صندوق کارآفرینی امید؛ پیشران تولید و اشتغال در اقتصاد ملی

 در مسیر توسعه اقتصادی ایران، حمایت از کسب‌وکارهای خرد و متوسط، به‌ویژه در بخش تولید، یکی از راهبردهای اصلی برای دستیابی به اشتغال پایدار و رشد متوازن منطقه‌ای به شمار می‌رود. صندوق کارآفرینی امید به عنوان نهادی کلیدی در این مسیر، طی سال‌های اخیر با تمرکز بر تأمین مالی خرد، پشتیبانی از استارتاپ‌ها و تقویت زیرساخت‌های تولیدی، نقش مهمی در توانمندسازی کارآفرینان ایفا کرده است.

 

 به گزارش بانکداری ایرانی، صندوق کارآفرینی امید در سال 1394 با هدف حمایت از کارآفرینان و کسب‌وکارهای نوپا تأسیس شد و تحت نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کند. این صندوق با همکاری نهادهای مختلف، بستری برای تأمین مالی و مشاوره به استارتاپ‌ها و تولیدکنندگان فراهم کرده است. در سال‌های اخیر، با تغییراتی در مدیریت،  تمرکز این صندوق بر سرمایه‌گذاری در تولید افزایش یافته است. این صندوق از طریق روش‌هایی مانند تأمین مالی خرد، مشارکت، و تسهیلات قرض‌الحسنه، به تولیدکنندگان خرد و متوسط یاری می‌رساند.
محوریت سرمایه‌گذاری در تولید
صندوق‌های کارآفرینی هدف مهمی را دنبال می‌کنند که ان تامین مالی برای کسب‌ و کارهای جوانی است که توان مالی بالایی ندارند. یا حتی برای کسب و کارهای قدیمی که نیاز به حمایت مالی دارند. و این مساله در بلند مدت به رشد و شکوفایی اقتصاد کشور  کمک می‌کند. صندوق کارآفرینی امید، بر اساس رویکردِ جدیدِ حمایت ازکسب و کارهای خرد بازارمحور با روش تأمین مالی خرد (micro finacing)، وظایف مهم و مغفول مانده ای را در زنجیره حمایت های دولتی از تولید در بخش خصوصی بر عهده خواهد داشت. برای تببین این نقش، لازم است با نگاهی گذرا به تلاش های همسو با تأسیس چنین نهادهایی در کشورهای همگن و روبه توسعه پرداخته شود.
در اساسنامه این صندوق امده است: «مأموریت صندوق کارآفرینی امید تجهیز سپرده های خرد مردم و تلفیق آن با اعتبارات دولت، شناسایی جوانان واجد شرایط، توانمندسازی آنان و کمک در ایجاد کسب وکارهای خرد کم سرمایه و کاربر با محوریت فعالیت های کارآفرینانه، نیازهای منطقه ای، توسعه کسب و کارهای IT محور؛ بر اساس شیوه های جهانی شبکه سازی کسب و کارهای بازارمحور نظیر خوشه ها و زنجیره های ارزش در کشور برای اطمینان از پایداری کسب و کارها و هدفمندی تسهیلات پرداختی است.»
بر اساس عملکرد صندوق کارآفرینی امید می‌توان محورهای فعالیت و سرمایه‌گذاری این صندوق را این گونه تشریح کرد: 
- تأمین مالی تولید: صندوق کارآفرینی امید با ارائه وام‌هایی به مبلغ حداکثر 50 میلیون ریال برای کسب‌وکارهای خانگی و وام‌های بالاتر برای تولیدکنندگان، به تقویت زنجیره تولید کمک می‌کند. این وام‌ها برای هزینه‌های تحقیق و توسعه، تولید، و بازاریابی تخصیص می‌یابد.

-حمایت از استارتاپ‌های تولیدی: این صندوق به استارتاپ‌هایی که در حوزه‌های نوآورانه تولید (مانند صنایع غذایی، کشاورزی، و فناوری) فعالیت می‌کنند، سرمایه‌گذاری مشارکتی یا قرضی ارائه می‌دهد. به عنوان مثال، در سال 1404، این صندوق 7500 طرح را در سیستان و بلوچستان حمایت کرده است.

-ایجاد زیرساخت‌ها: با تمرکز بر مناطق محروم، مانند سیستان و بلوچستان، صندوق سرمایه‌گذاری در پروژه‌های زیرساختی تولید (مانند کارگاه‌ها و واحدهای کوچک صنعتی) را تسهیل کرده و به احیای سرمایه‌گذاری در روستاها کمک می‌کند.
دستاوردهای این اقدامت چه بود؟ 
تا کنون صندوق کارآفرینی امید نزدیک به 60 هزار فقره تسهیلات به ارزش نزدیک به 10 هزار میلیارد تومان پرداخت کرده است که سهم قابل‌توجهی از آن به بخش تولید اختصاص دارد. اما این همه چیزهای نیست که از این صندوق انتظار می رفت بلکه از جمله دستاوردهای مهم این نهاد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ایجاد اشتغال: تا کنون، صندوق بیش از 55 هزار فقره تسهیلات به ارزش 7 هزار میلیارد تومان در دولت سیزدهم پرداخت کرده که بخش قابل‌توجهی از آن به تولید اختصاص دارد.

- رشد منطقه‌ای: فعالیت‌های صندوق در استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان نشان‌دهنده تأثیر مثبت آن در احیای تولید محلی و کاهش بیکاری است.

- افزایش شفافیت و سهولت دسترسی: سامانه آنلاین صندوق امکان ثبت‌نام آسان و نظارت بر فرآیندها را فراهم کرده و به کارآفرینان کمک می‌کند تا بدون واسطه به منابع مالی دسترسی یابند.

و در نهایت،
با توجه به سیاست‌های کلان دولت در زمینه حمایت از تولید داخلی و توانمندسازی بخش خصوصی، صندوق کارآفرینی امید می‌تواند به عنوان یک نهاد تسهیل‌گر، زمینه‌ساز مشارکت گسترده‌تر با بازیگران اقتصادی داخلی و حتی نهادهای بین‌المللی شود. گسترش سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین و تولید سبز، مسیر پایداری را برای آینده اقتصادی کشور ترسیم خواهد کرد. استمرار حمایت این صندوق از تولیدکنندگان، نه‌تنها در جهت کاهش بیکاری و تحقق اقتصاد مقاومتی مؤثر است، بلکه در تقویت عدالت اقتصادی و توسعه متوازن نیز نقشی بنیادین ایفا می‌کند.