بانکداری سرمایه گذاری معادلی فارسی برای مفهوم Investment Banking است که در ایران، به شرکت‌های فعال در این حوزه «شرکت‌های تامین سرمایه» می‌گویند.
یکی از مهمترین فعالیت‌های شرکت‌های تامین سرمایه این است که اوراق بهاداری از قبیل سهام و اوراق مشارکت را از یک سازمان یا نهاد دیگر می‌خرند (یا متعهد به خرید این اوراق می‌شوند) و این اوراق را به‌صورت خرد دوباره به سرمایه‌گذاران دیگر می‌فروشند.
به این ترتیب، شرکت‌های تامین سرمایه مانند چرخ‌دنده‌ای عمل می‌کنند که بین سرمایه‌گذار و سرمایه‌پذیر قرار می‌گیرد و ارتباط بین این دو را ساده‌تر می‌کند. در حالت کلی، یک شرکت یا سازمان زمانی سراغ شرکت‌های تامین سرمایه یا همان بانک‌های سرمایه‌گذاری می‌رود که نیاز داشته باشد اوراق بهادار جدیدی منتشر کند و به فروش برساند. در این رابطه با پیام افضلی؛ مدیر ارشد دپارتمان تامین مالی گروه مالی کیان مصاحبه‌ای داشتیم که به شرح زیر است...
فعالیت بانکداری سرمایه گذاری در گروه مالی کیان چیست؟
فعالیت بانکداری سرمایه‌گذاری یا بنکینگ در کیان و مطابق با الگوی رایج بین‌المللی به سه فعالیت اصلی تقسیم می‌شود که دو قسمت آن مربوط به انتشار اوراق بهادار است که یکی بازار بدهی و دیگری سهام که انتشار و کارهایی از قبیل افزایش سرمایه و پذیرش شرکت‌ها را شامل می‌شود. بخش مربوط به بازار بدهی شامل انتشار اوراق بدهی می‌شود که انواع مختلف دارد. بخش سوم مشاوره است که شامل مشاوره‌ی ادغام و تملیک که در اصلاح در دنیا به آن M&A می‌گویند، کار تجدید ساختار، خرید یا فروش سهام عمده را از پیدا کردن مشتری، انجام طراحی ساختار معامله، بررسی ابعاد مالی تا مذاکره و انعقاد قراردادها را انجام می‌دهد.
بانکداری سرمایه گذاری چه تاثیری روی روند بازار دارد؟
بانکداری سرمایه‌گذاری در بهترین حالت می‌تواند تاثیر خیلی مثبتی داشته باشد، تولید کننده کالایی که سرمایه‌گذاران می‌خرند دپارتمان‌های بانکداری سرمایه‌گذاری هستند. بانکداری سرمایه‌گذاری سهام وارد بازار کرده و امکان این را فراهم می‌کند که شرکت‌ها بتوانند برای توسعه کارشان، چه از طریق بدهی و چه از طریق تامین مالی بر مبنای اوراق بهادار سرمایه‌ای تامین مالی کنند.
در جایی که بازارهای عمیق دارند، بازار سرمایه، محلی برای دست‌یابی شرکت‌ها به منابع برای تامین مالی و توسعه است، دپارتمان‌های بانکداری سرمایه‌گذاری درواقع روغن چرخ‌دنده‌های بازار هستند. در بازار ما هم تا حدی این مساله وجود داشته است ولی عمده‌ی بحث بانکداری سرمایه‌گذاری مربوط به انتشار اوراق می‌شود که عمده‌ی انتشار اوراق هم دولتی است که می‌تواند نقش خیلی پررنگ‌تری برای تامین مالی شرکت‌ها و شرکت‌های خصوصی، چه از طریق افزایش سرمایه و چه از طریق انتشار اوراق ایفا کند.
برنامه‌ای برای توسعه فعالیت‌های خود در کشور دارید؟
شرکت گروه مالی کیان در سال ۱۳۹۵ تاسیس شد و از آن سال تا الان چندین تحول بزرگ را شاهد بودیم. این شرکت در دوره‌ای تاسیس شد که بازارهای بین‌المللی به روی ما بسته نبودند و سرمایه‌گذاران خارجی به کشور ما نگاه می‌کردند. در آن دوره تمرکز خوبی روی انجام مشاوره برای شرکت‌هایی که می‌خواستند از خارج کشور یا از داخل تامین مالی کنند داشتیم که بخش خوبی از فعالیت‌مان در این زمینه بود. با گذشت زمان که درها بسته شد، کار را متوقف نکردیم و روی تامین مالی شرکت‌ها از محل بازار سرمایه و انجام انتشار اوراق مختلف و اوراق ابزارهای مالی متمرکز شدیم و به تبع شرایط بازار چندین بار مجبور شدیم استراتژی خود را روی کارهای مختلف متمرکز کنیم و باز هم در آینده به تبع شرایط بازار، برنامه‌های توسعه‌ای خود را به این شکل انجام خواهیم داد.
در حال حاضر تمرکز خوبی روی انتشار اوراق داریم، چندین اوراق منتشر کردیم و چندین اوراق در دست اقدام داریم که می‌تواند کمک خوبی برای شرکت‌ها باشد. بخش مشاوره هم فعال است و چند معامله را پیش می‌بریم.
یکی از خدمات شما ارائه خدمات در حوزه ادغام و تملیک است. در این زمینه چه فعالیت هایی داشته اید؟
تیم مشاوره و خدمات معاملات کیان، تجربه فعالیت در صنایع مختلف را دارد. ما در صنایع فن‌آوری، مخابرات، دارو، غذا، تولیدی و پتروشیمی معاملات متعددی را انجام داده‌ایم. دامنه خدمات ما شامل مشاوره سمت خریدار و همچنین سمت فروشنده بوده و ما در طول فرایند معامله در کنار مشتری، مسیر را از ابعاد مختلف بررسی می‌کنیم و به تناسب نیاز مشتری در ارائه راه‌حل اقدام می‌کنیم.
در رابطه با فعالیت‌های خود در بازار بدهی توضیح دهید؟
با استفاده از امکاناتی که در گروه داریم، می‌توانیم انتشار اوراق را از صفر تا صد انجام دهیم یعنی مشاوره عرضه و به وکالت از شرکت در سازمان بورس این اوراق را طراحی و مجوز آن را می‌گیریم سپس یا در قالب کنسرسیوم یا به تنهایی می‌توانیم متعهد پذیره‌نویسی و بازارگردان اوراق شده و در واقع طیف کامل خدمات در این زمینه را ارائه کنیم.
در صنایع مختلف هم انتشار اوراق داشتیم، در صنعت سیمان، صنعت لیزینگ، دارویی، مخابرات، تولیدات صنعتی و انواع ابزار تامین مالی مثل اوراق مرابحه و اوراق منفعتی که در این سال‌ها منتشر کردیم و با ضمانت سازمان برنامه و بودجه انجام شده است، انواع اوراق را پیش می‌بریم. در سال جاری اقبال شرکت‌های خصوصی مقداری بیشتر شده شرکت نیز در این زمینه فعال‌تر است و توانستیم در چند صنعت اوراق خوبی را پیش ببریم.
ارزیابی از وضعیت بازار بدهی چیست؟
بخش عمده‌ای از بازار بدهی نزدیک به ۷۵ درصد مربوط به اوراق دولتی است، اگر اوراق گام را در نظر نگیریم و از معادله خارج کنیم، تامین مالی بلندمدت برای شرکت‌ها که به توسعه‌ی آنها کمک می‌کند می‌تواند بیشتر باشد یعنی در مقایسه با چیزی که باید باشد قابل اغماض است و آن هم به دلیل محدودیت‌های مختلف است. از هر ۱۰۰۰تومانی که شرکت‌ها تامین مالی می‌کنند، ۳۰ تومان از بازار سرمایه و ۹۷۰ تومان از بانک است. این بیشتر شبیه یک شوخی است که یکی از دلایل آن شناور نبودن نرخ اوراق است. نتیجه آن این است که شرکت‌ها نمی‌توانند به تبع ریسکشان با نرخ شناور تامین مالی کنند. بحث ریتینگ یا ضامن بانکی که آن شرکت‌هایی که مشمول شرایط رتبه‌بندی اعتباری یا ضمانت بانکی می‌شوند یک کیفیت ریسک مشخصی را در اختیار سرمایه گذار می‌گذارند ولی اینطور نیست که هر شرکتی با توانایی خود بتواند و با نرخی که در بازار معین می‌شود، تامین مالی کند. موضوع بعدی فرآیند انتشار است، این فرایند می‌تواند خیلی بهینه شود تا شرکت‌ها بتوانند زودتر به اهداف خود برسند و این چرخه به کار بیفتد که بازار سرمایه به منبع تامین مالی که برای شرکت‌ها تبدیل شود.
پیش‌بینی شما از بازار سرمایه و بازارهای موازی چیست؟
به نظر می‌رسد بازارهای موازی با ارز خیلی گرانتری معامله می‌شوند تا بازار سهام ولی بازار سهام بازاری است که منابعی که وارد آن می‌شوند، خیلی سریع می‌توانند خارج شوند و خیلی دیر قانع می‌شوند که دوباره بازگردند که این وضعیت به خاطر شرایط ثبات اقتصادی و انتظاراتی که از آینده می‌رود، به وجود آمده است. در حال حاضر ارزش‌گذاری بسیاری از شرکت‌ها زیر ارزش‌گذاری‌هایی است که در هر شرایطی در بلند مدت انتظار داشتیم. بنابراین انتظار می‌رود که در صورت عدم ورود ریسک سیستمی، بازار سهام نسبت به بازارهای موازی در سال پیش رو بازدهی به نسبت بیشتری داشته باشد.
