بانک سینا در سال ۱۴۰۴ چندین مرتبه اقدام به برگزاری مزایده برای فروش اموال مازاد و تملیکی خود کرده است. با این حال، اغلب این مزایدهها بدون نتیجه باقی ماندهاند و تنها در تعداد محدودی از آنها، خریدار نهایی مشخص شده است. تاکنون اطلاعات دقیقی درباره تأثیر این واگذاریهای اندک بر صورتهای مالی بانک منتشر نشده است. در این گزارش، دلایل ناکامی این مزایدهها، سیاست بانک در نگهداری داراییهای مازاد، و پیامدهای ناشی از این رویکرد بررسی میشود.
به گزارش بانکداری ایرانی، در راستاي اجراي قانون رفع موانع توليد رقابتپذير و ارتقاي نظام مالي کشور و تأکيدات دولت محترم، املاک تمليکي و مازاد بر نياز خود را با شرايط ويژه و استثنايي به فروش ميرساند. املاک مذکور بر مبناي قيمت پايه مزايده، با وضعيت موجود و به صورت نقدي، نقد و اقساط، با و بدون متصرف در معرض فروش قرار ميگيرند.در آییننامه نحوه واگذاری داراییهای غیر ضروری و اماکن غیر ضروری و اماکن رفاهی بانکها امده است که بانکها باید اموال تملیکی، اموال منقول و غیر منقول و داراییهای نامشهودی که عملاً در فرآیند عملیات بانک که مورد استفاده مستقیم قرار نمی گیرند. و همچنین سرمایه گذاریهای مستقیم که به مرحله بهره برداری رسیده ولی همچنان در اختیار بانک است را باید واگذار کنند.
همچنین بر اساس مواد ۱۶ و ۱۷ «قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر» و آییننامه اجرایی آن، بانکها موظفاند داراییهای غیرمولد خود را واگذار کنند. این داراییها شامل اموال تملیکی، داراییهای منقول و غیرمنقول، سرمایهگذاریهای غیرضروری، و سایر داراییهایی هستند که در عملکرد اصلی بانک نقش ندارند.
بانک سینا که بخشی از اموال تملیکیاش ناشی از ناتوانی مشتریان در بازپرداخت وامهاست، از سال گذشته برنامه فروش این داراییها را اعلام کرده، اما شواهد نشان میدهد که در عمل، تمایل چندانی به فروش واقعی ندارد و بیشتر برای انجام تکالیف قانونی اقدام به برگزاری مزایده میکند.
قیمتگذاری؛ مانع اصلی موفقیت مزایدهها
یکی از موانع جدی در فروش موفق املاک بانک سینا، نحوه قیمتگذاری آنهاست. طبق آییننامه، در صورت عدم فروش در مراحل اولیه، بانک باید بهتدریج قیمت پایه را کاهش دهد، حتی تا ۷۰ درصد ارزش اولیه ملک. این موضوع چند چالش مهم ایجاد میکند:
کاهش قیمت املاک در شرایط تورمی میتواند موجب فروش زیر قیمت واقعی و در نتیجه کاهش سودآوری بانک شود.
همچنین قیمتگذاری بالا در ابتدا و سپس کاهش ناگهانی آن، ممکن است اعتماد متقاضیان را به شفافیت مزایدهها کاهش دهد.
این وضعیت نشاندهنده استراتژی نامناسب قیمتگذاری یا شاید بیمیلی واقعی بانک به فروش داراییهاست.
چرا بانک سینا داراییهای مازاد را نگه میدارد؟
بانک سینا، مانند بسیاری از بانکهای دیگر، به دلایل مختلفی تمایل دارد داراییهای غیرمولد خود را حفظ کند. این دلایل برای تمام بانک ها صدق می کند به همین دلایل مزیده های اغلب بانک ها به شکست می انجامد و برنده ندارد. این دلایل عبارتاند از:
انتظار برای رشد قیمتها در بازار تورمی
تجدید ارزیابی داراییها و بهبود ترازنامه
استفاده از املاک بهعنوان وثیقه
چالشهای بازار و عوامل بازدارنده دیگر
پیامدهای نگهداری داراییهای مازاد برای بانک
نگهداری اموال مازاد ممکن است در کوتاهمدت مزایایی داشته باشد، اما در بلندمدت پیامدهای منفی جدی برای بانک بههمراه دارد:
کاهش نقدینگی: انباشت داراییهای غیرمولد، توان تسهیلاتدهی بانک را کاهش میدهد.
افزایش هزینهها: این داراییها هزینههایی چون مالیات، نگهداری و استهلاک به بانک تحمیل میکنند.
ریسکهای نظارتی: عدم رعایت الزامات بانک مرکزی و سازمان بورس در خصوص واگذاری داراییهای مازاد، میتواند منجر به جریمه یا محدودیتهای نظارتی شود.
کاهش اعتماد سهامداران: نبود شفافیت در واگذاریها و انباشت داراییهای بلااستفاده، اعتماد سرمایهگذاران را تضعیف میکند.
به نظر میرسد بانک سینا تمایل چندانی به فروش واقعی داراییهای مازاد خود ندارد و برگزاری مزایدهها بیشتر در راستای رفع تکلیف قانونی انجام میشود. عوامل مختلفی چون انتظار رشد قیمت، امکان تجدید ارزیابی، استفاده از وثیقه، وضعیت نامطلوب بازار، پیچیدگیهای حقوقی و فشارهای نهادی، بانک را به حفظ این داراییها متمایل کردهاند.
با این حال، تداوم این رویکرد در بلندمدت میتواند به کاهش نقدینگی، افزایش هزینهها و تضعیف موقعیت مالی بانک منجر شود. توصیه میشود بانک با بازنگری در استراتژی قیمتگذاری، شفافسازی فرآیندها و تسهیل شرایط فروش، نسبت به واگذاری واقعی داراییهای مازاد اقدام کند تا از تبعات منفی احتمالی در آینده جلوگیری شود.
*****************
این رسانه ضمن توجه به اصول حرفه ای خود از پاسخ بانک سینا استقبال می کند چراکه تعامل سازنده از ارزش های سازمانی این پایگاه خبری است.