افزایش ضریب نفوذ به‌پرداخت ملت در کشور
بر اساس تازه‌ترین آمار منتشرشده در «صد و بیست‌وچهارمین گزارش اقتصادی شاپرک»، شبکه پرداخت الکترونیک کشور در مهرماه ۱۴۰۴ با پردازش بیش از ۴.۵۹۸ میلیون تراکنش به ارزشی معادل ۲۲.۴۷۸ هزار میلیارد ریال، بار دیگر نقش کلیدی خود را در گردش مالی و تبادلات اقتصاد دیجیتال ایران نشان داد.
به گزارش بانکداری ایرانی، این آمار در مقایسه با شهریورماه حاکی از کاهش ۱.۴۵ درصدی تعداد تراکنش‌ها و در عین حال افزایش ۴.۴۶ درصدی ارزش ریالی آنهاست؛ تغییری که نشان می‌دهد استفاده از خدمات پرداخت الکترونیکی به سمت تراکنش‌های درشت‌تر و مبادلات مالی بزرگ‌تر حرکت کرده است. از همه مهمتر به دلیل افزایش نفوذ بخش‌های که به‌پرداخت ملت در ان توانا بوده، این شرکت نفوذ خود را در ایران گستش داده است.
در توزیع ابزارهای پرداخت، کارتخوان‌های فروشگاهی همچنان با ۶۷.۸۷ درصد از کل تراکنش‌ها بازیگر اصلی شبکه محسوب می‌شوند، در حالی که ابزارهای پذیرش اینترنتی با ۵.۱۴ درصد و کدهای دستوری (USSD) با ۱.۳۶ درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند. ابزار پذیرش موبایلی نیز با سهم بسیار محدود ۰.۰۰۳ درصد کمترین میزان استفاده را به خود اختصاص داده است؛ موضوعی که نشان‌دهنده عقب‌ماندگی این بخش در رقابت با سایر ابزارهای پرداخت است.
در میان شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت، به‌پرداخت ملت ۲۲.۲۳ درصد از ارزش ریالی کل تراکنش‌های شبکه را در اختیار دارد. این جایگاه نشان‌دهنده استمرار برتری این شرکت در مدیریت تراکنش‌های خرد و کلان است. پرداخت الکترونیک سامان در مهرماه به لحاظ تعدادی ۲۰.۴۷ درصد از سهم بازار را در اختیار خود داشت.
به‌پرداخت ملت جایگاهی بسیار پررنگ در شبکه پرداخت دارد و در بخش کارتخوان فروشگاهی ۲۰.۲۷ درصد، در بازار پذیرش اینترنتی ۲۸.۶ درصد و در ابزارهای کدهای دستوری ۴۵.۷۸ درصد از ارزش مالی تراکنش‌ها را در اختیار گرفته است.
از منظر تعداد تراکنش‌ها نیز این شرکت با سهم ۳۸.۳۹ درصدی در تراکنش‌های اینترنتی و ۴۶.۵۶ درصدی در تراکنش‌های USSD نقش پررنگی در اکوسیستم پرداخت الکترونیک دارد.
گسترش سهم به‌پرداخت ملت در بخش‌هایی که بیشترین رشد و تقاضا را دارند، موجب افزایش ضریب نفوذ این شرکت در سطح کشور شده است. در مجموع، ضریب نفوذ ابزارهای پذیرش در مهرماه به ۱,۸۱۷.۳۶ ابزار به ازای هر ۱۰ هزار نفر بالای ۱۸ سال رسیده که نشان‌دهنده گستردگی زیرساخت‌های پرداخت الکترونیک در کشور است. کارتخوان‌های فروشگاهی با ۱,۷۲۱.۹۵ ابزار بیشترین فراگیری را دارند، در حالی که ابزار پذیرش موبایلی همچنان با ۰.۰۱ ابزار کمترین سطح دسترسی را به خود اختصاص داده است. ابزارهای USSD با ۰.۸۹ ابزار و پذیرش اینترنتی با ۹۴.۵۰ ابزار در جایگاه‌های میانی قرار گرفته‌اند و ترکیب متوازنی از ابزارهای سنتی و دیجیتال را در شبکه پرداخت ایجاد کرده‌اند.
و در نهایت؛ بررسی عملکرد مهرماه شبکه پرداخت الکترونیک کشور نشان می‌دهد که اگرچه تعداد تراکنش‌ها رشد منفی داشته، اما افزایش ارزش ریالی آن‌ها نشان از جابه‌جایی به سمت تراکنش‌های بزرگ‌تر و افزایش اتکای اقتصاد به ابزارهای پرداخت الکترونیک دارد. رقابت میان بازیگران اصلی صنعت پرداخت نیز به‌ویژه بین پرداخت الکترونیک سامان و به‌پرداخت ملت بسیار نزدیک و اثرگذار است و هر دو شرکت سهم قابل‌توجهی از بازار را در اختیار دارند. از سوی دیگر، ضریب نفوذ بالای کارتخوان‌ها و جایگاه محدود ابزارهای موبایلی نشان می‌دهد که زیرساخت‌های پرداخت نیازمند به‌روزرسانی و توسعه در حوزه پرداخت موبایلی و نوین است. در مجموع، روند مهرماه تأیید می‌کند که شبکه شاپرک همچنان ستون اصلی تراکنش‌های مالی کشور است و با وجود نوسانات دوره‌ای، رشد ارزش مبادلات بیانگر پویایی و اهمیت آن در اقتصاد ایران است.
