با توجه به اصلاحات صورتگرفته در دستورالعمل انتشار اوراق مرابحه، اکنون امکان انتشار این اوراق در سقف ۲هزار میلیاردریال با سررسید حداکثر ۱۸ماهه برای شرکتهای کوچک فراهم شدهاست.
این تغییرات، بهعنوان یک ابزار مالی جدید، در کنار تسهیلات بانکی، راهکاری موثر برای تامین مالی سرمایهدرگردش این شرکتها بهشمار میآید و میتواند تاثیرات مثبت و منفی بر عملکرد مالی آنها داشتهباشد.
مزایا
۱. مدت سررسیدطولانیتر: یکی از مزایای اصلی اوراق مرابحه، مدت سررسیدحداکثر ۱۸ ماهه آن است. در مقایسه با تسهیلات بانکی با ماهیت سرمایهدرگردش که عمدتا در قالب عقود مرابحه، فروش اقساطی، سلف و خرید دین، دارای مدت حداکثر ۱۲ ماهه هستند، این ویژگی به شرکتهای کوچک اجازه میدهد تا با فراغبال بیشتری به مدیریت مالی و برنامهریزیهای آتی خود بپردازند.
۲. نحوه پرداخت سود: در انتشار اوراق مرابحه، پرداخت سود در طول مدت اوراق و پرداخت اصلآن در زمان سررسید انجام میشود؛ این در حالی است که در تسهیلات بانکی، اصلو سود یا بهصورت اقساطی در طول دوره پرداخت میشود یا بهصورت یکجا در پایان دوره تسویه میشود. این ویژگی میتواند بار مالی شرکتها را در دورههای کوتاهمدت کاهش دهد و به آنها کمک کند تا از نقدینگی خود به شکل بهتری استفاده کنند.
۳. عدمنیاز به سپردهگذاری: یکی از مزیتهای دیگر انتشار اوراق مرابحه، عدمنیاز به سپردهگذاری و داشتن گردش حساب در سیستم بانکی است؛ این در حالی است که برای اخذ تسهیلات بانکی، عموما سپردهگذاری و داشتن گردش حساب نزد بانکها الزامی است. این موضوع میتواند برای شرکتهای کوچک که ممکن است به منابع مالی دسترسی محدودی داشته باشند، مزیت قابلتوجهی بهشمار آید.
معایب
۱. پیچیدگی در مذاکره و انعقاد قرارداد: یکی از معایب انتشار اوراق مرابحه، نیاز به مذاکره با ارکان متعدد و انعقاد قرارداد با آنها است، درحالیکه برای اخذ تسهیلات بانکی، صرفا مذاکره با یک بانک کافی است، فرآیند انتشار اوراق ممکن است زمانبر و پیچیدهتر باشد. این موضوع میتواند بهویژه برای شرکتهای کوچک که ممکن است نیروی انسانی کافی برای انجام این امور نداشته باشند، چالشبرانگیز باشد.
۲. پرداخت کارمزدهای متعدد: انتشار اوراق مرابحه معمولا مستلزم پرداخت کارمزدهای متعدد به ارکان مختلف است. این کارمزدها میتواند نسبت به کارمزدهای پرداختی برای اخذ تسهیلات بانکی، قیمت تمامشده انتشار اوراق را افزایش دهد و این موضوع ممکن است به لحاظ مالی برای شرکتها توجیهپذیر نباشد.
۳. عدمامکان تسویه زودتر از موعد: در انتشار اوراق، تسویه زودتر از سررسید معنایی ندارد. در مقایسه، در تسهیلات بانکی مرابحه و فروش اقساطی، با تسویه زودتر از موعد، امکان اخذ تخفیف حداقل ۹۰درصد سودهای آتی از بانک برای گیرنده تسهیلات وجود دارد. بر اساس دستورالعمل مربوطه، تسویه زودتر از موعد در اوراق تنها به بازخرید تمامی اوراق و تسویه آنها از سوی بانی اشاره دارد که با توجه به عدمتمایل سرمایهگذاران به نگهداری این اوراق تا سررسید، این ویژگی چندان معنا ندارد.
۴. عدمامکان امهال: در نهایت، یکی از معایب مهم انتشار اوراق مرابحه این است که امکان امهال تسهیلات بانکی وجود دارد، درحالیکه این امکان در اوراق مرابحه میسر نیست. شرکتها تنها با انتشار اوراق جدید میتوانند بهدنبال تامین مالی مجدد باشند که این موضوع ممکن است به نفع شرکتها نباشد و نیاز به برنامهریزی و مدیریت مالی دقیقتری را ایجاب کند.
در نهایت، انتشار اوراق مرابحه بهعنوان یک ابزار مالی جدید، میتواند فرصتهای مناسبی برای تامین مالی سرمایهدرگردش شرکتهای کوچک ایجاد کند، اما همزمان معایبی نیز بههمراه دارد که باید با دقت موردتوجه قرار گیرد. شرکتها باید با ارزیابی دقیق مزایا و معایب هر گزینه، تصمیمی آگاهانه درخصوص نحوه تامین مالی خود اتخاذ کنند تا بتوانند به بهینهترین شکل ممکن از منابع مالی بهرهبرداری کنند.