بیمه مرکزی ایران، هر ماه با انتشار گزارشی از عملکرد صنعت بیمه در ایران، به بررسی آمار و ارقام مربوط به این صنعت میپردازد. در این گزارش، اقلام مختلفی از جمله حجم حق بیمههای اخذشده، مجموع خسارات پرداختی، نسبت خسارت، تعداد بیمهنامههای صادرشده، سرانه خسارات پرداختی و مواردی از این دست درج شده است. با بررسی عملکرد صنعت بیمه، میتوان به این مساله پی برد که شرکتهای بیمه تا چه حد در پوشش ریسکهای موجود در جامعه موفق بودهاند.
آمار و ارقام درج شده در گزارش بیمه مرکزی ایران، از طریق خوداظهاری شرکتهای بیمه در سامانه «سنهاب» جمعآوری شدهاند. همچنین، باید توجه داشت که در ماههای ابتدایی سال، تعداد و مبلغ حق بیمههای تولیدی و خسارات پرداختی به طور معمول نسبت به سایر ماههای سال بالاست که انتظار میرود با گذشت زمان، به سطح عادی برگردد.
رشد 64.3درصدی حق بیمههای تولیدی
طبق گزارش بیمه مرکزی، در سهماه نخست سال ۱۴۰۳ مبلغ کل حق بیمه پرداختشده توسط بیمهگذاران، حدود 114.1هزار میلیارد تومان بوده است. این مبلغ نسبت به سهماه ابتدایی سال ۱۴۰۲ به میزان 64.3درصد رشد داشته است. رشد ۸۸ درصدی حق بیمههای پرداختشده در رشته درمان، که در بین کلیه رشتهها سهمی 51.2 درصدی از حق بیمههای تولیدی دارد، علت اصلی رشد مبلغ حق بیمهها بوده است. از سوی دیگر تورم نیز نقش مهمی در افزایش حق بیمهها داشته است.
همچنین، مبلغ کل خسارات پرداختشده از سوی شرکتهای بیمه، نزدیک به 42.7 همت بوده که این مبلغ نسبت به دوره مشابه سال قبل، با ۵۳درصد رشد روبهرو بوده است. افزایش ۵۳ درصدی مبلغ خسارات پرداختی، بیشتر به علت عملکرد رشتههای درمان، بدنه اتومبیل، حوادث رانندگی و آتشسوزی بوده است که سهم عمده بازار را تشکیل میدهند. این رشتهها، به ترتیب رشدی برابر با ۵۳ درصد، 58.2 درصد، 64.4درصد و 108.1درصد را شاهد بودهاند. همچنین، بیمه درمان با بیشترین سهم، 44.6درصد از بازار بیمه را به خود اختصاص داده است.
بنابر گزارش یادشده، در بهار ۱۴۰۳ بیش از ۱۷ میلیون و ۵۰۰هزار بیمهنامه صادر شده و این تعداد نسبت به بهار پارسال 10.4درصد رشد داشته است. همچنین تعداد خسارات پرداختی، بیش از ۱۸ میلیون و ۸۰۰هزار فقره بوده که شاهد رشدی 11.8 درصدی نسبت به دوره مشابه سال قبل بوده است. تعداد بیمهنامههای صادر شده در رشته بیمه درمان، به میزان بیش از 300درصد رشد را تجربه کرده است.
دخل و خرج صنعت بیمه در بهار ۱۴۰۳
یکی از شاخصهای بااهمیت در بررسی عملکرد صنعت بیمه، «نسبت خسارت» است. این شاخص با تقسیم مبلغ خسارات پرداختی به حق بیمه تولیدی و تبدیل آن به درصد، به دست میآید. نسبت خسارت، بیانگر بازدهی صندوقهای بیمه است و هر چقدر این نسبت بالاتر باشد، از وضعیت بدتری برای درآمد شرکتهای بیمه حکایت دارد. نسبت خسارت در سه ماه اول امسال، به 37.4درصد رسیده است که با 2.8واحد کاهش روبهرو بوده است. این شاخص، در رشتههای بدنه اتومبیل، شخص ثالث، آتش سوزی و حوادث رانندگی، عدد بالاتری را در مقایسه با سایر رشتهها به ثبت رساند که ترتیب به میزان 84.3 درصد، 47.7۷ درصد، 43.5درصد و 42.2درصد بود. ارزش متوسط هر بیمهنامه نیز، در این سه ماه، مبلغ ۶ میلیون و ۵۲۰هزار تومان را به ثبت رساند. این عدد نسبت به بهار سال گذشته، رشدی 48.8درصدی را تجربه کرده است. علاوه بر این، بیشترین ارزش بیمهنامه، مربوط به رشتههای بیمه نفت و انرژی، هواپیما و کشتی، به ترتیب به ارزش میانگین 2میلیارد و ۹۷۰ میلیون تومان، یک میلیارد و ۶۱۰ میلیون تومان و ۳۴۰ میلیون تومان بوده است.
شاخصی دیگر برای سنجش عملکرد صنعت بیمه، سرانه خسارت پرداختی است که با تقسیم مبلغ کل خسارات پرداختی به تعداد موارد خسارت محاسبه میشود. این نسبت در سهماه نخست امسال به رقم ۲ میلیون و ۲۷۰هزار تومان رسید که نسبت به سهماهه نخست سال ۱۴۰۲ شاهد 36.8درصد رشد بوده است. در اینجا نیز، سرانه خسارت پرداختی در رشتههای بیمه نفت و انرژی، کشتی، باربری و هواپیما، به ترتیب با مبالغ 2 میلیارد و ۴۳۰ میلیون، ۵۴۰ میلیون، ۲۶۰ میلیون و ۲۳۰ میلیون تومان، بالاترین رقم ثبتشده را به خود اختصاص داد. نسبت دیگری که حاصل تقسیم تعداد موارد خسارت به تعداد بیمهنامههای صادره است، «سرانه تعداد خسارت» نام دارد. نسبت یادشده در بهار ۱۴۰۳ برابر با 1.1 واحد بوده است که نسبت به دوره مشابه سال قبل تغییری را تجربه نکرده است. این نسبت در همه رشتههای بازار بیمه، کمتر از یک واحد است، به استثنای بیمه درمان که سرانه تعداد خسارت در این رشته حدود 23.4 واحد بوده است.
سهم رشتههای بیمه در بازار
در بهار سال ۱۴۰۳ بیشترین سهم در بازار بیمه، مربوط به رشتههای بیمه درمان، شخص ثالث، زندگی و بدنه اتومبیل بود. این رشتهها به ترتیب 51.2 درصد، 19.6درصد، 11.2درصد و 4.5درصد از سهم بازار بیمه را به خود اختصاص دادند. 13.6درصد باقیمانده نیز متعلق به ۱۲ رشته دیگر است. بیشترین سهم از خسارات پرداختی نیز به ۴ رشته درمان، شخص ثالث، بدنه اتومبیل و زندگی تخصیص یافت. سهم این رشتهها از خسارات پرداخت شده، به ترتیب 44.6 درصد، ۲۵ درصد، 10.1درصد و 9.8درصد بود که مجموعا 89.5درصد از خسارات را به خود اختصاص دادند. با توجه به این آمار و ارقام، پوشش ریسکهای مرتبط با وسایل نقلیه، در مجموع 27.1درصد از حق بیمه تولیدی و 38.5درصد از خسارات پرداختی را شامل میشود.