادارات و کارخانهها و ارگانها دقایقی را برای ورزش و حتی تغذیه سالم برای مردان فراهم کرد.
تغذیه سالم مهمترین رکن سلامت مردان
علی اکبر حق ویسی، کارشناس تغذیه در باره اهمیت تغذیه سالم در مردان گفت: با توجه به وجود اهرمهای فشار در زندگی به ویژه مردان باید تغذیهای سالم در پیش بگیرند تا علاوه بر جلوگیری از چاقی از استرس و اضطراب که گاه منجر به خشم و عصبانیت میشود و بیماریهای قلبی و عروقی را در پی دارد به دور باشند.
بر طبق آمارها، مردان 5 تا 10 برابر بیشتر از زنان دچار عصبانیت شدید و اقدام به خودکشی میشوند که این زنگ خطر نه تنها برای مردان که برای جامعه محسوب میشود تا راهکارهای مناسبی بر کم کردن فشارها و توجه مردم جامعه به سلامتشان در نظر گرفته شود. باید پذیرفت که مردان به عنوان افرادی پویا و تلاشگر در جامعه نیاز به توجه خاص دارند تا سلامت روحی و جسمی آنان تضمین شود.