طبق آخرین گزارش عملیات اجرایی سیاست پولی در هفته منتهی به ۲ مهر ۱۴۰۳، بانک مرکزی تنها با یک‌ششم حجم سفارش‌ها موافقت کرده است. همان‌طور که اشخاص برای گرفتن وام به بانک‌ها مراجعه می‌کنند، بانک‌ها نیز برای تامین مالی و دریافت اعتبار خود به بانک مرکزی مراجعه می‌کنند.
این عملیات تحت عنوان بازار باز شکل می‌گیرد. بانک‌ها با گرو گذاشتن اوراق نزد بانک مرکزی، اعتبار مورد نیاز خود را اعلام می‌کنند. بانک مرکزی تعیین می‌کند که چه مقدار از این نیاز مالی را پاسخ می‌دهد و بانک‌ها در چه سررسید و با چه نرخ سودی باید اوراق خود را بازخرید کنند.
در جدیدترین گزارش بانک مرکزی از عملیات بازار باز منتهی به ۲مهرماه، حجم سفارشات بیش از ۲۳همت بوده که بانک مرکزی تنها با ۱۶درصد از آن موافقت کرده است. در حراج این هفته اعتبارات ارائه‌شده سررسید ۷روزه داشتند و بانک‌هایی که این اعتبارها را دریافت کرده‌اند، موظفند طی یک هفته بدهی خود را با بانک مرکزی تسویه کنند.در چند حراج اخیر به نظر می‌رسد بانک مرکزی با حجم قابل‌توجهی از سفارش‌ها مخالفت کرده که منجر شده بانک‌ها برای تامین آن بخش از نیاز مالی‌شان که پاسخ داده نشده است، به بازار شبانه مراجعه کنند.
اولین گزارش ریپوی بانکی در پاییز
در گزارش بانک مرکزی از عملیات بازار باز منتهی به ۲مهرماه، ۲۳هزار و ۵۲۰میلیارد تومان توسط ۸ بانک درخواست شده، ولی بانک مرکزی تنها با ۳هزار و ۸۲۰میلیارد تومان از آنها موافقت کرده است. در حراج این هفته سررسید اعتبارها ۷روزه بودند که بانک‌های اعتبارگیرنده باید طی یک هفته بدهی خود را تسویه کنند. این تسویه به صورت بازخرید اوراق گرو‌گذاشته‌شده نزد بانک مرکزی با نرخ سود سالانه ۲۳درصد است.
این عملیات گرو گذاشتن اوراق و بازخرید آن از بانک مرکزی با نام ریپو نیز شناخته می‌شود.همان‌طور که در حراج هفته‌های گذشته اعتباراتی با سررسیدهای بلند‌مدت‌تر منتشر شده بود، تا این هفته ۹هزار و ۴۰۰میلیارد تومان از آنها بازخرید شده‌اند. از طرفی، ارزش مانده توافق بازخرید سررسید‌نشده به ۲۶۵هزار و ۳۴۰میلیارد تومان رسیده است.
اعتبارات تبادل‌شده در بازار شبانه
یکی دیگر از راه‌های بانک مرکزی برای مدیریت نیاز مالی بانک‌ها بازار قاعده‌مند یا شبانه است. نرخ بهره در این بازار ۲۴درصد است و بانک‌ها موظفند با گرو گذاشتن اوراق، طی ۲۴ الی ۴۸ساعت اوراق را با نرخ سود تعیین‌شده بازخرید کنند.
در هفته منتهی به ۲مهر، دو بانک و موسسه اعتباری غیربانکی ۴هزار و ۴۱۰میلیارد تومان اعتبار از بانک مرکزی به روش قاعده‌مند دریافت کرده‌اند. این مقدار در هفته گذشته ۱۸هزار و ۲۲۰میلیارد تومان بوده است. همان‌طور که مشاهده می‌شود، حجم اعتبارات این هفته نسبت به هفته گذشته به مقدار قابل‌توجهی کاهش یافته است. همچنین، از اعتبارات قبلی ۲هزار و ۸۷۰میلیارد تومان بازخرید شده‌اند./ اکو ایران
