کلیدی برای خروج از بحران ناترازی بانکی

مطالبات معوق به عنوان یکی از چالش‌‌‌های دیرینه سیستم بانکی ایران، همواره بر پایداری و کارآیی آن تاثیرگذار بوده است. رشد روزافزون این مطالبات، ناترازی در ترازنامه بانک‌‌‌ها را تشدید کرده و توانایی آنها را در اعطای تسهیلات جدید محدود کرده است. در این راستا، توسعه بازار ثانویه مطالبات به عنوان یک ابزار مالی کارآمد، می‌تواند نقش مهمی در مدیریت این چالش ایفا کند.

بازار ثانویه مطالبات چیست؟ بازار ثانویه مطالبات مکانیزمی است که در آن بانک‌‌‌ها، تسهیلات معوق خود را به سرمایه‌‌‌گذاران تخصصی یا صندوق‌های سرمایه‌‌‌گذاری منتقل می‌‌‌کنند. این سرمایه‌‌‌گذاران با استفاده از روش‌های وصول مطالبات حرفه‌‌‌ای، تلاش می‌‌‌کنند تا مطالبات را وصول کنند.

اهمیت بازار ثانویه مطالبات برای اقتصاد ایران
کاهش ناترازی بانکی: براساس آخرین آمار بانک مرکزی، نسبت مطالبات معوق به کل مانده تسهیلات در ایران مجموع ریالی و ارزی قریب به ۱۰درصد بوده که نشان‌دهنده وضعیت بحرانی ناترازی در سیستم بانکی است. با انتقال مطالبات معوق به بازار ثانویه، این نسبت کاهش یافته و سلامت مالی بانک‌‌‌ها بهبود می‌‌‌یابد.

افزایش نقدینگی: فروش مطالبات معوق، نقدینگی جدیدی را وارد سیستم بانکی کرده و به افزایش توانایی بانک‌‌‌ها در اعطای تسهیلات جدید کمک می‌‌‌کند.

بهبود کیفیت دارایی‌‌‌های بانکی: با کاهش حجم مطالبات معوق، کیفیت دارایی‌‌‌های بانک‌‌‌ها ارتقا یافته و ریسک اعتباری آنها کاهش می‌‌‌یابد.

افزایش کارآیی وصول مطالبات: سرمایه‌‌‌گذاران تخصصی با بهره‌‌‌گیری از روش‌های نوین وصول مطالبات، به افزایش کارآیی وصول مطالبات کمک کرده و هزینه‌های مربوط به این امر را کاهش می‌دهند.

توسعه بازار سرمایه: ایجاد بازار ثانویه مطالبات، تنوع ابزارهای مالی در بازار سرمایه را افزایش داده و فرصت‌‌‌های سرمایه‌‌‌گذاری جدیدی را برای سرمایه‌‌‌گذاران ایجاد می‌‌‌کند.

چالش‌‌‌ها و راهکارها
عدم شفافیت اطلاعات: ایجاد یک پایگاه داده جامع و قابل اعتماد در مورد مطالبات معوق، نخستین گام برای توسعه این بازار است.

نبود زیرساخت‌‌‌های قانونی و نظارتی مناسب: تدوین قوانین و مقررات مشخص برای فعالیت در این بازار، اطمینان سرمایه‌‌‌گذاران را جلب کرده و به توسعه آن کمک می‌‌‌کند.

نگرانی بانک‌‌‌ها از افت اعتبار: برای رفع این نگرانی، می‌توان از طریق ایجاد مکانیزم‌‌‌های تضمین و پوشش ریسک، به بانک‌‌‌ها اطمینان خاطر داد.

ریسک‌‌‌های مرتبط با وصول مطالبات: با طراحی ابزارهای مالی مناسب و ایجاد صندوق‌های تضمین، می‌توان ریسک‌‌‌های مرتبط با وصول مطالبات را مدیریت کرد.

توسعه بازار ثانویه مطالبات، یک ضرورت برای بهبود وضعیت مالی بانک‌‌‌ها و پایداری سیستم بانکی ایران است. با توجه به پتانسیل‌‌‌های بالای این بازار، می‌توان انتظار داشت که با رفع موانع موجود و ایجاد زیرساخت‌‌‌های مناسب، این بازار به یکی از ابزارهای اصلی برای تحول در نظام بانکی و ارتقای کارآیی اقتصاد تبدیل شود.