بیمه یکی از ابزارهای مهم و ضروری در زندگی امروز محسوب میشود. هدف از خرید بیمه، انتقال بخشی از ریسکهای مالی به شرکتهای بیمه و ایجاد امنیت مالی در مقابل حوادث و اتفاقات غیرمترقبه است. بیمهگذار با پرداخت حق بیمه، بخشی از بار مالی ریسکهایی را که ممکن است با آن مواجه شود به شرکت بیمه منتقل میکند. در ادامه به دو دسته اصلی بیمهها، یعنی بیمههای غیرزندگی و بیمههای زندگی، پرداخته و دلایل خرید هریک را بررسی میکنیم.
بیمههای غیرزندگی
بیمههای غیرزندگی، بیمههایی هستند که تنها بر ارائه پوشش برای حوادث و رخدادهای غیرمترقبه و پیشبینینشده تاکید دارند و شامل بخش سرمایهگذاری نمیشوند. این نوع بیمهها برای پوشش خسارتهای مالی ناشی از حوادث گوناگون طراحی شدهاند و میتوانند طیف گستردهای از نیازهای بیمهگذاران را پوشش دهند. برخی از نمونههای بیمههای غیرزندگی شامل بیمههای درمان، اتومبیل، آتشسوزی، مسوولیت و بسیاری دیگر است.
اصل اعداد بزرگ و کاهش ریسک
بیمههای غیرزندگی براساس اصلی به نام «اعداد بزرگ» در آمار ایجاد شدهاند. این اصل بیان میکند که هرچه تعداد افراد یا جامعه نمونه افزایش یابد، نتیجه نهایی به میانگین پیشبینیشده نزدیکتر خواهد بود. در دنیای بیمه، این به معنی آن است که هرچه تعداد بیمهگذاران افزایش پیدا کند، ریسک کلی که هر فرد باید متحمل شود کاهش مییابد. بهعنوان مثال، در بیمههای اتومبیل طبق آمار موجود، تنها حدود ۱۵درصد از خریداران بیمهنامه شخص ثالث، درخواست خسارت کردهاند. این به این معناست که ۸۵درصد بیمهگذاران، با پرداخت حق بیمه، در پرداخت خسارت افرادی که خسارت دیدهاند، مشارکت داشتهاند. این نوع همکاری جمعی به شرکت بیمه اجازه میدهد که بتواند خسارتها را به طور موثری پوشش دهد؛ بدون اینکه فشار مالی زیادی بر یک فرد یا گروه خاص وارد شود.
سیستم پاداش و مجازات در بیمههای غیرزندگی
به منظور جلوگیری از بیعدالتی در میان بیمهگذاران، شرکتهای بیمه از سیستمهای پاداش و مجازات استفاده میکنند. در این سیستمها، رانندگانی که بیشتر از دیگران در معرض ریسک بوده یا خسارت ایجاد کردهاند، مجبور به پرداخت حق بیمه بیشتری هستند. این مجازات بهعنوان جریمهای برای رانندگی خطرناک یا عدمرعایت قوانین تلقی میشود. در مقابل، رانندگانی که در دورههای طولانیتری بدون خسارت بودهاند، از تخفیفها و پاداشهای ویژهای برخوردار میشوند که به آنها انگیزه میدهد تا با مسوولیت بیشتری رانندگی کنند.
پوشش تمامی ریسکهای متصوره
شرکتهای بیمه امروزه تقریبا تمامی ریسکهای قابل تصور را تحت پوشش قرار میدهند؛ بهاستثنای ریسکهای مربوط به سوداگری و ریسکهای اعتباری. ریسکهای سوداگری شامل فعالیتهای پرخطر و نامطمئن در بازارهای مالی یا معاملاتی است که در آنها نتیجه مشخصی وجود ندارد. ریسکهای اعتباری نیز در شرایطی ایجاد میشوند که یکی از طرفین یک قرارداد نتواند به تعهدات مالی خود عمل کند. بهعنوان مثال، در یک قرارداد اعتباری مانند خرید کالا با پرداخت اقساطی، اگر خریدار نتواند اقساط خود را بهموقع پرداخت کند، ریسک اعتباری ایجاد میشود.
شرکتهای بیمه به لطف در اختیار داشتن اطلاعات و جامعه آماری بالا، قادر به ارائه نرخهای مناسب و رقابتی هستند و به طور مداوم روشهای جدیدی برای کاهش هزینهها و بهبود خدمات خود ارائه میدهند. این رقابت سالم در بازار بیمه، در نهایت به نفع بیمهگذاران تمام میشود، چرا که آنها میتوانند بهترین خدمات را با مناسبترین قیمتها دریافت کنند.
بیمههای زندگی
بیمههای زندگی نوعی از بیمه هستند که از دو بخش اصلی تشکیل شدهاند: پوشش حوادث ناگوار و بخش سرمایهگذاری. این بیمهها برای تامین مالی خانوادهها در صورت وقوع حوادث جدی یا پیشبینینشده طراحی شدهاند و علاوه بر این، به بیمهگذار امکان میدهند تا از امکانات سرمایهگذاری شرکتهای بیمه نیز بهرهمند شود.
پوشش حوادث در بیمههای زندگی
بخش اول بیمههای زندگی به پوشش حوادثی نظیر مرگ، ازکارافتادگی، بیماریهای خاص، هزینههای پزشکی حادثه و مواردی از این قبیل اختصاص دارد. این پوششها به بیمهگذار این اطمینان را میدهند که در صورت بروز حادثهای که به از دست رفتن درآمد یا توان کاری فرد منجر شود، شرکت بیمه بخشی از هزینههای مالی ناشی از این حادثه را جبران خواهد کرد.
به عبارت دیگر، این نوع بیمه از لحاظ مالی به فرد و خانواده او کمک میکند تا در شرایط بحرانی از فشار مالی کمتری برخوردار باشند و بتوانند هزینههای زندگی را تامین کنند. بهعنوان مثال، در صورت فوت بیمهگذار، خانواده او بهعنوان ذینفع بیمه میتوانند از مبلغی که در قرارداد بیمه مشخص شده است، استفاده کنند. این مبلغ میتواند به آنها کمک کند تا در نبود سرپرست خانواده، هزینههای زندگی خود را تامین کرده و به نوعی از بروز بحرانهای مالی جلوگیری کنند.
بخش سرمایهگذاری در بیمههای زندگی
یکی از ویژگیهای منحصربهفرد بیمههای زندگی، بخش سرمایهگذاری آنهاست. این بخش شامل دو نوع سود میشود: سود تضمینی و سود مشارکت در منافع. سود تضمینی توسط بیمه مرکزی برای بیمههای زندگی تعیین میشود. بهعنوان مثال، برای بیمههای عمر، سود تضمینی در دوسال اول ۱۶درصد، در دو سال دوم ۱۳درصد و از سال پنجم به بعد ۱۰درصد است. علاوه بر این، بیمهگذار میتواند از سود مشارکت در منافع شرکت بیمه نیز بهرهمند شود. این سود براساس عملکرد سرمایهگذاری شرکت بیمه در پایان هر سال اعلام و به سود تضمینی اضافه میشود. سود مشارکت در منافع بسته به عملکرد شرکتهای بیمه در سرمایهگذاریهای خود متفاوت است. با این حال، حتی در سالهایی که شرکتها عملکرد مطلوبی نداشتهاند، سود مشارکت معمولا حداقل ۱۷درصد بوده است که نشاندهنده سوددهی نسبی این نوع سرمایهگذاریهاست.
انعطافپذیری بیمههای زندگی
یکی دیگر از مزایای بیمههای زندگی، امکان تنظیم پوششها و سرمایهگذاریها توسط بیمهگذار است؛ به این معنا که بیمهگذار میتواند بنا به نیازهای خود، پوششهای مختلف را انتخاب کند و همچنین بازار هدف سرمایهگذاری خود را مشخص کند. این بازارها میتوانند شامل بورس، طلا یا حتی صنایع خاصی مانند پتروشیمی باشند. این انعطافپذیری به بیمهگذار اجازه میدهد که از بیمه عمر خود بهعنوان یک ابزار سرمایهگذاری بلندمدت استفاده کند و در عین حال از پوششهای مالی مناسب نیز برخوردار باشد. همچنین، برخی از شرکتهای بیمه طرحهای جدیدی ارائه میدهند که بیمهگذاران میتوانند بهراحتی آنها را با نیازهای خود تطبیق دهند و بهترین گزینه را برای خود انتخاب کنند.
چرا باید بیمه بخریم؟
دلایل متعددی برای خرید بیمه وجود دارد. اول از همه، بیمه به افراد کمک میکند تا در صورت وقوع حوادث ناگوار از لحاظ مالی دچار مشکل نشوند. چه در بیمههای غیرزندگی و چه در بیمههای زندگی، هدف اصلی ارائه پوشش مالی برای رویدادهای غیرمنتظره است. این امر باعث میشود که افراد و خانوادههای آنها بتوانند در شرایط بحرانی با اطمینان بیشتری به زندگی خود ادامه دهند. علاوه بر این، بیمههای زندگی به افراد امکان میدهند که از سرمایهگذاریهای بلندمدت بهرهمند شوند و به نوعی پسانداز داشته باشند. این پساندازها میتوانند در آینده برای تامین هزینههای مختلف مانند تحصیل، بازنشستگی یا حتی خرید خانه مورد استفاده قرار گیرند. از طرف دیگر، بیمههای غیرزندگی مانند بیمههای اتومبیل، آتشسوزی یا مسوولیت میتوانند از بروز خسارتهای مالی بزرگ جلوگیری کنند و افراد را در مقابل خطرات مالی ناشی از حوادث غیرمنتظره محافظت کنند.
نتیجهگیری
بهطور خلاصه، خرید بیمه یکی از ضرورتهای زندگی مدرن است. چه در بیمههای غیرزندگی برای محافظت از اموال و چه در بیمههای زندگی برای تامین مالی خانواده در صورت وقوع حوادث، بیمهها ابزار مهمی برای کاهش ریسک و ایجاد امنیت مالی هستند. علاوه بر این، بخش سرمایهگذاری بیمههای زندگی به افراد این امکان را میدهد که از پساندازهای بلندمدت بهرهمند شوند و به امنیت مالی بیشتری دست یابند.